کابوس سلاح‌های مرگبار

جنگ افزارهای شیمیایی به مواد شیمیایی می گویند که به خاطر تاثیر سمی مستقیم بر روی جانداران، از آنها برای دستیابی به اهداف نظامی، استفاده می شود. این ابزار به صورت گاز، مایع و جامد به کار می رود و در اثر تماس مستقیم با جاندار، بدن وی را آلوده و او را به انواع بیماری های عمومی و انحصاری آن ماده مبتلا می کند.

از سال های بسیار دور مشخص شده بود که عوامل بیولوژیک و توکسینی حتی در مقدارهای میکروگرم خاصیت کشندگی و ناتوان سازی دارند. سلاح های شیمیایی با توجه به آثاری که برجای می گذارد، به سه گروه تقسیم می شود. گروه نخست مانند گاز سارین که سیستم عصبی بدن را مختل می کند. گروه بعدی همانند گاز خردل گوگرد که اثر خود را بر پوست می گذارد و گروه سوم چون گازهای بی رنگ CG که سبب اختلال در سیستم تنفسی بدن می شود.

تیرها و نیزه های سمی و زهرآلود، از انواع ابتدایی سلاح های شیمیایی محسوب می شوند که از گذشته های دور در جنگ ها مورد استفاده قرار می گرفتند. تاریخ نگاران، قدیمی ترین کاربرد سلاح های شیمیایی را به جنگ پلوپونزی در یونان باستان نسبت می دهند که در جریان آن دود آرسنیک به عنوان وسیله ی جنگی به کار گرفته شده بود.

اما انواع مدرن سلاح های شیمیایی به صورت وسیع نخستین بار در جنگ جهانی اول در بلژیک مورد بهره برداری قرار گرفت که به کشته شدن ٩٠ هزار و مصدومیت بیش از یک میلیون تن انجامید و در فاصله ی 2 جنگ جهانی، این تسلیحات به شدت توسعه یافت.

روند سریع ساخت جنگ افزارهای شیمیایی و کاربرد گسترده ی آن در جنگ جهانی اول و برانگیخته شدن احساسات عمومی سبب شد تا 120 کشور معاهده ی منع کاربرد جنگ افزارهای شیمیایی را در ژنو امضا کنند که به پروتکل 1925 ژنو (Geneva Protocol) معروف شد.

تجاوز و یورش رژیم بعث عراق به مرزهای مختلف ایران و تحمیل جنگی هشت ساله بر ایرانیان یکی از تجربه های هولناک استفاده از سلاح های شیمیایی در تاریخ بشر است. جنگی که با حمایت های مادی، تسلیحاتی و اطلاعاتی بیشتر قدرت های جهانی و منطقه ای همراه بود.

دشمن که در برابر قدرت انقلابی نیروهای ایرانی، یارای مقاومت نداشت، با استفاده از سلاح های کشتار جمعی می خواست تا نقطه ضعف های نظامی خود را مخفی سازد و با افزایش شمار قربانیان و میزان خسارت های ناشی از حمله ی شیمیایی، اراده ی رزمندگان را در دفاع از آب و خاک کشورشان متزلزل سازد. بدین ترتیب هر چه دامنه ی پیروزی های دلاورمردان این مرزوبوم بیشتر می شد، رژیم عراق نیز بیش از پیش، زنان و کودکان بی گناه را قربانی زیاده خواهی های خویش می کرد.

سکوت و بی تفاوتی جامعه بین الملل نسبت به این جنایت ها نیز سبب شده بود تا متجاوزان راحت تر بتوانند فعالیت ها و اقدام های غیرانسانی خویش را انجام دهند.

ارتش عراق نخستین بار در بیست و هفتم مهر 1359 خورشیدی در استان خوزستان از سلاح شیمیایی استفاده کرد. در این سال عراق چهار بار دیگر نیز از سلاح شیمیایی از نوع تاول زا (گاز خردل) بهره برد. حملات شیمیایی دشمن در سال های بعد نیز همچنان ادامه داشت و آنها بارها این سلاح مرگبار را برای رسیدن به اهداف تجاوزکارانه خویش به کار بردند.

حکومت بعث عراق بار دیگر در اقدامی غیرانسانی در هفتم و هشتم تیر 1366 هجری خورشیدی با هواپیماهای بمب ‏افکن حامل بمب‏های شیمیایی به چهار نقطه ی پر جمعیت شهر سردشت حمله و مردم بی ‏دفاع آن شهر و اطراف آن را مورد آماج گازهای کشنده و دهشتناک شیمیایی قرار دادند. این بمباران شیمیایی در شهر مرزی سردشت، فجیع‏ ترین و وحشتناک ‏ترین تهاجم شیمیایی را رقم زد که آثار و پی‏آمدهای منفی زیادی را به دنبال داشت و باعث شهادت 110 تن و جراحت بیش از پنج هزار تن شد. به این مناسبت در ایران هشتم تیر را به عنوان روز ملی مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی نام نهادند.

درحالی که 28 سال از حمله عراق به سردشت می گذرد اما بازماندگان این حادثه هنوز از درد ناشی از بمباران شیمیایی رژیم بعث عراق رنج می برند و با آثار و پیامدهای این بمباران دست به گریبان هستند.

هرچند سازمان ملل هرگز به صورت رسمی به کارگیری جنگ افزارهای شیمیایی را به وسیله ی عراق تایید نکرد اما این امر نتوانست به حقانیت ملت ایران در این جنگ نابرابر خدشه ای وارد کند.

نهادهای مسوول تعداد شهدای حملات شیمیایی در طول جنگ را 2 هزار و 600 شهید و شمار مصدومان نظامی و غیرنظامی را در این رابطه 107 هزار تن عنوان کرده اند.

جمهوری اسلامی ایران همواره در طول جنگ به تعهدهای بین المللی خود به عنوان عضو پروتکل 1925 ژنو پایبند ماند و به رغم قربانی شدن مردمان بی گناهش، جوانمردانه در برابر تهاجم دشمن بعث ایستاد و از مرزهای خویش دفاع کرد.