فرهاد عزيزي مدير پايگاه‌هاي ميراث جهاني سازمان ميراث فرهنگي به مناسبت ثبت جهاني شوش و منظر فرهنگي ميمند در كرمان به موضوع ثبت جهاني آثار تاريخي و اهميت مراقبت‌هاي پس از آن به‌ويژه در 2محوطه شوش و ميمند و در نوشتار اختصاصي براي روزنامه همشهري پرداخته است كه به‌دليل اهميت اين موضوع اين نوشتار در پي مي‌آيد.
فاصله زماني تير تا مردادماه نويدبخش تحول فرهنگي بزرگ در حوزه ميراث فرهنگي و طبيعي، نه‌تنها براي ايران بلكه براي تمامي كشورهاي جهان است كه عزم راسخ براي حمايت و حفاظت از آثار شاخص كشورها زير يك چتر واحد با عنوان ميراث جهاني شكل گرفته است.
مركز ميراث جهاني يكي از شاخه‌هاي يونسكو است كه همه‌ساله اجلاسي براي شناسايي و معرفي شاخص‌ترين دستاوردهاي بشري در حوزه ميراث فرهنگي و بي‌نظيرترين محوطه‌هاي طبيعي جهان (يا محوطه‌هايي با هر دو معيار ارزشمندي) برگزار مي‌كند. اين مركز در سال 1972پايه‌گذاري شد و نخستين‌بار در سال 1975كنوانسيوني به‌منظور ارج‌نهادن به آثاري را اجرايي كرد كه از آن به‌عنوان ميراث تمامي انسان‌ها و نسل‌ها ياد مي‌كند.
نخستين محوطه‌هاي جهاني ايران، تخت‌جمشيد (پرسپوليس)، ميدان امام اصفهان (نقش جهان) و چغازنبيل، به همت مرحوم شهريار عدل در سال 1979به ثبت در فهرست ميراث جهاني درآمدند. پس از ثبت اين 3اثر با فاصله زماني 24ساله پرونده تخت‌سليمان براي ثبت در اين فهرست نامزد شد و از آن پس هر سال به‌طور منظم يك يا 2محوطه از ايران در اين فهرست گنجانده شده است.
پيش از اين ايران به همراه كانادا و يونان با 17 اثر ثبت شده در رتبه 14جهان قرار داشت اما امسال سي‌ونهمين نشست ميراث جهاني در شهر بن آلمان در حالي در جريان است كه هجدهمين و نوزدهمين محوطه‌هاي فرهنگي- تاريخي ايران يعني منظر فرهنگي ميمند و محوطه تاريخي شوش را در فهرست آثار جديد جهاني به ثبت رساند. منظر فرهنگي ميمند كه پيش‌تر جزو پايگاه‌هاي ملي كشور محسوب مي‌شد و در فهرست موقت ميراث جهاني قرار داشت، امسال با معيار (V)و با شماره ثبت rev 1423 به فهرست ميراث جهاني افزوده شد. اين محوطه پيش از اين حائز دريافت جايزه ملينا مركوري نيز شده بود. همچنين محوطه تاريخي شوش كه شواهد ارزشمندي از سابقه زندگي انسان و حضور تمدن‌هاي مهم در فلات ايران را در خود دارد، سال گذشته به‌منظور بررسي در كميته ميراث جهاني ارسال شد و با نظر موافق كارشناسان و هيأت‌هاي مشاور مركز ميراث جهاني با معيارهاي (i)، (ii)، (iii) ، (iv) و با شماره 1455ثبت شد. پرونده قنات‌هاي ايران شامل 11قنات شاخص از سراسر ايران و همچنين كوير لوت براي نامزدي در اجلاس سال آينده به دبيرخانه مركز ميراث جهاني ارسال شده است.
حال كه فرايند ثبت جهاني با وقفه‌اي حدود يك ربع قرن از سر گرفته شده و نشان از عزم كارشناسان و مسئولان در سازمان ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري و پيگيري‌هاي مجدانه در سطح ملي دارد و حاصل تلاش شبانه‌روزي متخصصيني است كه با تمام توان و با حداقل امكانات برآنند كه نام و پرچم كشور عزيز ايران اسلامي‌مان را در بين تمامي كشورها برافرازند، شايسته است اين آثار كه به‌عنوان قله‌هاي فرهنگي كشور به جهان معرفي شده و به‌عنوان مقاصد مهم گردشگري و نقاط تأثيرگذار فرهنگي جايگاه ويژه‌اي لحاظ كرده‌اند، مورد حمايت همه‌جانبه كليه دستگاه‌هاي دولتي قرار بگيرند و از تمامي ظرفيت‌هاي موجود براي حفاظت، ساماندهي، معرفي و شناسايي اين محوطه‌ها استفاده شود. همچنين سياستگذاري و برنامه‌ريزي در سطح كلان، بهره‌مندي از فرصت‌ها و جلب كليه مشاركت‌ها اعم از ظرفيت‌هاي محلي و بومي و همچنين توانايي انجمن‌هاي مردم نهاد و NGOها همكاري همه جانبه‌اي براي شكوفايي استعدادها و بهره‌وري ملي ايجاد مي‌كند.
بايد توجه داشت كه تنها با درك صحيح از ارزش‌هاي فرهنگي- تاريخي شوش و ميمند و ساير پايگاه‌هاي ميراث جهاني و ملي به‌عنوان گنجينه‌هاي تاريخي- فرهنگي كشور مي‌توان گام مهمي در مسير توسعه پايدار و حفظ منابع تجديدناپذير برداشت.
نظر شما