خصوصا در گرماي سوزان اين روزها و البته سرماي زمهرير زمستان، خروج از خانه بدون خودرو سخت است اما امان از روزي كه اين عصاي جذاب، سر ناسازگاري بگذارد و به بلاي جان تبديل شود. معناي بلاي جان را كساني به خوبي مي‌دانند كه خودرويشان به‌اصطلاح توي خرج افتاده است. با اين‌حال توجه به اين نكته بسيار ضروري است كه هيچ خودرويي، حق انتخاب ندارد و اين ما هستيم كه با نوع نگهداري از خودرو، آن را به بلاي جان تبديل مي‌كنيم يا عصاي دست باقي مي‌گذاريم. نگهداري از خودرو در فصل‌هاي مختلف سال و شرايط گوناگون اقليمي، راه و رسمي دارد كه هر راننده‌اي بايد بداند. اين مطلب كه با استفاده از دانش و تجربيات «اميرقاضي‌ميرسعيد» مكانيك جوان و با تجربه تهيه شده، در مورد مراقبت از خودرو در گرماي سوزان تابستان است.
- 1- خودرو يك وقت تشنه نماند
اگر سيستم خنك‌كننده خودروها دچارمشكل شود، حتي در سوز و سرماي زمستان هم جوش مي‌آورند، چه برسد به اين روزهاي گرم. پيستون‌هاي موتور خودرو، با سرعت سرسام‌آوري در حركت هستند و حرارت فراواني توليد مي‌كنند. سيستم خنك‌كننده موتور براي كاهش اين حرارت، آب را در اطراف سيلندرها به جريان مي‌اندازد. زماني‌كه حجم اين آب كاهش پيدا كند يا به هر دليلي جريانش متوقف شود، موتور بلافاصله جوش مي‌آورد. براي بازديد از سطح آب رادياتور، ابتدا به دفترچه راهنماي خودرو مراجعه كنيد و ببينيد كه آيا شركت سازنده، اجازه باز كردن در رادياتور را داده يا خير. در خودروهاي جديد، با هر بار باز كردن در رادياتور، سيستم خنك‌كننده به هواگيري نياز پيدا مي‌كند. اما اگر خودرو چندان جديد نيست و اين اطوارها را ندارد، در رادياتور را باز كنيد و مطمئن شويد كه سطح سيال، حدود يك‌سانتي‌متر بالاتر از لوله رادياتور است. اگر اينطور بود، حجم آب داخل موتور كافي است. فقط به ياد داشته باشيد كه اين كار را در مواقع گرم يا روشن بودن خودرو انجام ندهيد چون ممكن است آب جوش به‌دست و صورت‌تان بپاشد.
- 2- نوشيدني‌هاي مطبوع خودرو
لايه‌هاي ضخيم و سختي كه در جداره داخلي سماورها شكل مي‌گيرد، ناشي از رسوب ذراتي است كه درآب لوله‌كشي وجود دارند. اين ذرات ممكن است در مجاري باريك رادياتور خودرو هم رسوب كنند و باعث انسداد آنها شوند. بنابراين گفته شده كه بهتر است از آب لوله‌كشي خالي براي پركردن رادياتور استفاده نشود و حتما آن را با محلول‌هايي مثل مايع ضد‌جوش يا اتيلن گليكول تركيب كرد. استفاده از محلول‌هاي رسوب‌زدا در رادياتور نيز چندان توصيه نمي‌شود چون جداره داخل رادياتور را دچار خوردگي مي‌كند. مايع خنك‌كننده بايد هر ۲ سال يا پس از طي 5هزار كيلومتر، كاملا تخليه و دوباره پر شود. معمولا دليل موجهي براي كاهش چشمگير اين مايع وجود ندارد و اگر چنين اتفاقي افتاد، بايد به‌وجود نشتي در سيستم خنك‌كننده مشكوك شد. براي اطمينان از عدم‌نشتي آب، بايد با دقت بررسي شود كه شلنگ‌ها ترك خوردگي نداشته باشند. اين بررسي را درحالي‌كه موتور روشن و آب در جريان است، انجام دهيد. شلنگ‌هاي ترك خورده، دير يا زود دچار تركيدگي مي‌شوند، پس بهتر است منتظر آن زمان نمانيد.
- 3- بازيگران اصلي در خنك‌شدن
فن و ترموستات، بازيگراني تأثيرگذار در روند خنك‌شدن موتور هستند. براي بررسي سلامت ترموستات بايد ابتدا موتور را روشن كرد و چند لحظه‌اي منتظر ماند. اگر گرم شدن موتور يا رسيدن هواي گرم به بخاري بيش از حد معمول طول كشيد، احتمالا ترموستات باز مانده است. بعد از آنكه موتور گرم شد، آن را خاموش كنيد و به 2شلنگ بزرگي كه از موتور به رادياتور مي‌روند، نگاهي بيندازيد. اگر يكي از آنها داغ و ديگري سرد بود، احتمالا ترموستات بسته باقي مانده است. اگر ترموستات يكي از اين ۲ مشكل را داشت، وقتش رسيده كه تعويض شود. فن خودرو هم يكي از اصلي‌ترين وظيفه‌ها را در سيستم خنك‌كننده دارد. بسته به دماي موتور، فن در ۲ حالت كند و تند كار مي‌كند و مرز بين اين ۲ حالت، معمولا دماي 90درجه است. يكي از اصلي‌ترين دلايل جوش‌آوردن خودرو، عملكرد نادرست فن است، به همين دليل گفته شده كه اگر خودرويي جوش آورد، قبل از هر چيز مطمئن شويد فن به درستي كار مي‌كند يا نه.
- 4- كولر؛ همراه دوست‌داشتني گرما
در اين روزهاي گرم، فقط خودروهايي دلچسب هستند كه كولري آماده و قبراق داشته باشند. براي حفظ سلامت كولر، توصيه‌شده كه در فصل زمستان، آن را هر ۲ هفته يك‌بار روشن كنيم تا قطعاتش دچار فرسايش نشوند. گاز كولر بايد هر ۲ سال يك‌بار شارژ شود و پيش از آغاز فصل گرما، لازم است سلامت موتور كولر مورد بررسي قرار گيرد. معمولا تسمه كولر را هر سال عوض مي‌كنند و فيلتر اتاق نيز همزمان با آغاز فصل استفاده از كولر بايد تعويض شود. اگر كولر سرمايش لازم را توليد نمي‌كند، بايد به باتري‌ساز مراجعه كرد تا سلامت موتور كولر را بررسي كند. هيچ‌گاه بلافاصله بعد از ورود به‌خودرو، كولر را روشن نكنيد چون داخل خودرويي كه مدتي در آفتاب پارك بوده، گازهايي توليد مي‌شود كه براي ريه آسيب‌رسان است. از آنجا كه پايين بودن شيشه‌ها همزمان با روشن بودن كولر، اشتباه است، بهتر است در لحظات ابتدايي حركت خودرو در روزهاي گرم، شيشه‌ها 2 تا 3دقيقه پايين باشند تا اين گازهاي مضر دفع شوند. در زمان روشن كردن كولر، بهتر است كلاچ را بگيريد و پايتان را از روي گاز برداريد. وقتي كولر روشن شد، بايد شيشه‌ها بالا باشند وگرنه مصرف سوخت بسيار افزايش مي‌يابد.
- 5- روغن موتور در گرما اهميت دارد
روغن موتور در گرماي تابستان، شايد كمتر مورد توجه قرار گيرد. بد نيست بدانيم كه روغن در خنك‌كاري و كاركرد بهينه موتور نقش مهمي دارد. در فصل گرم، بايد از روغن‌هايي با گرانروي بالا استفاده كرد و براي تشخيص روغن مناسب، بايد به حداكثر دماي منطقه توجه داشت. انواع روغن موتور براساس طبقه‌بندي SAE (انجمن مهندسي خودرو) به 2گروه 40w10 و 50w20 تقسيم مي‌شوند. عدد قبل از w نشانگر گرانروي روغن در دماي پايين است و هرچه اين عدد پايين‌تر باشد، در دماي كمتر بهتر عمل مي‌كند. عدد بعد از w هم گرانروي در دماي بالا را نشان مي‌دهد و هرچه بزرگ‌تر باشد، روغن در دماي بالا، چسبنده‌تر خواهد بود. مطابق با اين قواعد، بايد روغن مناسب براي تابستان و زمستان را انتخاب كرد و البته از مكانيك‌هاي كارآزموده مشاوره گرفت. توصيه شده كه در فصل تابستان، روغن در فاصله‌هاي كمتري تعويض شود. روغن‌هاي 4فصل كه در سال‌هاي اخير در بازار رواج يافته‌اند، انتخاب‌هاي بدي نيستند. اما بهتر است مطابق با نوع خودرو و شرايط جوي منطقه مناسب‌ترين نوع روغن انتخاب و استفاده شود.
- 6- حواستان به باتري‌ها هم باشد
باتري از آن قطعاتي است كه اغلب فقط در سرما و پس از آنكه از كار افتاد، مورد توجه قرار مي‌گيرد. اما واقعيت اين است كه باتري در گرماي زياد هم آسيب مي‌بيند و نياز به توجه دارد. داخل باتري، صفحه‌ها و شبكه‌هايي وجود دارد كه در معرض حرارت زياد، صدمه مي‌بينند و باعث كاهش رسانايي الكتريكي مي‌شوند و همين باعث مي‌شود كه عمر باتري خيلي كوتاه‌تر از حد انتظار شود. براي حفظ سلامت باتري بايد تا جاي ممكن از پارك كردن خودرو در تابش مستقيم آفتاب خودداري كرد. پاك كردن آلودگي‌ها و اكسيداسيون شكل گرفته روي قطب‌هاي باتري هم در حفظ سلامتي آن تأثير دارد. اتصالات كثيف، شارژ باتري را كاهش مي‌دهد و بد نيست كه به سرباتري‌ها، اندكي گريس ماليده شود تا اين آلودگي‌ها پديد نيايند. در باتري‌هاي تر، سطح آب الكتروليت بايد مدام بررسي شود و اگر كاهش داشت، بايد آب مقطر به آن افزوده شود.
- درمان بموقع خودروها
خودروها هم مثل انسان‌ها در معرض تهديد انواع بيماري‌ها قرار دارند. اين را امير قاضي ميرسعيد دانش‌آموخته مهندسي مكانيك و تعميركار خودرو مي‌گويد و ادامه مي‌دهد كه اگر نگهداري از خودرو صحيح نباشد و بيماري‌هايش به موقع درمان نشود، ممكن است بيماري لاعلاج از راه برسد. دانش و تجربيات او را در نگارش اين متن مورد استفاده قرار داده‌ايم.
- باك‌ها و تايرها در تابستان
گرماي هوا به تبخير بنزين سرعت مي‌دهد و باعث مي‌شود كه مقداري از بنزين داخل باك هدر برود. به همين دليل در روزهاي گرم، گاهي بوي بنزين در اتاق خودرو پخش مي‌شود. پارك‌كردن خودرو در سايه، كمك مهمي به كاهش تبخير بنزين مي‌كند. نكته مؤثر ديگر، اين است كه از خالي شدن باك خودرو جلوگيري شود و زماني‌كه باك به نيمه رسيده، سوختگيري صورت گيرد. به اين ترتيب، هواي كمتري در داخل باك وجود خواهد داشت و تبخير بنزين با سرعت كمتري روي خواهد داد.
مي‌گويند كه بهترين زمان براي سوختگيري در تابستان، ساعت‌هاي ابتدايي صبح است. مخزن بنزين در تمامي جايگاه‌هاي سوخت‌رساني، زير زمين است و هرچه زمين گرم‌تر باشد، از تراكم بنزين توي مخزن كاسته مي‌شود و احتمالا يك ليتر بنزين، با اندكي هوا همراه است و دقيقا يك ليتر نيست.
تابش مستقيم آفتاب تابستاني، براي تمامي بخش‌هاي خودرو، از بدنه و جلوي داشبورد گرفته تا موتور و تايرها، ضرر جدي دارد. بنابراين پارك كردن خودرو در سايه حتي اگر ناچار به مقداري پياده‌روي شويم، كاملا به‌صرفه است.
فشار باد تايرها اگر زياد باشد، خودرو را دچار گيجي مي‌كند و اگر كم باشد، فرمان كمي سفت مي‌شود و مصرف سوخت بالا مي‌رود. در گرماي تابستان، امكان به‌هم خوردن ميزان فشار تايرها خيلي بيشتر مي‌شود؛ بنابراين لازم است هر ۳ هفته يك‌بار، فشار باد تايرها اندازه‌گيري و تنظيم شود.
نظر شما