همچنين تأمين محل و امكانات اوليه مورد نياز اردوگاهها نيز بهعهده شهرداري گذاشته شد. براساس اين مصوبه سازمان بهزيستي هم موظف به تحويل گرفتن اين افراد و اسكان آنها در مكان مناسب و ارائه آموزشهاي لازم به آنها شد. مسئوليت حمايت و هدايت گمشدگان و نيازمندان برعهده كميته امداد امام خميني(ره) و ارائه آموزشهاي تخصصي و فراهم كردن شرايط اشتغال نيز بر دوش وزارت كار گذاشته شد.
گرمخانهها و سامانسراهاي ويژه زنان و مردان و همچنين مراكز ويژه كودكان دختر و پسر ازجمله مراكز اسكان موقت شهرداري است كه مددجويان جمعآوري شده از شهر را با توجه به شرايطشان به يكي از اين مراكز منتقل ميكند. گرمخانهها البته پذيراي در راهماندگان و افراد بيسرپناه يا جوياي كار است كه عمدتا از ديگر شهرها به تهران آمدهاند. خودروهاي گشت همراه با مددكار و پليس در قالب فعاليت 24ساعته مناطق مختلف تهران را تحت پوشش قرار داده و تمركز اصليشان بر مناطق آسيبخيز است. طبق آمار بهدست آمده در يك شبانه روز حدود 120نفر در ماههاي گرم سال و بالغ بر 150نفر در ماههاي سرد جمعآوري ميشوند. سامانسراي لويزان اقامتگاه موقتي است كه زنان معتاد، متكدي و كارتنخواب را در خود جاي ميدهد. زناني كه شرايط ويژه دارند در سامانسرا نگهداري شده و قاضي در موردشان تصميمگيري ميكند. تعدادي از آنها به ميان خانوادهشان باز ميگردند و آنها كه از اين موهبت محرومند با حكم دادگاه بايد روانه بهزيستي شوند. تعداد ديگري از اين زنان هم فقط يك شب را مهمان سامانسرا هستند.
- تبديل سامانسرا به سالن انتظار بهزيستي
در حال حاضر 28نفر از مددجوياني كه در سامانسراي لويزان حضور دارند حكم انتقال به بهزيستي دريافت كردهاند اما بعد از گذشت يك سال همچنان درانتظار بهسر ميبرند؛ آن هم در سامانسرايي كه براي اسكان موقت طراحي شده و پاسخگوي نيازهاي متعدد مددجويان نيست. صديقه پورجعفر، سرپرست سامانسراي لويزان به همشهري ميگويد: «مشكل بهزيستي دستورالعمل قديمي و متعلق به 20سال پيش آنهاست كه با شرايط امروز همخواني ندارد. آسيبهاي اجتماعي دهه 70با 90تفاوت بسياري پيدا كرده آن زمان ميانگين سني بين 40تا 50بود اما الان اين ميانگين بسيار پايين آمده و حتي نوجوان 15ساله هم گاهي ديده ميشود ديگر اينكه برخي از اين موارد مبتلا به ايدز يا هپاتيت هستند اما در دستورالعمل قديمي بهزيستي اين موارد ديده نشده است. قاضي نيز با بررسي شرايط مددجو حكم انتقال او به بهزيستي را ميدهد اما بهزيستي يا آنها را نميپذيرد يا با نامهنگاريهاي متعدد و صرف زمان بسيار طولاني پذيراي اين مددجوها ميشود.»
شهرداري و سازمان بهزيستي سال گذشته اعلام كردند حدود 700نفر از 15هزار كارتنخواب تهران زن هستند كه ميانگين سنيشان هم نسبت به سالهاي قبل بسيار كاهش يافته است. طبق اعلام سازمان رفاه، خدمات و مشاركتهاي اجتماعي از مجموع افراد جمعآوري توسط گشتهاي اين سازمان در سال 93، 30درصد زنان بودهاند كه اين ميزان در سال 89حدود 15درصد بوده است. مشاور امور بانوان مديرعامل سازمان رفاه و خدمات اجتماعي شهرداري معتقد است حلقه مفقودهاي در اين ميان وجود دارد و بايد سيستم ديگري بعد از شهرداري باشد تا افراد بعد از ترخيص، توانمنديهايي كسب كنند تا دوباره دراين چرخه نيفتند. «مددجويي كه از اينجا خارج ميشود هنوز با مشكلات زيرساختي مانند شغل و خانواده روبهروست و ناخودآگاه بازهم دراين چرخه قرار ميگيرد باشرايطي بدتر از قبل و زمانيكه دوباره درسيستم شهرداري قرار ميگيرد به بيماريهاي گوناگوني هم مبتلا شده است.» سامانسراي لويزان مختص زنان آسيبديده است، اما زنان مطلقه كه به تكديگري و بعضا كارتنخوابي روي ميآورند نيز در معرض اعتياد هستند. به گفته پورجعفر شهرداري تهران درصدد است گرمخانهاي را براي زنان در معرض آسيب راهاندازي كند، چرا كه بسياري از اين زنان فقط دستفروش هستند و با فراهم كردن محل خواب و امكانات اوليه ميتوان مانع از ايجاد آسيبهاي اجتماعي شد.
- رئيسجمهور از مسائل اجتماعي هم بگويد
فاطمه دانشور، رئيس كميته اجتماعي شوراي شهر تهران معتقد است شهرداري بهعنوان يكي از دستگاههايي كه قانون براي اين موضوع تعيين كرده، در مقايسه با ديگر نهادها بهتر عمل كرده است اما نميتواند در اين خصوص معجزه كند و لازم است ديگر نهادهاي مسئول نيز به وظيفه خود بهتر عمل كنند. وي در گفتوگو با همشهري تصريح كرد: «اميدوارم رئيسجمهور و ديگر مسئولان دولتي از هر 10مرتبهاي كه در مورد مسائل اقتصادي صحبت ميكنند 3بارهم از مسائل اجتماعي حرف بزنند. اهميت مسائل اجتماعي اگر بيشتر از مشكلات اقتصادي نباشد، كمتر هم نيست. پس چهكسي بايد درخصوص تأثيرات اجتماعي مشكلات اقتصادي حرف بزند؟! حساسيت توجه به اين مسائل بايد با صحبتهاي رئيسجمهور ايجاد شود.»
نظر شما