چند شغله بودن، تهدید‌کننده سلامت

نکته نگران‌کننده اینجاست که در این مورد نه تنها حساسیتی وجود ندارد، بلکه کار کردن به صورت افراطی، مخصوصا در سال‌های اخیر به عنوان یک ارزش هم تلقی شده است.

این درحالی است که روان‌شناسان و محققان علوم پزشکی تاکید می‌کنند این نوع کار کردن، بی‌تردید تهدید کننده سلامت فرد و جامعه است. دکتر مهرداد متین‌راد، روانشناس و عضو هیئت علمی‌دانشگاه آزاد در این باره توضیح می‌دهد.

• آقای دکتر، شما موافقید که چند‌شغله بودن در جامعه ما در حال تبدیل شدن به یک ارزش است؟

دقیقاً، نکته بسیار مهم این است که چند شغله بودن از چند جهت زندگی فرد را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد. از نظر شغلی برای فرد زیانبار است چون تعهد شغلی را پایین می‌آورد و استرس، را زیاد می‌کند.

تحقیقات روانشناسان هم نشان داده‌‌‌ که اگر فرد یک شغل را در 8 تا 12 ساعت انجام دهد، نسبت به کسی که در همین ساعات به انجام چندین شغل می‌پردازد، استرس بسیار کمتری دارد.

• گذشته از پایین آوردن تعهد شغلی و استرس، چه عواقب دیگری در انتظار چنین فردی است؟

پرکاری به نوبه خود فرسودگی جسمی‌را هم به همراه دارد و باعث افزایش شیوع بیماری‌های جسمی‌و روانی هم می‌شود. این را تحقیقات ثابت کرده است.

مثلاً در ژاپن آمار افسردگی بیش از سایر جوامع است و روان‌شناسان تحلیل می‌کنند که یکی از علل آن پر کار بودن افراطی جامعه ژاپن است. این بیماری‌ها هم طبیعتا کارایی فرد را به مقدار زیادی پایین می‌آورد. 

• یعنی می‌گوئید نهایتاً پر کاری افراطی منجر به افت کیفیت کار می‌شود؟

مسلماً، در چنین فردی هیچ‌کدام از شغلها جدی گرفته نمی‌شود و مفید نخواهند بود. چون انجام دادن هر کاری احتیاج به تمرکز دارد. ولی آیا از چنین فردی می‌توان انتظار تمرکز روی تمامی‌مشاغلش را داشت؟ 

• امنیت شغلی را چه باید کرد؟

البته امنیت شغلی هم در این میان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. ولی توجه کنید که احساس استثمار در نتیجه چند شغله بودن، خودش احساس عدم امنیت شغلی را در فرد تشدید می‌کند.

• به نظر می‌رسد تجربه همین استرس، فرد را مستعد بیماری‌های جسمی‌هم می‌کند. در این رابطه هم توضیح می‌دهید؟

کاملاً روشن است که استرس، فرد را مستعد انواع بیماری‌ها، تضعیف سیستم دفاعی بدن، فشار خون و بیماری‌های قلبی می‌کند. اما مهمتر از همه اینها از هم گسیختگی خانواده است.

• منظورتان سرد شدن روابط خانواده است؟

بله، انجام دادن چند شغل به صورت توأمان علاوه بر اینکه از تجدید قوای فرد می‌کاهد، به او اجازه رسیدن به امور شخصی را نمی‌دهد.

در چنین افرادی علاوه بر اینکه روابط فردی و اجتماعی‌ مختل می‌شود، به تدریج با معتاد شدن به کار و حضور زیاد در محیط کار، روابط خانوادگی هم سرد ‌می‌شود و تنش‌ها ادامه می‌یابند. این امر به خصوص در امر تربیت فرزندان و آرامش روانی آنها بسیار موثر است.