رام کردن حافظه‌ی سرکش!

داشتن یک حافظه‌ی خوب شاید آرزوی بیش‌تر ما باشد، اما چه می‌شود که گاهی حافظه در حق ما کم لطفی می‌کند و بدیهی‌ترین چیزها را از ما دریغ می‌کند؟

حافظه ربط مستقیمی به احساسات دارد. وقتی ما آرامش داشته باشیم همه‌چیز را به‌راحتی به‌یاد می‌آوریم و در جای مناسب به‌کار می‌بریم، اما وقتی ناآرام باشیم، شاید ساده‌ترین چیزها را هم به‌راحتی به یاد نیاوریم.

خیلی وقت‌ها غذایی می‌خوریم و ناگهان یک خاطره را در زمانی بسیار دور به یاد می‌آوریم. این مزه باعث می‌شود ما با خاطره‌ای از دوران کودکی روبه‌رو شویم؛ خواه تلخ یا شیرین.

از مزه‌ی غذا گرفته تا بو یا یک تصویر خاص می‌توانند ما را در كسري از ثانیه به خاطره‌ای پیوند بزنند.

پس چرا از این توانایی خاص که طبیعت در وجودمان گذاشته استفاده نکنیم؟

ما مجبوریم از حافظه استفاده کنیم، پس باید راه‌کارهایی پیدا کنیم که حافظه‌ی بازيگوش ما نتواند از زیرکار در رود. راهکارهایی مثل این:

به خاطر سپردن اعداد

بعضی‌‌ وقت‌ها مجبوریم نام‌ها يا اعدادی را حفظ کنیم، مثلاً تاریخ یک مناسبت خاص يا... که حتماً بايد آن را در امتحان تاریخ بدانیم. معمولاً با چندبار تکرار کردن آن اعداد يا اسامي سعي مي‌كنيم آن‌ها را به‌خاطر بسپاريم. اما گاهی استرس و نگرانی باعث می‌شود هیچ‌کدام را به یاد نیاوریم. پس بیایید از حافظه‌ی تصویری کمک بگیریم:

مثل اين تصويرها كه در هركدام اعداد با شكلكي خاص تصويرگري شده‌اند؛ مثلاً عدد 5 به شكل زنبور درآمده و اعداد 6 و 5 با هم يك گل را ساخته‌اند.

حالا شما می‌توانید همین کار را بسته به ذوق و خلاقیت خودتان با عددهایی که باید به‌خاطر بسپرید انجام بدهید. فارسی یا انگلیسی فرقی ندارد. شما فقط باید به یک عدد نگاه کنید و اولین شکلکی را که برایتان تداعی می‌شود از روی آن عدد بکشید و داستان خودتان را بسازید. آن‌وقت حتی وقتي هول مي‌شوید، باز هم این داستان‌های بامزه از یادتان نخواهند رفت.

هفلش‌تا پلنگ و شیش‌تا!

همین عبارت «هفلش تا پلنگ و شيش تا» است که باعث شده تا ما هیچ‌وقت حاصل‌ضرب هفت در هشت را از یاد نبريم. یا عبارت «گچ پژ» که به‌خوبی ملکه‌ی ذهن خیلی از ما شده و همه به لطف این عبارت می‌دانیم که «گ، چ، پ و ژ» حروفی هستند که در الفبای عربی وجود ندارند.

این‌ها نمونه‌های مشهوری هستند، اما خبر خوب این است که شما هم می‌توانید با الگوبرداری از همین فرمول، نمونه‌های مخصوص به خودتان در مباحث درسی یا حفظ‌کردنی‌ها درست کنید. مثلاً می‌توانید حرف اول از چند عبارت را که باید به‌خاطر بسپارید، بردارید و با آن یک کلمه یا جمله بسازید.

مثلاً به این جمله‌ي عجیب دقت کنید: «طمشگِ (بر وزن تمشک) باغِ گرجستان داغ شد.»

این عبارت با حروف اول این شهرها ساخته شده است: ط=طالش بالایی، م=موقان، ش=شیروان، گ=گنجه، با=باکو، ق=قره‌باغ، گرجستان=همان گرجستان، داغ=داغستان، ش=شکی، د=دربند.

این شهرها همان شهرهایی هستند که در جریان عهدنامه‌ی گلستان از ایران جدا شدند و به اشغال روسیه درآمدند.

اما کسانی که روحیه‌ی شاعری دارند هم می‌توانند بر اساس مبحثی که باید حفظ کنند یکی دو بیت شعر بسازند. مثل این شعر که ترتیب نام سال‌ها را بر اساس نام‌گذاری حیوانات نشان می‌دهد:

موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار/ زین چهار چو بگذری نهنگ آید و مار/ آن‌گاه به اسب و گوسفند است حساب/ میمون و مرغ و سگ و خوک، آخر کار

چشيدن و به خاطر سپردن!

یک فصل سخت از درس شیمی پیش رویتان است. حالا باید آن را بخوانید و خوب به‌خاطر بسپارید، پس از حافظه‌ی چشایی کمک  بگیرید.

یک برش لیمو، یک تکه نان مربایی و یک فنجان قهوه‌ي تلخ کنار دستتان بگذارید. هر مبحثی را با یک مزه قاطی کنید. اما حواستان باشد که مزه‌ها باهم قاطی نشوند. سرجلسه‌ی امتحان فقط کافی ا‌ست ترشی لیمو، تلخی قوه یا شیرینی مربا را به یاد بیاورید تا مباحث به راحتی در حافظه‌تان تداعي شود.

باز  هم داستان

این فقط اعداد نیستند که می‌توانند تبدیل به شکلک و داستان شوند. ديگر مباحث و مفاهيم درسی هم این قابلیت را دارند. به‌خصوص مباحثی مثل گرامر زبان یا آیین نگارش. خلاقیت شما به راحتی می‌تواند با ویرگول و سه نقطه و حال استمراری و گذشته‌ی ساده داستان بسازد. براي امتحان كردن اين پيشنهاد مي‌توانيد همین الآن سراغ کتاب گرامرتان بروید و با یکی از مباحث خیلی سخت آن یک داستان بسازید. اگر هم نقاشی‌تان خوب است می‌توانید این داستان را مصور کنید به هم‌کلاسی‌هایتان هم بدهید.