آشنایی با قلعه ماکو - آذربایجان‌غربی

این شهر در میان باریکه‌ای از دو کوه بلند صخره‌ای جای گرفته و در دوره‌های مختلف به عنوان یک شهر مرزی، توانسته است از هجوم و حرکت نیروهای متخاصم به داخل کشور جلوگیری کند.

قلعه زیبا و باشکوه شهر ماکو با رازهای هزاران ساله، حکایت از دلاورانی دارد که برای دفاع از مرزهای ایران اسلامی چون کوه، استوار و پابرجا ایستاده‌اند.

زمان ساخت قلعه ماکو به درستی مشخص نیست، به احتمال زیاد بنای اولیه آن مربوط به قبل از اسلام می‌باشد و در دوره‌های بعدی برج و باروها و تاسیسات دیگری به آن اضافه شده است.

بقایای قلعه ماکو که هم اکنون در بلندترین نقطه شهر و در زیر صخره بلند چترمانندی دیده می‌شود، بیانگر عظمت و صلابت این بنای عظیم است که به وسیله پلکان‌ها و تونل‌های زیرزمینی با داخل شهر ارتباط پیدا می‌کرد.

برخی از تونل‌هایی که به احتمال زیاد برای رفت و آمدهای مخفی به داخل و خارج شهر مورد استفاده قرار می‌گرفت در اطراف قلعه دیده می شود ولی تعداد دیگری براثر مروز زمان، رانش زمین و ریزش کوه مسدود شده و اطلاعات کافی از آنها وجود ندارد.

بر اساس اسناد تاریخی قلعه فعلی ماکو، حوالی سال‌هایی که مصادف با کشورگشایی‌های تیمور لنگ بوده مستحکم شده که به احتمال زیاد برای جلوگیری از ورود لشکر تیمور به ماکو انجام گرفته است.

برج و باروهایی که در این دوره احداث و یا تقویت فیزیکی شده‌اند، حدود 250 هکتار از بافت قدیمی ماکو را دربر گرفته و در این محدوده تاسیساتی از قبیل شاه‌نشین، حمام، زندان و دیگر اماکن مورد نیاز شهری دیده می‌شود.

قلعه ماکو به دلیل قرار گرفتن در مکانی مشرف به بافت قدیمی ماکو و داشتن منظری منحصر بفرد، قابلیت تبدیل شدن به مجموعه تفریحی و گردشگری را دارد.

گروهی از علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ماکو ، برای کشف اجزای مختلف این قلعه بی‌نظیر به قسمت‌های سخت گذر این قلعه در ارتفاع 40 متری صعود و برای اولین‌بار تصاویری از آن را تهیه کرده‌اند.

در ارتفاع 40 متری قلعه که روی صخره‌های عمودی بنا شده، بقایای اتاق‌ها و دیوارهایی دیده می‌شود که به احتمال زیاد حافظان قلعه از این اتاق‌ها به عنوان جان‌پناه استفاده می‌کردند.

این بخش از قلعه با دیواره‌هایی به طول 150 متر و به عرض پنج متر از شرق به غرب کشیده که عبور از این بخش قلعه تقریبا غیر ممکن به نظر می‌رسد.

این احتمال وجود دارد که اهالی شهر مقداری از آذوقه‌های خود را از قبیل آرد و گندم و دیگر مواد غذایی، در این اتاق‌های تقریبا غیر قابل دسترس انبار می‌کردند تا چنانچه شهر مورد غارت و چپاول قرار گیرد اهالی برای مدتی آذوقه داشته باشند.

برخی از دیوارها و اتاق‌های این بخش به علت در امان ماندن از بارش برف و باران در زیر چتر سنگی کاملا سالم و دست نخورده باقی مانده است.

شهرستان ماکو به دلیل قدمت تاریخی و شکل‌گیری تمدن‌های باستانی از قبیل ماناها، اورارتوها، مادها و آشوری‌ها دارای بناها و محوطه‌های تاریخی و باستانی متعددی است که هر یک از آنها ظرفیت بسیار بزرگی برای توسعه صنعت گردشگری دارد.