پیام مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی اقیانوس‌ها

پایداری کره زمین در نبود اقیانوس‌هایی سالم امکان‌پذیر نیست

این پیام هیچ‌گاه به این اندازه که چند ماه به بیست و یکمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل در حوزه تغییر اقلیم (cop21) مانده و شکل‌گیری یک دستور کار جهانی جدید در حوزه توسعه پایدار در راه است، مهم نبوده.

همه کشورها و همه اشکال حیات از اینکه محصور در خشکی باشند یا ساحلی، به سلامت و عملکرد سالم اقیانوس‌های جهان وابسته‌اند. اقیانوس در مرکز نظام اقلیمی جهانی قرار دارد و عامل تنظیم آب و هوا و شرایط اقلیمی، غلظت گازها در اتمسفر، از جمله اکسیژنی که تنفس می‌کنیم، همچنین عامل تنظیم چرخه مواد مغذی و تأمین منابع مهم غذایی است.

با اتخاذ فن‌آوری‌های جدید از سوی دانشمندان علوم اقیانوسی برای مشاهده این فرآیندهای پویا، ما به این مطلب به طور کامل آگاهی داریم که آثار و فعالیت‌های انسانی، به ویژه انتشار گازهای دی‌اکسید کربن (co2)، استفاده بی‌رویه از منابع و آلودگی باعث تخریب بوم‌سازگان‌های دریایی شده و نقش اقیانوس‌ها را از منظر تنظیم موارد یادشده به مخاطره انداخته است. بالاآمدن سطح آب دریا، آب¬شدن سطوح یخی، بالارفتن اسیدیته اقیانوس‌ها، گسترش نواحی مرده اقیانوسی، رویش گیاهان مضر دریایی، بی‌رنگ‌شدن مرجان‌ها، کاهش جمعیت و زیست‌گاه‌های ماهی‌ها و ... همگی بیانگر شرایط زیان‌بار زیست¬محیطی در سطوح محلی و جهانی است.

برای ارزیابی بهتر تأثیر فعالیت‌های انسانی بر اقیانوس‌ها و برای پیشنهاد راه‌کارهای جایگزین، یونسکو در تلاش است تا توان آموزش، فرهنگ، علوم و ارتباطات را به عنوان عاملان تقویت توسعه برای به اشتراک‌گذاردن دانش توسعه پایدار و تغییر اقلیم بین جوامع مختلف به‌کار بگیرد.

یونسکو از طریق کمیسیون بین‌الدول اقیانوس‌شناسی خود، نظامی برای نظارت و کنترل بر اقیانوس‌ها تعبیه کرده که برای پژوهش درحوزه تغییر اقلیم بسیار مؤثر بوده است و سازمان در استفاده از آن نقش راهبری دارد. از جمله اقدام‌های این کمیسیون بسیج متخصص‌ها برای گفتگو در مورد یافته‌ها و روندهای جدید در زمینه گرم شدن اقیانوس‌ها و اسیدی¬شدن آنها و همچنین پژوهش در مورد نقش اقیانوس‌ها در کاهش تغییر اقلیم است.

به مناسبت این روز جهانی اقیانوس، یونسکو با پشتیبانی دولت‌های موناکو، سوئد و فرانسه بر آن است تا رویدادی مهم در مقر سازمان در پاریس در مورد نقش اقیانوس‌ها در نظام اقلیمی تا پیش از برگزاری مذاکرات جهانی تغییر اقلیم برگزار کند.

تغییر اقلیم ارتباطی ناگسستنی با تغییر شرایط اقیانوسی دارد و هیچ کشوری هر چقدر هم که قدرتمند باشد، به تنهایی قادر به رویارویی با چالش‌های ناشی از آن نیست. در این روز جهانی اقیانوس‌ها، من از همه کشورهای عضو، جامعه مدنی و بخش خصوصی می‌خواهم تا برای ارتقای آگاهی‌ها در این خصوص و ترویج همکاری‌های بین‌المللی در مورد اهمیت اقیانوس‌ها در نظام اقلیم جهانی تشریک مساعی کنند.

آینده ما وابسته به این موضوع است.