یک مملکت است و یک تهران، هم پول دارد، هم امکانات، کار هم فراوان؛ پول را که نگو، می‌گویند اگر موقع راه رفتن در پیاده‌روهای تهران، سرت پایین باشد، مدام پول پیاده می‌کنی. برای همین هم هست که تهرانی‌ها، همیشه یک پارو همراه دارند، محض پارو کردن پول.
این تصور و رویای خیلی از کسانی است که کار، زندگی و خلاصه همه‌چیز را در تهران می‌بینند، اما همیشه کسانی هستند که دنیا را جور دیگری می‌بینند.
برادران دالوند که این‌روزها نامشان به خاطر اکران انیمیشن ایرانی‌شان، یعنی «رستم و سهراب» سر زبان‌ها افتاده، از همین نمونه‌ها هستند؛ برادرانی که شرکتشان را در یکی از شهرستان‌های دور از پایتخت بنیان گذاشته و برای تهرانی‌ها شغل ایجاد کرده‌اند.
این گزارش، گفت‌وگویی است با داریوش دالوند، یکی از برادران بنیان‌گذار «آریا انیمیشن» شرکت سازنده این انیمیشن شاهنامه‌ای تا نشان بدهد، همه راه‌هاي موفقيت از تهران نمي‌گذرد.
- از بین این همه شهر، چرا بروجرد را انتخاب کرده‌اید؟ نمی‌خواهم بگویید چرا تهران نه، اما چرا شهرستان‌های دیگر نه؟
دلیلش ساده است. ما اینجا به دنیا آمده‌ایم. بروجرد شهر ماست. با اینجا بیشتر دمخور و آشنا بودیم. از طرفی، جای دیگری برای شروع کار نداشتیم.
صادقانه بگویم، خیلی هم دلایل فلسفی و آنچنانی برای انتخاب بروجرد نداشتیم. اولین دلیل ما این بود که می‌خواستیم برادران دالوند، یعنی من و برادرانم یک‌جا كنار هم باشیم و در کارها مشارکت داشته باشیم.
دلیل دوم هم که نسبتا فلسفی‌تر است، این بود که اصولا کار کردن در بروجرد می تواند ثواب و صحت بیشتری به همراه داشته باشد.
بنده قبلا هم بارها گفته‌ام که ایجاد یک شغل در شهرهای کوچکی مثل بروجرد، ثوابی برابر با ایجاد 50 شغل در شهرهای بزرگ، به ویژه تهران دارد.
- اما خواهی نخواهی، بخش بزرگی از امکانات در تهران متمرکز بوده و هست. به عنوان یک شرکت شهرستانی چه مشکلاتی داشتید که آنها را حل کردید؟
مشکلات یا بهتر بگویم مسائلی که باید حل می‌شدند، بی‌اندازه زیاد بودند. توانایی‌های فنی و تولید، مسائل مربوط به سرمایه‌گذاری اولیه، نداشتن بازار، مشکلات فروش و بازاریابی محصولات، امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری تربیت و آموزش نیروها، دسترسی نداشتن به بسیاری از منابع فیلم‌سازی که در تهران متمرکز شده بودند و...
اینها بخشی از مشکلات جدی ما در شهر بروجرد بودند که اگر در تهران شرکت می‌زدیم، کارمان را خیلی راحت‌تر می‌کرد، ولی ما شهر خودمان را ترجیح دادیم. اوضاع هم آرام‌آرام درست شد و مشکلاتمان را حل کردیم.
- غیر از اینکه بروجرد شهر آبا و اجدادی شماست و با آن آشنایی ویژه‌ای دارید، چه ویژگی‌دیگری شما را به ماندن در شهر خودتان تشویق کرد؟ به هرحال خیلی‌ها ترجیح می‌دهند به خاطر همین امکانات قید شهرشان را بزنند. شما مگر در بروجرد چه دیده‌اید؟
بروجرد شهر زیبا و خوش آب و هوایي در دامنه کوه‌های زاگرس است. از محل زندگی تا محل کار را مي‌توانيد پياده در 15 دقیقه طی کنید. به طور خلاصه در بروجرد می توانید در زمان حال و با فراغ بال زندگی کنید.
قبول دارم که بروجرد خیلی از امکانات پایتخت را ندارد، اما جذابیت‌های خاص خودش را که دارد. بی‌رودربایستی بگویم، تفاوت مهم بروجرد با تهران شاید این باشد که شما در تهران فقط می‌توانید زنده بمانید ولی ما در بروجرد زندگی می‌کنیم.
امکانات موجود در تهران، در بيشتر اوقات زندگی را کمی آسان‌تر می‌کند، اما در عوض استرس دوچندانی را به آدم تحمیل می‌کند.
از نظر حرفه‌ای و کاری، نبودن در تهران برای ما سختی‌هایی مثل دسترسی کمتر به بازارهای دولتی، دسترسی دشوارتر به امکانات و تجهیزات یا امکان دشوار به کارگیری نیروی آموزش دیده را به همراه داشته و دارد.
در نقطه مقابل، حضور در بروجرد، امکاناتی چون برخورداری بیشتر از زمان و پرهیز از اتلاف وقت و برخورداری از نیروی کار را برای ما به همراه داشته است.
- شاید یکی از مهم‌ترین مشکلات دور بودن از مرکز، دسترسی کمتر به نیروهای متخصص و غیرمتخصص بود. با این مشکل چطور کنار آمدید؟
بخش عمده کارمندان و پرسنل مورد نیاز شرکت را از نیروهای بومی گرفته‌ایم که در دوره‌های آموزش ویژه، تربیت شده‌اند. البته تمام نیروهایمان بروجردی نبوده‌اند و از شهرهای مختلف ایران نیروی متخصص و کارمند گرفته‌ایم.
شاید برایتان عجیب باشد، ولی ما حتی از شهرهای بزرگی مثل مشهد، تهران، کرج و اصفهان هم نیروهای نخبه موقت یا دائمی گرفته‌ایم.
از اهالی شهرهای نزدیک‌تر مثل آبادان و شوشتر هم نیروی متخصص و کارمند داریم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، شرکت ما خواسته یا ناخواسته سبب خیر هم شده است. بعضی کارمندانمان که شرایط اینجا را مناسب دیده بودند، همین‌جا ازدواج کرده و ماندگار شده‌اند.
بگذارید برایتان عدد و رقم بیاورم. شرکت ما تا به حال به طور مستقیم برای 30 نفر و به طور غیرمستقیم برای 70 نفر اشتغال‌زایی کرده است.
به همین دلیل هم سه مرتبه، در سال‌های 1386، 1393 و 1394 به عنوان کارآفرین برتر استانی انتخاب شده است. این دو سال آخر، کارآفرین برتر کشوری هم بوده‌ایم.
- به هرحال یکسری از ویژگی‌های مورد نیاز شما هنوز هم در تهران متمرکز شده و برای دستیابی به آنها باید مسافتی نسبتا زیاد را بپیمایید و مدام در رفت و آمد باشید. این موضوع چقدر روی کار شما موثر بوده است؟
در سال‌های گذشته به ویژه در دهه‌هاي 1370 و 1380 خورشیدی، این مشکل خیلی بیشتر خودش را نشان می‌داد، اما امروزه با افزایش کیفیت اینترنت و بیشتر شدن فضاهای مجازی، بسیاری از آن رفت‌وآمدها کم شده و صرفا برای حضور در نمایشگاه‌ها و در برخی موارد، جلسات تصویر و طرح‌ها یا ارزیابی و تایید نهایی به تهران مسافرت می‌کنیم.
قبول دارم که این مسافرت‌های چندین باره، خسته‌کننده و آزار دهنده بوده و هستند، اما در بحث هزینه و فایده، ترجیح دادیم از تهران دور باشیم و رنج سفرهای مکرر را به جان بخریم. در عوض در محیطی آرام‌تر، پاک‌تر و دور از هیاهوی تهران کار کنیم.
- بروجرد به واسطه شرکت‌های نسبتا زیاد پویانمایی که در خود دارد، به عنوان پایتخت انیمیشن ایران معروف شده است. این نام چه دستاوردهایی برایتان داشت؟
سال 1389 خورشیدی، به واسطه فعالیت‌های آریا انیمیشن و چند مؤسسه دیگر در زمینه پویانمایی، بروجرد به عنوان پایتخت انیمیشن ایران انتخاب شد.
البته این صرفا یک عنوان تشریفاتی بوده و هیچ‌گونه مزایایی از این بابت به بروجرد یا خود شرکت تعلق نگرفت.
البته این نام باعث شد که اخبار بسیار گسترده و متنوعی درباره این موضوع در سراسر کشور، در سطح مطبوعات، رسانه‌های مجازی و اخبار سراسری از شبکه های گوناگون صداوسیما پخش شود و این اقدام، یک جور پشتیبانی معنوی خوب از نام بروجرد و شهروندان این شهر داشت که البته این صرفا پاسخی به حمایت‌های بی‌دریغ همشهریان خوبمان در این شهرستان بوده است.
- چرا تعداد شرکت‌های مرتبط با انیمیشن در بروجرد این‌قدر زیاد است؟
امروز تقریبا شش دفتر و شرکت تولید انیمیشن در بروجرد وجود دارند که البته با بحران‌های مالی این چند ساله، گاهی نیمه‌تعطیل و غیرفعال می‌شوند. همان اوایل که شرکتمان پا گرفت، تعدادي جوان و نوجوان علاقه‌مند، جذب این صنعت و شرکت ما شدند.
همین‌جا کار کردند و بعدها از تجربه‌شان برای شروع یک کسب و کار تازه استفاده کردند که البته بسیار هم موفق بودند.
- شما به واسطه انیمیشن جدیدتان یعنی رستم وسهراب در «کن» فرانسه حضور داشته، شرکت‌های دیگر خارجی را هم از نزدیک دیده‌اید. اوضاع و احوال آنها در زمینه تمرکززدایی چطور است؟
تمرکززدایی همیشه یکی از مهم‌ترین اهداف و استراتژی‌های دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته بوده است. همین حوزه فیلم و فرهنگ را برای مثال ببینید.
در کشور فرانسه جشنواره‌های متعددی در زمینه فیلم برگزار می‌شود که عمدتا هم از پایتخت فاصله دارند. جشنواره فیلم کن، بازار فیلم کن که نامش این همه در دنیا معروف شده، با پایتخت فاصله دارد.
به غیر از آن، برنامه‌های دیگری مثل بازار میپ تی‌وی، بازار میپ جونیور، بازار میپ‌کام، فستیوال اسب، فستیوال موسیقی و ... همه ساله در شهر کوچک کن در جنوبی‌ترین نقطه فرانسه برگزار می‌شود و معتبرترین جشنواره انیمیشن جهان در شهر کوچک انسی در شمال فرانسه برگزار می‌شود.
در کشورهای ژاپن، کره، هندوستان هم به همین ترتیب است، اما متاسفانه در کشور خودمان، امکانات عمده در تهران متمرکز شده و این تمرکز آسیب جدی به اقتصاد، رونق فرهنگ و بافت جمعیتی در شهرستان‌ها وارد کرده است.
انگار در ایران همه راه‌ها به تهران ختم می‌شود. جالب است که حتی شهرهای بزرگی مثل اصفهان و کرمانشاه هم از این آسیب‌ها در امان نبوده و رشد منفي جمعیت داشته‌اند، یعنی آدم‌هایشان مهاجرت کرده‌اند.
ما سعی کرده‌ایم با وجود نواختن ساز مخالف و دوری از مرکز، موفق باشیم. خدا را چه دیدید، شاید روزی تمرکززدایی از پایتخت ما هم شروع شد.
- از آخرین کارهایتان در حوزه انیمیشن بگویید؟
دستاوردهای زیادی در زمینه کاری داشته‌ايم و برنامه‌های بسیاری هم برای آینده داریم. بگذارید چند تا عدد برایتان بگویم. ما تا به حال 40 تیزر تبلیغاتی، شش فیلم انیمیشن بلند ویدئویی و سینمایی و حدود هزار دقیقه انیمیشن دوبعدی و سه‌بعدی ساخته‌ايم.
یکی از کارهای برجسته‌مان که در جشنواره کن فرانسه هم خیلی مورد توجه قرار گرفت و درباره‌اش مقالات مختلفی نوشتند، رستم و سهراب بود که قصه تازه‌ای از این داستان شاهنامه‌ای را روایت می‌کرد.
سريال انيميشن «آخرين فرستاده» هم که به صورت سه‌بعدی تهیه شده بود، در کشورهای اسلامی مورد استقبال خیلی خوبی قرار گرفت.
در این فیلم باکیفیت و جالب، ما زندگی حضرت رسول اکرم(ص) از تولد تا زمان رحلت را به صورت پویانمایی به تصویرکشیده‌ایم.
چند پروژه هم در دست ساخت داریم. یکی داستان رستم و اسفندیار که در مرحله پیش‌تولید است و به خاطر مسائل مربوط به بودجه، پیشرفت کندی دارد و دیگری، سریال انیمیشنی به نام «نفس المهموم» که برگردان تصویری کتابی به همین نام، تالیف مرحوم شیخ عباس قمی (ره) است و قرار است در 16 قسمت 10 دقیقه‌ای به زبان‌های فارسی و عربی دوبله شود.
اشكان خسروپور/منبع:همشهري‌جوان
نظر شما