محمد بن نواف بن عبدالعزيز آل سعود گفت كشورش خواستار يك توافق «محكم و رخنه‌ناپذير» با ايران است و اگر چنين توافقي ممكن نشود، «تمام گزينه‌ها روي ميز خواهد بود».اين نخستين‌بار نيست كه مقام‌هاي رسمي دولت عربستان به بهانه دستيابي ايران به فناوري هسته‌اي، تمايل خود براي دسترسي به سلاح هسته‌اي را عنوان كرده‌اند. اوايل بهار سال‌جاري بود كه عادل الجبير، وزير امور خارجه كنوني عربستان و سفير پيشين اين كشور در آمريكا، در پاسخ به سؤال شبكه تلويزيوني سي‌ان‌ان در مورد احتمال دستيابي عربستان به سلاح هسته‌اي گفته بود:
«اين موضوع، چيزي نيست كه بتوان در برابر عموم در مورد آن صحبت كرد. من در اين مورد اظهارنظر نمي‌كنم.» در آن زمان اين پاسخ سفير وقت عربستان و عدم‌رد قاطع اين احتمال از سوي او، نگراني‌ها در مورد تلاش اين كشور براي دستيابي به سلاح هسته‌اي را پررنگ‌تر كرد.
- عربستان و كلاهك‌هاي هسته‌اي پاكستان
روزنامه گاردين در سال 2010 با انتشار گزارشي مدعي شد براساس اطلاعاتي كه از سوي نهادهاي امنيتي غربي در اختيارش قرار گرفته، عربستان طي چند دهه اخير حدود 60درصد هزينه‌هاي برنامه اتمي پاكستان را پرداخت كرده تا براساس توافق شكل‌گرفته به محض اعلام عربستان، پاكستان كلاهك‌هاي هسته‌اي مورد نياز اين كشور را در اختيارش قرار دهد.
ماه گذشته، هفته‌نامه ساندي تايمز لندن نيز به نقل از يكي از مقام‌هاي بلندپايه نظامي آمريكايي گزارش داد كه سعودي‌ها حتي چند قدم به دستيابي به سلاح هسته‌اي نزديك‌تر هم شده‌اند. به گفته اين مقام آمريكايي كه نخواسته بود نامش فاش شود «اكنون براي سعودي‌ها زمان مورد نظر فرا رسيده؛ ميان پاكستاني‌ها و سعودي‌ها مدت‌هاست توافقي وجود داشته و اكنون آنها تصميم گرفته‌اند كلاهك‌هاي هسته‌اي خود را از پاكستان دريافت كنند.»
ساندي تايمز در گزارش خود همچنين به نقل از لرد ديويد اوون كه بين سال‌هاي 1977 تا 1979 وزير امور خارجه انگليس بود، نوشت: «برنامه‌هاي تسليحات اتمي، برنامه‌هاي پرهزينه‌اي هستند و شكي نيست كه بخش اعظم هزينه‌هاي برنامه تسليحات اتمي پاكستان از سوي عربستان سعودي تأمين شده است.» ديويد اوون در ادامه مي‌گويد با توجه به روابط نزديك نظامي ميان پاكستان و عربستان، حقيقت اين است كه پاكستاني‌ها به محض درخواست عربستان كلاهك‌هاي هسته‌اي را در اختيارشان قرار خواهند داد.
اواخر سال2013 نيز مارك اربن، دبير ميز نظامي و ديپلماتيك شبكه جهاني بي‌بي‌سي، در گزارشي مفصل به برنامه هسته‌اي عربستان سعودي پرداخت و مدعي شد اطلاعاتي از سوي يكي از مقام‌هاي ارشد سازمان ناتو در اختيارش قرار گرفته كه نشان مي‌دهد سلاح‌هاي هسته‌اي عربستان در پاكستان در حال ساخت بوده و اكنون آماده تحويل به سعودي‌هاست.
سوداي هسته‌اي سعودي‌ها به دهه 1980بازمي‌گردد؛ يعني زماني كه آنها موشك‌هاي بالستيك ميانبرد CSS-2 را از چين خريداري كردند. كارشناسان اين نوع موشك‌هاي چيني را غيردقيق‌تر از آن چيزي مي‌دانند كه بتوان از آنها به‌عنوان سلاح‌هاي متعارف استفاده كرد. موشك‌هاي چيني در سال 1983 به عربستان تحويل داده شد. در گزارش بي‌بي‌سي، اطلاعات و عكس‌هاي ماهواره‌اي مبني بر تكميل سومين پايگاه موشكي مخصوص موشك‌هاي CSS-2 در 200كيلومتري جنوب رياض طي تابستان سال2013 منتشر شده است.
پاكستان در راستاي بازدارندگي استراتژيك در مقابل هند، موشك‌هايي ميان برد از چين خريداري كرد. چين علاوه بر موشك‌هاي بالستيك، طرح ساخت كلاهك‌هاي هسته‌اي را نيز در اختيار پاكستان قرار داده بود. بعدها زماني كه عبدالقديرخان، دانشمند هسته‌اي پاكستاني، اطلاعات ساخت كلاهك‌هاي هسته‌اي را در اختيار ليبي و چين قرار داد، مشخص شد اين كلاهك‌هاي هسته‌اي براي موشك‌هاي CSS-2 طراحي شده اند؛ موضوعي كه كمك مي‌كند تكه‌هاي پازل خريد اين نوع موشك توسط سعودي‌ها و سرمايه‌گذاري آنها در برنامه هسته‌اي پاكستان را بهتر كنار هم چيد. علاوه بر اينها، عدم‌امضاي پيمان عدم‌اشاعه يا NPT از سوي پاكستان، بر نگراني‌ها در مورد سهولت دستيابي عربستان به كلاهك‌هاي هسته‌اي مي‌افزايد.
طي دهه‌هاي اخير سعودي‌ها هميشه در برابر به‌اصطلاح تهديدهاي امنيتي منطقه‌اي، آمريكا را حامي خود مي‌دانسته‌اند، اما از سال2003 و با حمله آمريكا به عراق، رفته رفته نشانه‌هايي از شكاف ميان منافع منطقه‌اي آمريكا و عربستان ديده شد. به گفته مارك اربن، از همين سال بود كه سعودي‌ها به فكر دست پيدا كردن به كلاهك‌هاي هسته‌اي كه پاكستان برايشان آماده كرده، افتادند.
طي 2سال اخير و با تسريع مذاكرات ميان ايران و غرب، شكاف ميان آمريكا و سعودي‌ها بيشتر نيز شده است. باراك اوباما در گفت‌وگوي مفصلي كه با مجله آتلانتيك داشت، عربستان را از پيگيري برنامه هسته‌اي برحذر داشت و گفت: اگر سعودي‌ها به‌طور پنهاني به‌دنبال برنامه هسته‌اي باشند، به‌طور حتم اين موضوع باعث تيره شدن روابط ميان ما و آنها خواهد شد.
نظر شما