همشهری‌آنلاین: در یک سال اول پس از انقلاب، هر روز صبح از گوشه و کنار شهر‌ها روزنامه تازه‌ای پدیدار می‌شد.

در حسرت فهم درست

اواخر سال 58 تعداد روزنامه‌ها به حدي رسيد كه اگر يك روزنامه‌فروش مي‌خواست روي ميز روزنامه‌اش همه روزنامه‌هاي تهران را بگذارد (فقط روزنامه، نه مجله) به ميزي به مساحت 240 متر مربع احتياج داشت. كم‌كم اسم روزنامه‌ها نيز به علت كثرت تعداد،‌ شبيه هم مي‌شد. روزنامه‌های آزادي،‌ جبهه آزادي،‌ انديشه آزاد و... نمونه‌هايي از اين قبيل روزنامه‌ها بودند. البته خيلي از اين روزنامه‌ها فقط يك شماره منتشر شدند. يكي از روزها از روي آدرس اولين شماره يك روزنامه، شماره تلفن دفتر روزنامه را پيدا كردم و به صاحب امتياز و سردبير آن زنگ زدم. مي‌خواستم بدانم براي کامل کردن مجموعه روزنامه‌هاي نوپا، به دانشجويانم بگويم دنبال شماره دوم آن هم بروند يا شماره دومي‌ ندارد.

يك بچه هفت هشت ساله گوشي تلفن را برداشت و بعد كه آقاجانش را صدا كرد، باب درد دل سردبير و صاحب امتياز و نويسنده باز شد كه آقا چاه فاضلاب منزل پر شده و گرفتار بنايي شده‌ايم و متأسفانه نتوانستيم شماره دوم را منتشر كنيم! در عوض روزنامه آيندگان به عنوان اولين روزنامه منتقد دولت موقت، روز به روز به تيراژ بالاتري دست مي‌يافت.

هر روز صبح بسياري از كارمندان دولت كه اغلب از همان طبقه گيج و سردرگم بودند،‌ با مواجبي كه در اثر تورم در حال تولد، قدرت خريدشان را روز به روز كمتر می‌کرد، روزنامه آيندگان مي‌خريدند تا خوراك بحث‌هاي سياسي باشد و همواره از برخي به اصطلاح افشاگري‌ها آگاه شوند. اين همان روزنامه‌اي بود كه پس از انتشار مصاحبه اوريانا فالاچي با رهبر انقلاب، دفتر امام اعلام كرد ايشان ديگر هرگز آيندگان را نخواهد خواند و اين‌گونه بود که اين روزنامه براي هميشه از ميز روزنامه‌فروشي‌ها خداحافظي کرد.

تا قبل از آن افزايش تيراژ آيندگان براي برخي از آناني که تازه وارد شرايط گيجي شده بودند، اين پيام را القاء مي‌کرد که مخالفان رژيم در حال افزايش است. در حالي كه واقعيت اين بود كه اكثريت عناصر تشکيل‌دهنده آن راهپيمايي‌هاي ميليوني اغلب روزنامه‌خوان نبودند. برخي از آنها سوادش را نداشتند و خيلي‌ها نيز پول خريدش را اما اهرم انقلاب دست آنها بود. کميته‌ها و سپاه پاسداران و بسيج و غيره و غيره اکثراً از همين طبقه به وجود آمده بودند. بنابراين علت اصلي و واقعي فروش بالاي آيندگان اين بود كه محتواي آيندگان مطلوب بخشي از طبقه متوسطي بود که گيجي، اشتراک آنان بود.

در ميان مطبوعات آن روزها، روزنامه پيغام امروز و هفته‌نامه چلنگر زودتر از همه، جنگ با حکومت اسلامي‌ را شروع كردند. به طنز مي‌توان گفت که به همت آن دو نشريه، درس هندسه «گيج‌شدگان»، به خصوص در زمينه حل مسأله «مثلثي به نام مثلث بيق» ارتقاء يافت؛ مثلثي كه مثل همه مثلث‌ها از سه زاويه تشکيل شده بود؛ سه زاويه مرکب از دكتر ابوالحسن بني‌صدر، ‌دكتر ابراهيم يزدي و صادق قطب‌زاده....

متن بالا بخشی از کتاب در حسرت فهم درست، روایت مهدی محسنیان‌راد از ۴۲ سال پژوهش ارتباطی خود در ایران است. اين کتاب با ویراستاری امیر لعلی در 688 صفحه، با قیمت 23 هزار تومان توسط انتشارات سیمای شرق به چاپ می‌رسد.

کد خبر 303128

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ادبیات و کتاب

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha