دستگاهی با امکان جذب گرما

براي شمال و جنوب كشور كولرهاي گازي توصيه مي‌شوند؛ چرا ‌كه كولرهاي گازي برخلاف كولرهاي آبي، ايجاد رطوبت نمي‌كنند. براي شرايط اقليمي غيرمرطوب هم، كولر‌هاي آبي ترجيح داده مي‌شود؛ چون به‌دليل ايجاد رطوبت، هوا را دل‌انگيزتر مي‌كنند. عامل تعيين‌كننده دوم، مصرف برق است. مصرف برق كولرهاي گازي بسيار بالاست. اگر روزانه 10 ساعت از يك كولر آبي استفاده ‌كنيد، مصرف برق ماهانه شما، 120كيلووات ساعت مي‌شود و اين آمار در‌صورت استفاده از كولر گازي به 750كيلووات ساعت مي‌رسد! بنابراين طبيعي است كه استفاده از كولرهاي گازي كمتر توصيه شود‌ اما با ورود به دوره كم‌آبي، قاعدتا بايد الگوي مصرف هم تغييرات اساسي كند. يك كولر آبي در هر 10ساعت 200ليتر آب مصرف مي‌كند. بنابراين در شرايطي كه يك سي‌سي آب هم گرانبهاست، يكي از تغييرات حياتي در الگوي مصرف، استفاده هرچه بيشتر از كولرهاي گازي به‌جاي كولرهاي آبي است؛ البته كولرهاي گازي كم‌مصرف جديد كه مشكل مصرف بالاي برق را ندارند، مي‌توانند در ايام زمستان هم هواي گرم توليد كنند و 2 منظوره هستند. اين مطلب توصيه قطعي براي استفاده از كولر گازي نيست، شما بايد براساس هزينه خريد، شرايط اقليم و خانه‌تان انتخاب مناسب و متناسب با شرايط داشته باشيد؛ اما اگر به انتخاب كولر گازي رسيديد، اين نكته‌ها به شما كمك خواهد كرد.

• كدام نوع كم‌مصرف‌تر است؟

پاسخ اين سؤال، كولرهاي گازي با كمپرسور اينورتر(inverter) است. آنچه مصرف برق كولر گازي را بالا مي‌برد، كمپرسور يا متراكم‌كننده گاز است. بنابراين در هنگام خريد حتما بايد به مدل كمپرسور دستگاه توجه كنيد. 2 سيستم اصلي در كولرگازي و كمپرسور وجود دارد: 1.كمپرسور معمولي يا دور ثابت 2.كمپرسور اينورتر يا دور متغير (راندمان بالا)در كولر گازي دور ثابت، كمپرسور هميشه با حداكثر توان كار مي‌كند و با هربار خاموش و روشن كردن، به‌اصطلاح آمپر مي‌كشد؛ اما در كولرگازي اينورتر‌، دور كمپرسور براساس دماي محيط، رطوبت محيط و همچنين دماي تنظيم‌شده توسط كنترل دستي، تغيير مي‌كند. دراصل اين مدل كولر گازي، خود دماي محيط را تعديل مي‌كند و شما نيازي به استارت اضافه آن- كه يكي از علل اصلي مصرف زياد برق است- نداريد. در اين مدل، كمپرسور هيچ‌گاه به‌طور كامل خاموش نمي‌شود و درصورت مناسب شدن دما، فقط دور آن كم شده و با حداقل مصرف برق كار مي‌كند. از سوي ديگر، گاز خنك‌كننده در كولرهاي گازي جديد و به‌خصوص در اينورترها فريون 410است. نقطه جوش اين گاز در دماي منهاي 52درجه سانتي‌گراد است كه باعث كاهش كار كمپرسور و افزايش راندمان دستگاه مي‌شود. كولر گازي اينورتر 50الي 70درصد كم‌مصرف‌تر از كولر گازي معمولي است؛ يعني اگر كولر گازي معمولي 750كيلو‌وات برق مصرف ‌كند، مصرف اين مدل كولر، گاهي حداكثربه 300كيلووات مي‌رسد. البته قيمت كولرهاي اينورتر هم حدود 30درصد بالاتر از مدل‌هاي معمولي است اما اين هزينه اضافي در يك دوره كوتاه به‌واسطه قبض برق پايين‌تر، قابل جبران است. اسپيلت‌هاي اينورتر با برچسب انرژي A يا +A عرضه مي‌شوند. البته به ياد داشته باشيد اگر اسپيلتي با برچسب مذكور در بازار مشاهده كرديد، الزاما دليل بر اينورتر بودن آن نيست؛ چون سيستم‌هاي معمولي هم در بعضي ظرفيت‌ها مي‌توانند با برچسب انرژي A ساخته شوند. به‌هرحال تنها كولر گازي اينورتر است كه راندماني بالا و مصرفي كم به‌معناي واقعي دارد.

• كدام گزينه خنك‌كننده‌تر است؟

بايد در خريد كولر گازي به ظرفيت سرمايشي و گرمايشي آن‌كه براساس نوع كمپرسور متفاوت است، توجه كنيد. ظرفيت خنك‌كنندگي كولرهاي گازي معمولا با بي‌تي‌يو سنجيده مي‌شود. بي‌تي‌يو واحد اندازه‌گيري انرژي گرمايي در صنايع سرمايشي و گرمايشي است. در تعريف، هر بي تي يو ميزان گرمايي است كه دماي يك پوند آب را در فشار يك اتمسفر‌، از 60درجه فارنهايت به 61درجه فارنهايت برساند.

• انواع كمپرسورها:

1- پيستوني: اين كمپرسورها از ظرفيت 18000تا‌36000بي‌تي‌يو برخوردارند و به‌خاطر صداي زياد و مصرف بالا ديگر توليد نمي‌شوند و از رده خارج شده‌اند.
2- روتاري: كمپرسورهاي روتاري از ظرفيت 7000الي 36000بي‌تي‌يو برخوردار هستند و كم‌صدا و كم‌مصرف بوده، در هنگام تعويض كمپرسور و خريد يك دستگاه جديد قيمت پايين‌تري دارند.
3- اسكرال: اين كمپرسورها داراي ظرفيت 24000 الي 96000بي‌تي‌يو هستند و به‌دليل صداي كم و قدرت بالا و مصرف پايين‌تر در مدل‌هاي 30000 و بالاتر كاربرد زيادي دارند.

• نكته‌هايي كه وقت خريد مهم هستند

‌اطلاعات فني درج شده روي بيشتر دستگاه‌ها و كاتالوگ‌هاي موجود در بازار مربوط به شرايط استاندارد است و در نتيجه معمولا با مشخصات واقعي دستگاه اختلاف دارد. به‌طوري كه مثلا كولر مدل 18000عملا داراي ظرفيتي بين 15000تا 17000 است و مشتري پس از خريد و نصب كولر متوجه مي‌شود كه توانايي گرم يا خنك كردن محل را ندارد. اين امر موجب مي‌شود كولر به‌طور مداوم با حداكثر توان كار كند و ضمن اينكه به كمپرسور فشار بيش از حد وارد مي‌شود، طول عمر دستگاه هم كاهش پيدا كند. ضمنا مهم‌ترين پيامد، بالا رفتن مصرف برق است. علاوه بر آنكه بايد توجه كنيد ظرفيت كولري كه خريداري مي‌كنيد پايين‌تر از حد نياز نباشد، بايد مراقب باشيد ظرفيت كولرتان بالاتر از حد نياز هم نباشد! چرا‌كه در اين صورت هم بيشتر از حد لزوم خرج كرده‌ايد و هم از آنجا كه به‌نسبت بالا رفتن ظرفيت دستگاه، مصرف برق آن هم بالاتر مي‌رود، مجبور مي‌شويد ‌ماه به ‌ماه هزينه بيشتري صرف قبوض برق كنيد؛ مثلا فضاي اتاق شما با يك مدل 24000 خنك مي‌شود؛ اما شما با خريداري يك مدل 28000، بايد هزينه مصرف يك دستگاه 28000را پرداخت كنيد.توجه كنيد كه در هنگام خريد كولر گازي، برخي فروشندگان‌ كولرهايي با ظرفيت بالاتر از نياز شما را پيشنهاد خواهند داد تا مطمئن شوند دستگاهي كه مي‌فروشند، برگشت نمي‌خورد. پس كمك گرفتن از يك كارشناس تأسيسات در هنگام خريد كولرهاي گازي خالي از فايده نخواهد بود.

• كدام كولر به‌كار فضاي شما مي‌آيد؟

براي تشخيص اينكه كدام مدل كولر گازي و با چه اندازه ظرفيت با محيط مورد نظر شما تناسب دارد، بايد «حجم محل مورد نظر (به مترمكعب)، مصالح به‌كار رفته در ساخت بنا شامل نوع در، پنجره و...، طبقه‌اي كه در آن هستيد، وضعيت نورگيري محل و وجود وسايل گرما‌زا يا سرما‌زا» را درنظر بگيريد. با فرض نبود وسايل سرمازا يا گرمازا در محل موردنظر و با لحاظ عايق‌بندي مناسب ساختمان كه حداقل اتلاف حرارتي و برودتي را ايجاد كند، 2 نوع انتخاب خواهيد داشت:
در مناطق معتدل و نيمه‌‌گرمسيري (تا 43درجه سانتي‌گراد):
به ازاي هر مترمكعب به‌طور ميانگين 200بي‌تي‌يو، ظرفيت سرمايشي يا گرمايشي لازم است؛ مثلا براي يك اتاق 20مترمربعي با ارتفاع 3متر، حجم اتاق 60مترمكعب (60=3×20) خواهد بود كه با درنظر گرفتن 200بي‌تي‌يو به ازاي هر مترمكعب در مجموع 12000بي‌تي‌يو (12000=200×60) يا به‌عبارتي يك دستگاه كولر مدل 12000مورد نياز خواهد بود.بنابراين شما با هزينه مبلغي حدود 2الي 2ميليون و 500هزار تومان، مي‌توانيد يك كولر گازي سرد و گرم اينورتر با ظرفيت 12000 بي‌تي‌يو داشته باشيد. البته درصورتي كه بخواهيد كمتر هزينه كنيد، با مبلغي برابر يك و نيم ميليون ‌الي 2ميليون تومان مي‌توانيد يك كولر گازي سرد و گرم معمولي (با مصرف بالاتر برق) خريداري كنيد.
در مناطق گرمسيري و فوق‌گرمسيري(بيش از 43درجه سانتي‌گراد):
به ازاي هر مترمكعب به‌طور ميانگين 300بي‌تي‌يو، ظرفيت سرمايشي لازم است؛ مثلا براي يك اتاق 20مترمربعي با ارتفاع 3متر كه حجم اتاق 60مترمكعب است، مقدار ظرفيت مورد نياز به اين صورت محاسبه مي‌شود:
(18000=300×60) يعني يك دستگاه كولر 18000براي يك اتاق 20متري در شرايط گرمسيري و فوق گرمسيري جوابگو خواهد بود. پس با صرف مبلغي حدود 3الي 3ميليون و 500هزار تومان مي‌توانيد صاحب يك كولر گازي سرمايشي و گرمايشي اينورتر 18000شويد و همينطور با كسر 1ميليون تومان از اين مبلغ، يك كولر گازي سرد و گرم معمولي بخريد.

• كولر گازي در بازار

براي خريد كولر گازي و لوازم يدكي آن در تهران، مي‌توانيد به خيابان سعدي برويد يا سري به خيابان 17شهريور، سه‌راه امين‌حضور و چهارراه شهيد مصطفي خميني بزنيد. به‌علاوه مي‌توانيد از طريق سايت‌هاي خريد، از مشخصات فني، قيمت و شكل ظاهري كولرهاي گازي تحت انواع برندها اطلاع حاصل كنيد و حتي خريدتان را به‌صورت اينترنتي از سايت‌هاي معتبر انجام دهيد. اين جدول‌ها، طيفي از قيمت برخي مدل‌هاي كولر گازي اسپيلت را نشان مي‌دهد:

در كولر گازي، همانند يخچال، از فرايند تبديل گاز به مايع به‌وسيله افزايش فشار و سپس تبديل مايع به گاز براي توليد سرما استفاده مي‌شود. گاز فريون 22براي لايه ازن مضر است و از ابتداي سال 2015 از چرخه توليد خارج شده است. فريون 410هم گازي است با راندمان بالا كه دوستدار محيط‌زيست است و به‌خصوص در سيستم‌هاي اينورتر بيشترين مصرف را دارد. ضمن اينكه فريون 407 هم راندمان بالايي دارد و دوستدار محيط‌زيست است.