حجاب در لغت به‌معناي پرده، پوشش و حائل است و در اغلب اديان الهي از جمله دين يهود، مسيحيت و اسلام به داشتن حجاب توصيه شده است. بسياري از علما و مراجع ديني، هدف و فلسفه حجاب اسلامي را داشتن تزكيه نفس، عفت، پاكدامني و جلوگيري از به‌وجود آمدن زمينه فساد در جامعه مي‌دانند. از طرفي پوشش اسلامي را راهكاري براي استحكام بخشيدن به پيوند خانوادگي و تزريق آرامش رواني و امنيت به جامعه عنوان مي‌كنند. حال آنكه معارضان و مخالفان اسلام، اين موضوع را برنمي‌تابند و حجاب را محدوديتي براي افراد و به‌خصوص زنان در جامعه اسلامي مي‌دانند و از هر روشي استفاده مي‌كنند تا به اين حكم الهي ضربه وارد كرده و اهميت آن را براي مسلمانان كمرنگ كنند. امروزه تبليغات و واردات گسترده انواع لوازمي كه به حجاب آسيب مي‌رساند از يك سو و مورد هجوم قرار دادن تفكرات اسلامي و به تبع آن حجاب اسلامي از سوي ديگر موجب شده است كه چهره ديگري از جوامع اسلامي به جهانيان معرفي شود و جوامع اسلامي نيز در تهاجم فرهنگي گرفتار شوند. دشمنان از هر حربه‌اي استفاده مي‌كنند تا چهره اسلام ناب محمدي(ص) را خدشه‌دار كنند و حجاب را به‌گونه‌اي معرفي مي‌كنند كه گويي تنها براي افراد محدوديت به بار مي‌آورد و آنها را از انجام امور اجتماعي بازمي‌دارد. اگرچه در دين مبين اسلام، حجاب تنها براي زنان توصيه نشده است اما براساس موازين شرع و قوانين الهي، حجاب، زن را از انواع دست درازي‌ها مصون مي‌دارد و به او اين قدرت را مي‌دهد كه با خيالي آسوده وارد جامعه شده و به فعاليت‌هاي اجتماعي بپردازد؛ به‌عبارتي حجاب عاملي مؤثر براي پيشرفت و تعالي زنان است. از مجموع آموزه‌هاي ديني و اخلاقي چنين برداشت مي‌شود كه مبناي حجاب (پوشش ظاهري) همان عفت و حياي دروني است و به همين دليل حجاب و عفاف رابطه‌اي از هم ناگسستني دارند. موضوع حجاب و عفاف به قدري از اهميت برخوردار است كه در تقويم كشور ما بيست ويكم تيرماه را به نام روز «عفاف و حجاب» نامگذاري كرده‌اند. به همين منظور، در هفته عفاف و حجاب گفت‌وگويي با چند توليد‌كننده ملزومات حجاب و چند طراح لباس و چادرهاي اسلامي ترتيب داده شده كه در ادامه مي‌خوانيد.
همسر و دخترهايم مشوق من بودندميثم نژادرمضاني، يكي از توليد‌كنندگان ملزومات حجاب است كه حدود 10سالي است در اين زمينه فعاليت مي‌كند.او فارغ‌التحصيل رشته مهندسي عمران است و 2 دختر دارد.
- برايمان از علت حضورتان در اين عرصه بفرماييد؟
بنده در اين زمينه احساس تكليف كردم و تصميم گرفتم به توليد محصولاتي كه به حجاب بانوان كمك مي‌كند اقدام كنم. متأسفانه در كشور ما به مقوله حجاب از نظر فرهنگي توجه چنداني نشده و در اين عرصه شاهد قصوراتي از سوي مسئولان هستيم. به‌عنوان مثال براي فرهنگسازي درخصوص كتابخواني براي كتاب‌ها تخفيفاتي درنظر گرفته مي‌شود حال آنكه براي حجاب و محصولات مربوط به آن تخفيفي نمي‌بينيم.
همين عوامل موجب شد كه عزم من براي ورود به اين عرصه جزم‌تر شود. در سالهاي گذشته واقعا عطش نبود محصولات حجاب در جامعه وجود داشت و ما با نگاهي فرهنگي وارد اين عرصه شديم تا به نياز مخاطب پاسخ داده باشيم.خواسته مردم به حق بود و ما بايد با نيت فرهنگي وارد مي‌شديم تا كمبودها را جبران كنيم. نگاهم به توليد محصولات حجاب نگاهي كاملا فرهنگي و نه اقتصادي است.
- به عقيده شما نقش خانواده‌ها در محجبه كردن فرزندان چقدر است؟
به‌نظر من خانواده‌ها در اين زمينه نقش بسيار مهمي دارند. خانواده‌ها بايد تلاش بيشتري براي با حجاب كردن فرزندان خود داشته باشند چرا كه زيربناي باورها در خانواده شكل مي‌گيرد و خانواده در اين زمينه نقش مهمي دارد. البته شرايط محيطي نيز روي باورها تأثير بسزايي دارد. به‌عنوان مثال اگر يك سيب سالم را كنار سيب‌هاي فاسد قرار دهيم به مرور زمان اين سيب نيز ناسالم خواهد شد.
ما روي باورهاي جوانان كمتر كار كرده‌ايم. اسلام در جان و تن يكايك ما ريشه دوانده است اما هنوز در شاخ و برگ‌ها مشكل داريم و خوب نتوانسته‌ايم اين شاخ و برگ‌ها را معرفي كنيم.
- به‌نظر شما چه عواملي مي‌تواند فرهنگ حجاب را گسترده‌تر كند؟
در حال حاضر بيش از 120شبكه فارسي‌زبان بيگانه در حال فعاليت هستند. به‌عبارتي دشمنان اسلام، حيا و حجاب ما را نشانه گرفته‌اند و ما تنها با توليد چند محصول حجاب نمي‌توانيم تمام مشكلات را مرتفع كنيم. ما بايد به كودكان، نوجوانان و جوانان آگاهي بدهيم و شرايط و محيط زندگي را براي آنها مناسب كنيم. ما اگر بتوانيم موضوع حجاب را به‌صورت ريشه‌اي معرفي كنيم و همچنين نشان دهيم كه حجاب مانعي براي زيبايي نيست و مي‌تواند حس زيبا‌شدن را در انسان ايجاد و آن را به شكل صحيح حفظ كند به‌طور حتم افراد به سمت حجاب ترغيب خواهند شد.
- چه كساني مشوق اصلي شما در توليد محصولات حجاب بوده و هستند؟
همسر و 2 دخترم مشوق‌هاي اصلي من در توليد محصولات حجاب هستند. چون آنها نخستين كساني هستند كه محصولات را استفاده مي‌كنند بنابراين بهترين پيشنهاد‌دهنده و مشوق من هستند و من از نظرات آنها در توليد محصولات بهره مي‌برم.
من دختر 4سالهاي دارم كه خودش با تمايل شخصي خود در محيط بيرون از خانه روسري سر مي‌كند.
- چه راهكاري به خانواده‌ها ارائه مي‌دهيد كه بتوانند فرزندان خود را به داشتن حجاب ترغيب كنند؟
من به‌عنوان يك توليد‌كننده و يك سرباز كوچك جبهه فرهنگي در نظام جمهوري اسلامي ايران از خانواده‌ها مي‌خواهم كه روي زندگي شخصي و ارتباطات خود دقت بيشتري داشته باشند و فرزندان خود را به مسيري هدايت كنند كه رضايت خدا را در بردارد. حجاب مقوله‌اي نيست كه يك شبه حاصل شود بلكه بايد باورهاي اسلامي را در ضمير كودك نهادينه كرد تا در بزرگسالي انتخابي درست داشته باشد. بايد بدانيم كه اگر مي‌خواهيم جامعه‌اي سالم داشته باشيم بايد به آرمان‌ها و موازين الهي رجوع كنيم و امر به معروف و نهي از منكر را از ياد نبريم. خوشبختانه استقبال مردم از محصولات حجاب بسيار خوب است و درصورت حمايت مسئولان اين استقبال بيشتر نيز خواهد شد.
چادر بايد شكيل و راحت باشدعفت حبيبي يكي از طراحان چادر در كشور است كه بيش از01 سال در اين حوزه فعاليت مي‌كند. هر سال در‌ماه مبارك رمضان، از يكي از طرح‌هاي چادر خانم حبيبي در نمايشگاه عفاف و حجاب رونمايي مي‌شود.
- لطفا در مورد انگيزه حضورتان در عرصه طراحي چادر و لباس اسلامي بفرماييد.
من پيش از اين خياط لباس‌هاي زنانه بودم اما حدود 10سال پيش به اين فكر افتادم كه براي اينكه نسل جوان را به سمت حجاب برتر تشويق كنم اقدام به طراحي چادر و لباس‌هاي اسلامي كنم. بنابراين وارد اين حوزه شدم و در سال88 نخستين طرح چادر من در نمايشگاه قرآن رونمايي شد.من سعي مي‌كنم در كارهايم علاوه بر درنظر‌گرفتن پوشش كامل به زيبايي و رنگ‌بندي نيز توجه كنم.
- تا‌كنون چه طرح‌هايي را ارائه كرده‌ايد و چه مواردي را براي طراحي چادر درنظر مي‌گيريد؟
امسال علاوه بر طراحي چادر نماز، چادر ميزبان را طراحي كردم تا خانم‌ها حين مهمانداري علاوه بر راحتي از چادري زيبا با طراحي خوب نيز بهره ببرند.
من براي طراحي چادر مشكي راحتي خانم‌ها را مدنظر قرار مي‌دهم. خانم‌هاي شاغل هميشه از مشكل نگه‌داشتن چادرها گله دارند بنابراين سعي مي‌كنم چادر را به‌گونه‌اي طراحي كنم كه هم كامل باشد و هم راحت.
- چطور متوجه مي‌شويد كه طرحي كه ارائه داده‌ايد موردپسند جوانان هست يا نه؟
من دختر دانشجويي دارم كه نخستين استفاده‌كننده طرح‌هاي من است. در ابتدا دخترم از كارهايي كه طراحي مي‌كنم استفاده مي‌كند و نظرش را به من مي‌گويد. وقتي يك كاري شكيل و راحت باشد به‌طور حتم جوانان به سمت آن مي‌روند و من در كارهايم به اين دو نكته توجه دارم.
زماني كه طراحي چادر را آغاز كردم اصلا به سود اين كار فكر نمي‌كردم و تنها براي اشاعه فرهنگ حجاب وارد اين حوزه شدم. دلم مي‌خواست براي جوانان كاري كنم كه آنها به داشتن حجاب راغب شوند. چادر به‌طور حتم حجاب را كامل مي‌كند اما نبايد جوانان را مجبور به انجام كاري كرد بلكه بايد شرايط مناسب را پيش رويشان قرار داد تا خودشان انتخاب كنند.
من هيچ‌گاه به دخترم اصرار نكردم كه چادر سر كند اما وقتي ديد من خودم چادر سر مي‌كنم و چادرهايي كه طراحي مي‌شود هم زيبا و شكيل هستند و استفاده از آنها نيز راحت است، چادر را انتخاب كرد چون چادر براي فرد آرامش به ارمغان مي‌آورد و با امنيت بيشتري مي‌توان در جامعه حضور داشت.
- استقبال مردم از طرح‌هاي جديد چادر را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
من از اينكه افراد غيرچادري به سمت خريد چادر مي‌آيند خيلي خوشحالم. خوشبختانه در سالهاي اخير به‌قدري تنوع در طرح چادرها زيادشده است كه افرادي كه چادري نيستند نيز وقتي به نمايشگاه مي‌آيند تمايل دارند چادر خريداري كنند. ما نسبت به سالهاي قبل خيلي در زمينه طراحي لباس و چادر اسلامي پيشرفت داشته‌ايم و اميدوارم با حمايت‌هاي لازم بتوانيم در راه اشاعه فرهنگ حجاب گام بلندتري برداريم.
بايد طرح لباس ها زيبنده اسلام باشد
فاطمه منصوري يكي از طراحان برتر چادر اسلامي در جشنواره مد و لباس فجر است كه از سال84 فعاليت خود را در بخش دوخت چادر و طراحي لباس شروع كرده اما به گفته خودش از سال89 به‌طور جدي به طراحي چادر اسلامي پرداخته به‌طوري كه 2طرح از چادرهاي او در سومين و چهارمين جشنواره مد و لباس فجر عنوان چادر برگزيده را از آن خود كرده است. منصوري در حال حاضر دانشجوي رشته مديريت صنعتي است.
- خانم منصوري برايمان از علت حضورتان در عرصه طراحي چادرهاي اسلامي بفرماييد؟
پيش از اين من در حوزه مانتوهاي اسلامي فعاليت مي‌كردم اما به‌دليل نبود طرح چادري مناسب كه مرا راضي كند و علاوه بر پوشيدگي، كنترل آن نيز مشكل نباشد موجب شد كه به سمت طراحي چادر ترغيب شوم و سعي كنم چادرهايي را طراحي كنم كه هم پوشيده باشد و هم مانع فعاليت راحت خانم‌ها نشود.چادر اساسا پوشش كامل ايجاد مي‌كند اما لزوما راحت و آزاد نيست. من در سال86 وقتي چادر مناسبي براي خودم در بازار پيدا نكردم تصميم گرفتم چادري متناسب با سليقه و نياز خود طراحي كنم و بدوزم. در سال 89همين طرح را كه نامش را طرح بانو مطهره گذاشته بودم به سومين جشنواره مد و لباس فرستادم كه عنوان طرح اول و برگزيده را از آن خود كرد. پس از آن چادر بانوخديجه را طراحي كردم كه چادري با پوشش بسيار كامل است و حتي اگر از سر كسي بيفتد از شانه‌هاي او پايين نمي‌آيد. اين چادر هم رتبه برتر را در چهارمين جشنواره گرفت و مرا مصمم‌تر كرد كه در اين زمينه فعاليت خود را ادامه دهم.
- طبق گفته‌هايتان شما حجاب برتر را انتخاب كرده‌ايد آيا اين نوع از پوشش انتخاب خودتان بوده است؟
بله، در اين زمينه خانواده به من اصراري نداشت و من خودم حجاب چادر را انتخاب كردم و اين انتخابم را دوست دارم. به عقيده من كسي كه در كودكي يا نوجواني چادر سر مي‌كند اما بعد از مدتي آن را كنار مي‌گذارد با آگاهي آن را انتخاب نكرده و شايد به‌دليل اجبار چادر سر مي‌كرده است. من معتقدم انسان آزاد آفريده شده و بايد راهش را خودش آگاهانه انتخاب كند.
متأسفانه دشمن، فرهنگ كشورهاي اسلامي را هدف قرار داده و با تهاجم فرهنگي قصد دارد كه فرهنگ اسلامي را از آنها دور كند. مخالفان اسلام به خوبي متوجه جايگاه زنان و بالاخص حجاب آنان در پاك‌ماندن جامعه اسلامي شده‌اند به همين دليل از هر روشي استفاده مي‌كنند تا به حجاب ضربه بزنند و به اهداف خود دست پيدا كنند.
- چه ملاك‌هايي را براي طراحي چادر اسلامي درنظر مي‌گيريد؟
خلاقيت و نوآوري در چادرهاي طراحي شده بسيار مهم است. از سوي ديگر چادر بايد به‌گونه‌اي طراحي شود كه علاوه بر پوشش كامل داشتن، ساده و راحت باشد و جلب توجه هم نكند.من در كارهايم 2 اصل پوشيدگي و راحتي را مدنظر قرار مي‌دهم. البته جديد بودن طرح‌ها هم عاملي براي جذابيت است و موجب استقبال مشتريان از طرح چادر مي‌شود. امروزه جوانان دوست دارند طرح‌هاي مختلف چادر را امتحان كنند و البته طرحي را برمي‌گزينند كه هم زيبا باشد هم راحت و پوشانندگي داشته باشد.
- به‌نظر شما طراحان و توليد‌كنندگان چه نقشي در گسترش فرهنگ حجاب دارند؟
به عقيده من طراحان ما بايد به قدري قوي وارد اين عرصه شوند و كارهاي زيبا و زيبنده اسلام ارائه كنند كه تمام نقشه‌هاي دشمن نقش بر آب شود و جوان ما به‌جاي انتخاب لباس‌هاي غربي از لباس با طرح‌هاي ايراني- اسلامي استفاده كند.
لباس اسلامي علاوه بر زيبايي بيشتر نسبت به لباس‌هاي غربي، احساس امنيت بيشتري نيز به افراد مي‌دهد و مي‌تواند در عين پوشيدگي زيبا باشد البته زيبايي لباس صرفا به معني زيبايي همراه با جلب توجه كردن نيست بلكه لباسي را ما زيبا مي‌دانيم كه بدون زرق و برق داشتن زيبا بوده و احساس امنيت به فرد بدهد.
پيشينه چادر در فرهنگ كشور ما به زمان هخامنشيان برمي‌گردد. به‌عبارتي فرهنگ و تمدن ايران به‌قدري غني است كه ما با بهره‌گيري از آن و تلفيق با فرهنگ اسلامي و به‌كارگيري خلاقيت و نوآوري مي‌توانيم بهترين لباس‌ها را طراحي كنيم كه هم زيبنده اسلام باشد و هم جوان ايراني مسلمان را راضي كند.
افتخار مي‌كنم براي زن مسلمان لباس طراحي ميكنممريم كريمي، يكي از طراحان لباس اسلامي است كه حدود 3سال است در اين حوزه فعاليت مي‌كند.
- خانم كريمي انگيزه شما از وارد شدن به عرصه طراحي لباس چه بوده است؟
من به اين حرفه علاقه زيادي داشتم و با وجود آنكه در دانشگاه در رشته اقتصاد تحصيل كردم اما بعد از فارغ‌التحصيلي به سمت علاقه‌ام كه همان طراحي لباس است رفتم. علاقه من به هنر و فرهنگ ايراني- اسلامي به‌قدري زياد است كه نتوانستم در رشته تحصيلي خودم فعاليت كنم و دوباره به سمت هنر برگشتم. در حال حاضر هم سعي مي‌كنم با نگاه به فرهنگ و هنر خودمان پوشش‌هاي شاد و شكيل و جذاب طراحي كنم تا خانم‌هاي محجبه از بهترين لباس‌ها استفاده كنند.
- از اينكه وارد بازار رقابت با لباس‌هاي غيراسلامي شده‌ايد نگراني نداريد؟
من افتخار مي‌كنم كه در خانواده‌اي مذهبي به دنيا آمده‌ام و افتخار مي‌كنم كه مي‌توانم براي زنان مسلمان لباس طراحي كنم. متأسفانه خانم‌هاي مومن و مذهبي به سختي مي‌توانند لباس مناسب خود را در بازارها پيدا كنند چرا كه بيشتر لباس‌ها، تنگ، كوتاه و غيراسلامي هستند و آنها براي پيدا كردن لباسي مناسب معمولا سردرگمند. هميشه اين پرسش در ذهنم هست كه چرا با يك لباس بلند، جلو بسته و اسلامي آراسته نشويم؟ ما فرهنگ غني‌اي داريم و بايد از فرهنگ و هنر غني خود الگوبرداري كنيم نه اينكه منتظر بمانيم كه فرهنگ غلط غربي براي ما لباس توليد كند و ما را به سمت غيراسلامي بودن سوق دهد.
- استقبال مردم را از طرح‌هاي اسلامي چطور مي‌بينيد؟
خوشبختانه استقبال مردم از طرح‌هاي اسلامي بسيار خوب است. البته طراحان بايد مورد حمايت قرار گيرند و از ورود كالاهاي قاچاق غربي جلوگيري شود. مردم ما مردمي حجاب دوست هستند و مي‌توان لباس‌هاي ساده و شيك اسلامي را براي آنها توليد كرد. من خودم يك خانم هستم و در اين جامعه زندگي مي‌كنم. به عقيده من هميشه كساني كه پوشيده‌تر بوده‌اند زيبايي بيشتري داشته‌اند و مانند يك گل مي‌شوند و افراد نيز به سمت افراد پوشيده جذب مي‌شوند.
هنوز بازار، تشنه محصولات حجاب استامير خناسي، يكي از توليد‌كنندگان محصولات حجاب است كه از سال83 وارد حوزه حجاب شده و از 8سال پيش به‌صورت صنعتي اقدام به توليد محصولات حجاب كرده است.
- آقاي خناسي در مورد نحوه فعاليت‌تان براي ما توضيح مي‌دهيد؟
توليدي ما از نخستين توليد‌كنندگان چادر نماز مدل‌دار و چادرهاي بچگانه است و بزرگ‌ترين انگيزه من براي ورود به اين حرفه، نياز مشتري بود. من سال‌ها پيش مغازه‌اي در جوار حرم حضرت عبدالعظيم حسني(ع) داشتم و با انبوه سفارش‌هاي مردم مواجه مي‌شدم. آن زمان در تهران هنوز چادرهاي ملي نيامده بود و ما بايد به تعداد انگشت‌شمار از مشهد مي‌آورديم، علاقه و استقبال مردم به قدري بود كه ما تصميم گرفتيم اقدام به توليد اين محصولات كنيم و همين امر، زمينه ايجاد توليدي محصولات حجاب را فراهم كرد.
- شنيده‌ايم كه توليدي شما صادرات هم مي‌كند.
بله، هم‌اكنون محصولات توليدي خود را به كشورهاي اسلامي نيز صادر مي‌كنيم. محصولات ما به كشورهاي عراق، افغانستان و به‌زودي تاجيكستان نيز صادر مي‌شود و خوشبختانه استقبال خوبي از آن شده است، حتي چند وقت پيش كه من در بلغارستان بودم در آنجا هم استقبال خوبي از ملزومات حجاب ازجمله ساق دست شد.
- توليد محصولات حجاب سودي هم براي شما دارد؟
بله، مردم ما حجاب دوست هستند و البته هنوز بازار كشور تشنه محصولات حجاب است.
نظر شما