او اولین مقام عالیرتبه از 3 همپیمان مخالف جنگ عراق یعنی روسیه، آلمان و فرانسه است که به عراق رفته است.
در سال 2003 این سه کشور با مخالفت با جنگ عراق آشکارا از موضع و سیاستهای آمریکا فاصله گرفتند. کوشنر در بغداد هدف خود از این سفر را به زبان انگلیسی این گونه گفت: ما در این لحظه برگی از تاریخ را ورق میزنیم. دورنمای جدیدی پیش روی ما قرار دارد. میخواهیم درباره آینده صحبت کنیم.
فرانسه نیرویی در بغداد ندارد که مثلاً برای دیدار با نیروهای نظامیاش به این شهر رفته باشد. یک مقام وزارت خارجه این کشور به مجله تایم گفت، همه میدانند که حالا دیگر مسیر نزدیک شدن به واشنگتن برای بسیاری از کشورها از راه بغداد میگذرد.
به گفته او این سفر پیام صریحی بود از سوی فرانسه برای آمریکا که پاریس قصد دارد گذشته را پشت سر بگذارد و شروعی جدید را رقم بزند. این سفر در واقع یک حرکت نمادین بود و بسیاری از اتفاقات با حرکتهای نمادین شروع میشود. سفر وزیر خارجه فرانسه به عراق در سفر نیکولای سارکوزی رئیس جمهور فرانسه به آمریکا مطرح نشده بود.
کوشنر یکی از معدود سیاستمداران فرانسوی بود که به رغم مخالفت رسمی دولت پاریس با جنگ عراق به طور مشروط از این جنگ حمایت کرد و گفت که سرنگونی صدام حسین گامی درست در مسیر ارزشهای انسانی است.
سفر کوشنر به عراق همچنین در چهارمین سالگرد انفجار در دفتر سازمان ملل در بغداد صورت گرفت که بر اثر آن سرجیو ویرا دملو، دوست صمیمی کوشنر و نماینده ویژه سازمان ملل کشته شد.
دولت بوش اولین پیام خشنودی و استقبال از این سفر را به پاریس فرستاد که این موضوع نشان داد سفر وزیر خارجه فرانسه به عراق برای آمریکا اهمیت دارد.
اما آیا این اقدام فرانسه دو کشور دیگر مخالف جنگ یعنی آلمان و روسیه را هم تشویق میکند تا راه پاریس را در عراق پی بگیرند؟ فرانسه چه دستاوردی داشته و یا قرار است چه به دست بیاورد؟
کوشنر در سخنان خود در بغداد گفت که میخواهد برگی را ورق بزند. اما منظور او کدام برگ است؟ برگ روابط آمریکا و فرانسه که بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن سارکوزی گرم شده یا برگ روابط پاریس و بغداد که بعد از سقوط صدام به شدت افول کرده است؟ به احتمال زیاد منظور کوشنر هر دوی از برگها بوده است.
فرانسه و روسیه تاریخ مشترکی در عراق دارند. هر دوی این کشورها با دولت صدام روابط خوبی داشتند و با سرنگونی او توسط یک قدرت خارجی مخالف بودند. شرکتهای نفتی هر دو کشور در چارچوب برنامه نفت در برابر غذای سازمان ملل در عراق فعال بودند. آنها همچنین تلاش کردند تا بعد از لغو تحریمهای بینالمللی علیه عراق حق اکتشاف چاههای نفت را برای خود محفوظ بدارند.
شرکت لوک اویل روسیه و توتال فرانسه در سال 2002 هر دو در یک مخمصه مشابه گرفتار شدند. هر دوی این کشورها با دولت صدام حسین قراردادهایی برای توسعه میدانهای نفتی مجنون و قرنای غربی امضا کرده بودند. به دلیل شروع تحریمها آنها از شروع کار خودداری کردند و عراق هم هر دوی این قراردادها را لغو کرد.
جنگ باعث معلق ماندن از موضوع شد. اکنون هر دوی این شرکتها امیدوارند به عراق بازگردند اما معلوم نیست شرایط کار آنها در عراق چه باشد.
حسین شهرستانی، وزیر نفت عراق ماه گذشته از مسکو دیدار کرد. او گفت که شرکتهای خارجی در میدانهای نفتی که ذخایر مشخص و اثبات شده دارند، سهام اکثریت را نخواهند داشت. در مورد بقیه چاهها هم شرکتهای نفتی خارجی باید برای حضور در آنها با هم رقابت کنند. این روزها روسیه و بسیاری کشورهای دیگر در تلاش هستند تا به عراق بازگردند.
هر یک از آنها برای رسیدن به این هدف مسیر خود را طی میکنند و راههای خاص خود را میآزمایند. کار در عراق این روزها بسیار خطرناک است و مشکلات امنیتی و آشوب سیاسی مانع از آن میشود که دولت و پارلمان عراق شرایط بحرانی را سامان دهند. پارلمان عراق هنوز قانونی درباره نفت و گاز این کشور تصویب نکرده است و فعالیت شرکتهای خارجی بیشتر به میل افراد صورت میگیرد.
این همان اتفاقی است که درباره شرکت توتال فرانسه افتاد. درست همان زمانی که وزیر نفت عراق در مسکو درباره رقابت شرکتهای نفتی و شرایط کار آنها در عراق سخن میگفت رسانههای آمریکایی گزارشهایی را درباره توافق همکاری شرکت توتال فرانسه و شورون آمریکا در میدان نفتی مجنون به چاپ رساندند.
در همان زمان سارکوزی در دیدار از آمریکا و گفت وگو با همتایان آمریکایی خود توافق کردند که اختلافات گذشتهشان را درباره عراق کنار بگذارند. روزنامه آمریکایی سانفرانسیسکو کرونیکل چندی پیش در مقالهای نوشت، ایجاد توافق میان آمریکا و فرانسه بر سر عراق تا حد زیادی نتیجه تمایل آمریکا به سهیم کردن همتایان اروپایی در منافع نفتی عراق در مقابل حمایت سیاسی و نظامی این کشورها از سیاست خارجی واشنگتن در خاورمیانه است. درست یک هفته بعد از چاپ این مقاله کوشنر به بغداد رفت.
شاید نباید فعلاً رابطهای میان توافق چندی پیش توتال و شورون با سفر اخیر کوشنر به عراق برقرار کرد. اما گفتوگوهای او در بغداد نشانه دیگری است از نزدیکی جدید میان آمریکا و فرانسه. روشن است که عراق چیزی از دست نمیدهد. هر چه کشورها با محوریت عراق بیشتر به هم نزدیک شوند به سود عراق است. اما معلوم نیست که فرانسه به وعده خود عمل میکند یا نه.
کوشنر بعد از بازگشت از عراق گفت که یکی از اهدافش از این سفر دریافتن مواضع نیروهای سیاسی عراق و محورهای اختلافات آنها بوده است. او گفت که بعد از این سفر برای رسیدن به صلح در عراق تلاش میکند. اینکه او چقدر به وعدههایش عمل کند مهم نیست.
مهم این است که فرانسه برای تعامل با یک عراق جدید و در کنار رابطهای جدید با آمریکا آماده شده است و این همان برگی است که وزیر خارجه فرانسه با سفر به عراق آن را ورق زده است.
نووستی و تایم/ 21 آگوست