در ژانويه سال ۱۹۶۱ دوايت آيزنهاور، رئيسجمهور وقت آمريكا ۴ روز قبل از آنكه جايش را به جان كندي بدهد در پيامي تلويزيوني به مردم اين كشور هشداري داد كه خيليها را متعجب كرد. او اعلام كرد كه نهادهاي غولآساي نظامي- صنعتي در آمريكا يك «تجربه جديد» است و بايد براي مقابله با نفوذ بيش از حد لابي نظامي- صنعتي به فكر چاره و راهحلي بود.
آيزنهاور كه فرمانده متفقين در جنگ جهاني دوم بود مجتمعهاي نظامي- صنعتي را بزرگترين تهديد خواند كه پيمانكاران نظامي و لابيگرها در آنها بهدنبال جنگ و حمله نظامي هستند. بنگاههاي نظامي- صنعتي مفهومي است كه عموماً براي اشاره به روابط سياسي و پولي بين قانونگذاران، نيروهاي مسلح و پايگاه نظامي صنعتي بهكار ميرود كه از آنها حمايت ميكنند و پس از سخنراني خداحافظي آيزنهاور استفاده از آن گسترش چشمگيري پيدا كرد.
آيزنهاور هشدار داده بود كه كارخانههاي بزرگ توليد تسليحات خطري جدي در آمريكا هستند كه به اهرم فشار پنهاني در صحنه سياست تبديل شدهاند. مدت كوتاهي پس از هشدار آيزنهاور بود كه فشار لابي نظامي- صنعتي آمريكا را به جنگ ويتنام وارد كرد تا اين لابي از فجايع انساني و جنگي بينتيجه، سودي هنگفت به جيب بزند. در اين فضاي جديد بود كه توليد بمبافكنهاي جديد B-70 آغاز شد.
جنگطلبهاي جهان كه سود خوبي از درگيريها در جهان به جيب ميزنند حالا محدود به آمريكا نيستند. در واشنگتن اما در زمان دولت جورج بوش و ۴۰ سال پس از هشدار آيزنهاور به خوبي سيطره و نفوذ بنگاه نظامي - صنعتي قابل مشاهده بود. بوش پستهاي مهم كابينه خود را به كساني مانند دونالد رامسفلد داد كه رابطه گستردهاي با غولهاي تسليحاتي و شيميايي داشت. علاوه بر كمپانيهاي تسليحاتي مانند لاكهيد مارتين و نورتروپ گرومن، غولهاي شيميايي- دارويي الي ليلي، مونسانتو، مرك و دوپونت نيز در دولت بوش حضور آشكار داشتند. بهعنوان نمونه دوپونت همان شركتي است كه در جنگ جهاني دوم نخستين بمب اتمي جهان را ساخت و با اعمال نفوذ خود دولت هري ترومن را مجبور كرد تا آن را در ژاپن آزمايش كند.
- جنگ؛جشن براي جنگطلبها
ژنرال اسمدلي باتلر از فرماندهان تفنگداران دريايي آمريكا پس از بازنشستگي خود يك سخنراني جنجالي درباره جنگ داشت. او در اين سخنراني جنگ را براي لابيهاي نظامي و جنگطلبهاي پولدار جهان يك مهماني و خوشگذراني توصيف ميكند؛ مهمانياي كه آنها از آن سود هنگفتي به جيب ميزنند. ژنرال باتلر كه نبردهاي مختلفي را تجربه كرده بود در اين سخنراني با اشاره به اسناد جنگ جهاني اول و درگيريهاي مهم ديگر جهان جنگ را قديميترين جشن براي لابيهاي نظامي و شايد راحتترين راه براي پولدار شدن آنها خواند؛ جشني كه فقط گروه اندكي از آن خبر دارند و واقعيتهاي آن را ميدانند. باتلر هم اتفاقا حرفهاي مشابهي با آيزنهاور زده است.
او گفته است كه براساس آماري كه بهدست آورده از سود جنگ جهاني اول 21هزار نفر ميليونر و ميلياردر شدند. در واقع آنها خيلي راحت پولي خونين را از مرگ افراد ديگر بهدست آوردند و براي خود كاخ ساختند. جنگ هر چند براي بسياري از مردم جهان مصيبت و براي نظاميان تلفات هميشگي داشته اما با افزايش بودجه نظامي دولتها، جشني براي شركتهاي امنيتي و كارخانههاي توليد تسليحات و مواد شيميايي و هزاران كارخانه مرتبط ديگر با نظاميان بهحساب ميآيد. جنگ براي اكثر مردم جهان شايد يك جهنم باشد اما براي جنگطلبهاي دنيا و شركتهاي تجهيزات نظامي بدون شك يك بهشت است.
- شركتهاي پولدار از جنگها
سالهاست كه در جدول كشورهايي كه بيشترين فروش تسليحات جهان را دارند آمريكا در صدر قرار دارد. براساس گزارشي كه اخيرا منتشر شد شركتهاي نظامي آمريكا بين سال 2010تا 2014، 31درصد تسليحات نظامي به فروشرفته در جهان را تأمين كردهاند.
پس از آمريكا، روسيه و چين با سهم 27.5درصد قرار دارند.
در واقع اگر در جهان حرف از تهديد و حمله نباشد ديگر كسي آنچنان بهدنبال خريد تسليحات نميرود. شركتهاي آمريكايي در همه سالهاي گذشته بيشترين سهم را از فروش تسليحات داشتهاند. در ميان 100شركت بزرگ توليدكننده تسليحات جهان 39شركت مقرشان در آمريكاست. 58درصد فروش تسليحات در ميان اين 100شركت توسط توليدكنندههاي تسليحات آمريكا صورت ميگيرد.
به تازگي گزارشي منتشر شده كه 10شركتي كه بيشترين سود را از جنگهاي جهان ميبرند معرفي شدهاند. اين 10شركت در همه سالهاي گذشته بيشترين سود را از درگيريها و جنگها در گوشه و كنار جهان بردهاند. چينش و جاي اين شركتها در همه سالهاي گذشته تغيير ناچيزي داشته است.
تحقيقات روي اين 10شركت براساس آمار و گزارشهاي منتشر شده توسط مؤسسه بينالمللي تحقيقات صلح صورت گرفته است. خيلي عجيب نيست كه از ميان اين 10شركت هم 6شركت آمريكايي هستند.
نظر شما