آخاني در گفت‌وگو با همشهري افزود: اكنون در عرصه‌هاي وسيعي از رويشگاه‌هاي زاگرسي و بخشي از رويشگاه‌هاي شمال با پديده خشكيدگي درختان مواجهيم كه مهم‌ترين عامل اين وضعيت به هم خوردن توازن آبي در اين عرصه‌هاست.
اين استاد دانشگاه تهران درباره علل به هم خوردن توازن آبي در رويشگاه‌هاي جنگلي خاطرنشان كرد: اين عدم‌توازن، ريشه در منحرف كردن جريان‌هاي طبيعي رودخانه‌ها دارد كه به‌دليل احداث سد يا اجراي طرح‌هاي غيرمسئولانه با هدف برداشت آب براي مصارف كشاورزي، شرب و صنعتي اتفاق افتاده است. وقتي جريان طبيعي آب منحرف شد آب رودخانه‌ها به رويشگاه‌ها و درختان نمي‌رسد و طبيعي است كه پديده خشكيدگي ظهور مي‌كند.
آخاني در ادامه گفت: ما در سال‌هاي اخير با حفر صدها هزار چاه مجاز و غيرمجاز به‌صورت بي‌رويه از سفره‌هاي زيرزميني آب برداشت كرديم ؛ اين شيوه باعث افت شديد سطح آب سفره‌هاي زيرزميني شد و عملا ارتباط ريشه گياهان و درختان با رطوبت زيرزمين قطع شد كه نتيجه آن خشك شدن درختان و نابودي پوشش گياهي بود.
اين عضو هيأت علمي، ضمن انتقاد از تغيير كاربري‌هاي بي‌حساب و كتاب در اراضي شمال كشور تأكيد كرد: تغيير كاربري‌هاي گسترده‌اي كه به بهانه احداث كارخانه، توسعه صنعت و ساخت وساز در شمال كشور وجود دارد زمينه بروز بيابانزايي را در اين عرصه‌ها فراهم كرده به‌طوري كه بروز خشكسالي كه جزو طبيعت اقليمي كشور است و از گذشته هم وجود داشته مي‌تواند باعث فرسايش خاك و ايجاد ريزگرد حتي در مناطق جنگلي كشور شود.
وي در توضيح اين مطلب گفت: ممكن است برخي بياباني شدن جنگل‌هاي شمال را غيرممكن بدانند اما در تاريخ زيستي كشور، در برهه‌هايي از زمان جنگل‌هاي شمال حالت نيمه بياباني داشته وفقط در مناطق خاصي ازجمله در دره‌ها، درختان بعد از دوره يخچالي و مساعد شدن شرايط دوباره رشد كرده و به‌صورت جنگل درآمده‌اند.
آخاني با اشاره به اينكه در حال حاضر نه براثر گسترش يخچال‌ها بلكه به‌دليل افزايش گرماي زمين و تنش ناشي از آن، جنگل‌هاي شمال در معرض بياباني و نيمه بياباني شدن هستند، گفت: براي مقابله با اين تهديد بايد بپذيريم هر كشوري از نظر برداشت از منابع آبي و منابع طبيعي ظرفيت خاصي دارد.
اين استاد دانشگاه با تأكيد براينكه پديده فرونشست زمين بزرگ‌ترين خطري است كه كشور را تهديد مي‌كند، تصريح كرد: پديده فرونشست زمين در حال حاضر همه استان‌ها را تهديد مي‌كند حتي ما اكنون با پديده فرونشست در تهران مواجهيم؛ اين اتفاق به‌معناي آن است كه مخازن آب‌هاي زيرزميني در حال نابودي است و حتي اگر بارندگي زياد باشد آينده كشوراز لحاظ آبي، آينده نگران كننده‌اي خواهد بود. براين اساس، اگر مي‌خواهيم پايداري منابع پايه كشور(آب، خاك، هوا و پوشش گياهي) حفظ شود بايد واقعيت موجود را با اطلاع‌رساني دقيق و شفاف با مردم در ميان بگذاريم. بايد زنگ هشدار نابودي منابع آبي را تك تك شهروندان بشنوند. شهروندان بايد بدانند كه توان اكولوژيك كشور بسيار محدود است تا براساس اين محدوديت برنامه‌ريزي شود. و براساس اين محدوديت از منابع آب به‌طور هوشمندانه استفاده كنيم.
دكتر محمد اميني، رئيس سابق مركز تحقيقات منابع طبيعي و كشاورزي استان مازندران هم دراين باره به همشهري گفت: بنا به آمار، اگر روند موجود در برداشت آب از سفره‌هاي زيرميني ادامه پيدا كند مازندران در آينده نزديك خشك مي‌شود.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه هر 10سال، سطح آب سفره‌هاي زيرزميني شمال كشور نيم متر پايين‌تر مي‌رود، خاطرنشان كرد: اگرروند موجود برداشت آب درمازندران ادامه داشته باشد و چاره‌اي براي آن نشود اين استان هم به سرنوشت خوزستان مبتلا خواهد شد.
- 45درصد بيش از حد مجاز از آب‌هاي زيرزميني برداشت مي‌كنيم
دكتر حسين آخاني، پژوهشگر منابع طبيعي و گياه‌شناس مي‌گويد با آنكه بسيار دير شده است اما بايد همه شهروندان تلاش كنند تا ميزان 85درصدي مصرف آب از سفره‌هاي زيرزميني به زير 40درصد برسد در غيراين صورت، منابع آبي كشور از دست مي‌رود و آن وقت آينده‌اي وجود نخواهد داشت.
نظر شما