كارتر كه در جمع مقام‌هاي بلندپايه نظامي كشورهاي منطقه آسيا-پاسيفيك در سنگاپور سخنراني مي‌كرد، افزايش فعاليت‌هاي چين در ساخت‌وساز در درياي جنوبي چين را «خارج از قواعد بين‌المللي» خواند. او بيشترين حجم ساخت‌وساز در آب‌هاي منطقه را مربوط به چين دانست و گفت: «چين حدود 800هكتار فضا ايجاد كرده و اين اقدامات طي 18ماه اخير انجام شده است. مشخص نيست چين مي‌خواهد تا كجا پيش برود اما اقدامات اين كشور باعث بروز تنش در منطقه شده است.»
هفته گذشته نيروي دريايي چين با 8بار اخطار به يك هواپيماي جاسوسي آمريكايي كه بر فراز يكي از جزاير در حال ساخت چين پرواز مي‌كرد، از آن خواست منطقه را ترك كند؛ موضوعي كه به تنش لفظي ميان 2كشور منتهي شد. كارتر در سخنراني ديروز خود نيز از كنار اين موضوع به راحتي عبور نكرد و گفت: «آمريكا باز هم در هر جايي كه حقوق بين‌الملل اجازه مي‌دهد حضور خواهد داشت و پرواز خواهد كرد. اينكه صخره‌اي را زير دريا پيدا كنيم و سپس جزيره‌اي بر آن بنا كنيم، نمي‌تواند باعث ايجاد حق حاكميت بر آن شود.»
- تضاد منافع ميان آمريكا و چين
منطقه درياي جنوبي چين محل عبور خطوط كشتيراني استراتژيكي است. همچنين، با وجود اينكه ميزان ذخاير معدني در اين منطقه هنوز مشخص نشده، اما با توجه به محيط پيرامون آن تخمين زده مي‌شود كه منطقه‌اي غني از نفت و گاز باشد. آمريكا نگران اين است كه فعاليت‌ها و ساخت و سازهاي چين در اين منطقه جنبه نظامي پيدا كند و قدرت اقتصادي و دريايي‌اش در منطقه پاسيفيك را تحت‌تأثير قرار دهد.
روز جمعه مقام‌هاي نظامي آمريكا مدعي شدند تصاوير ماهواره‌اي در اختيار دارند كه نشان مي‌دهد چين در يكي از اين جزاير ادوات نظامي مستقر كرده است. چين در مقابل پاسخ داده كه اين ادوات نظامي صرفا جهت حفاظت از جزاير در برابر اقدامات احتمالي كشورهاي حاشيه درياي جنوبي چين كه نسبت به اين ساخت و سازها معترض هستند، مستقر شده‌اند.
تصاوير ماهواره‌اي ديگري نيز كه‌ماه گذشته از سوي يكي از مراكز تحقيقاتي مستقر در واشنگتن منتشر شد، نشان مي‌داد كه چين در يكي از جزاير، در حال ساخت يك باند فرود به طول 3.1كيلومتر است.وزير دفاع آمريكا در سخنان ديروز خود به گستره درياي سرزميني چين هم اشاره كرد و گفت: آمريكا شعاع 22كيلومتري دريايي سرزميني مورد ادعاي اين كشور در اطراف جزاير مصنوعي در حال ساخت را به هيچ وجه نخواهد پذيرفت.
ژنرال يو لين، يكي از اعضاي هيأت بلندپايه چين كه در كنفرانس سنگاپور حضور دارد، سخنان كارتر را «قابل درك» خواند و گفت: آمريكا ممكن است به اعتراض‌هاي كلامي خود ادامه دهد و حتي پروازهاي جاسوسي بيشتري بر فراز اين جزاير انجام دهد، «اما اين همه كاري است كه از سوي اين كشور انجام خواهد شد». در پي تنش هفته گذشته ميان 2كشور، وزارت دفاع چين با انتشار «سند جامع استراتژي نظامي» خود اعلام كرد حيطه استراتژي دفاعي‌اش را از «دفاع در ساحل» به «دفاع در آب‌هاي آزاد» گسترش خواهد داد تا خود را به‌عنوان يك قدرت دريايي مطرح كند. طبق اين سند چين قصد دارد در مقابل «اقدامات تحريك‌آميز» همسايگان نسبت به ادعاهاي سرزميني‌اش و در برابر «دخالت‌هاي» ايالات متحده بر دامنه حضور نظامي خود در خارج از مرزهايش بيفزايد. بر اين اساس، نيروي هوايي اين كشور نيز تمركز خود را از «دفاع هوايي سرزميني» به «دفاع و حمله» تغيير خواهد داد.
- مناقشه درياي چين
موضوع ادعاهاي سرزميني در درياي جنوبي چين قرن‌هاست كه ادامه دارد. چين تمام اين منطقه را جزء قلمرو سرزميني خود مي‌داند و در 2رشته جزاير بسيار كوچك و صخره‌هاي موجود در آب‌هاي اين منطقه در حال ساخت جزاير مصنوعي است. علاوه بر چين، ديگر كشورهاي حاشيه اين دريا نيز يك سري ادعاهاي سرزميني دارند كه با هم داراي همپوشاني است.
چين مدعي است اين دو رشته جزاير قرن‌هاست كه به اين كشور تعلق دارند. چيني‌ها در سال 1974نقشه‌اي قديمي در تأييد مدعاي خود ارائه كردند كه اين جزاير كوچك را به‌عنوان بخشي از قلمرو سرزميني چين نشان مي‌دهد. همسايه چين، يعني تايوان نيز همين ادعاها را نسبت به اين جزاير دارد. ويتنام اين ادعاي چين را به‌شدت نفي مي‌كند و مي‌گويد ادعاهاي اين كشور تنها از دهه 1970آغاز شده درحالي‌كه ويتنام از قرن 17ميلادي كنترل اين جزاير را در دست داشته است.
فيليپين ديگر مدعي اين جزاير است و نزديكي جغرافيايي خود به آنها را دليل اصلي ادعاي خود مي‌داند. مالزي و برونئي نيز 2كشور جنوبي منطقه هستند كه گستره مورد مناقشه را براساس تعريف كنوانسيون حقوق درياهاي سازمان ملل (UNCLOS) در حوزه منطقه انحصاري اقتصادي خود مي‌دانند.
- بودجه كنگره براي مسلح كردن كشورهاي منطقه
در جلسه روز گذشته، اشتون كارتر علاوه بر مطرح كردن انتقاد شديد از چين، از بررسي بودجه‌اي 425ميليون دلاري براي كمك به كشورهاي جنوب شرق آسيا در حوزه امنيت دريايي در كنگره آمريكا خبر داد. سناتور مك كين از حزب جمهوريخواه نيز ضمن اعلام حمايت از سخنان كارتر و در راستاي تصويب اين بودجه گفت: «اكنون زمان آن رسيده كه حرف به عمل تبديل شود.» اين بودجه نظامي طي 5سال در اختيار كشورهاي اندونزي، مالزي، فيليپين، تايلند و ويتنام قرار خواهد گرفت.
- كنفرانس امنيتي شانگري لا
كنفرانس امنيتي شانگري لا كه از سال 2002هر ساله از سوي «مؤسسه بين‌المللي مطالعات استراتژيك» لندن در هتلي به همين نام در سنگاپور برگزار مي‌شود، وزراي دفاع و مقام‌هاي امنيتي 26كشور حوزه آسيا-پاسيفيك را گرد هم مي‌آورد تا در مورد مسائل دفاعي-امنيتي اين منطقه به تبادل‌نظر بپردازند.
نظر شما