اميرالمومنين حضرت علي(ع) مي‌فرمايند: «هنگامي كه خدمت عالِمي رسيدي، بر شنيدن حريص‌تر باش تا سخن گفتن. و خوب شنيدن را بياموز همانطوركه خوب سخن گفتن را مي‌آموزي. و هرگز سخن كسي را قطع مكن!».شايد يكي از ابتلائات امروز ما، در عصري كه به نوعي با فوران اطلاعات مواجهيم، همين موضوع باشد كه برخي تابِ شنيدن نداريم و بيشتر مشتاق گفتن و بروز اطلاعات خود هستيم. گاهي اصلا بنا نداريم بشنويم و فقط مي‌خواهيم در سخن گفتن بر طرف مقابل چيره شويم و چه بسيار موجب سرافكندگي است وقتي كه نادانسته، مقابل كسي كه خيلي بيشتر از ما مي‌داند، به اين كار اقدام كنيم.
با وجود آنكه اغلب از خوب صحبت‌كردن، دلنشين صحبت كردن، درست صحبت كردن و... مي‌گوييم و نگران رعايت آداب آن هستيم، اما ظاهرا كمتر هنرِ خوب گوش‌دادن را مي‌دانيم. نخستين نماد ادب در محضر يك معلم و استاد فرهيخته، همين سراپا گوش بودن است.
حتما تجربه شنيدن چيزي بدون آنكه واقعا به آن گوش بدهيد را داشته‌ايد و مي‌دانيد كه به‌عنوان مثال راهنمايي گرفتن از ديگران، درك ديگران، حل مشكلات، فهميدن احساسات ديگران، حمايت عاطفي ديگران و نيز كسب اطلاعات، جز با خوب گوش دادن ميسر نمي‌شود. شنيدن محض، امري منفعل است، درحالي‌كه گوش دادن مؤثر، امري است فعال.
راستي، ما براي يادگيري و آموختن تا چه اندازه گوش بوده‌ايم؟! آيا در گوش دادن فعاليم يا منفعل؟!از سوي ديگر، حضرت در اين كلام نوراني، خوب شنيدن را پاي صحبت عالم مطرح كرده‌اند كه خود تلنگر مهمي است در مورد اهميت چه چيز را شنيدن و از چه‌كسي شنيدن. اين، خود به نوعي تأكيد مجدانه بر مراجعه به معلم و استاد است. در عين حال اين توصيه همه جانبه مي‌تواند به ثمرات كاربردي خوب‌شنيدن در تنظيم بسياري از تعاملات روزمره و به‌طور ويژه در خانواده و در تعامل با همسر و فرزندان نيز اشاره داشته باشد.
نظر شما