در این برنامه که با همکاری انجمن یوزپلنگ ایرانی سازمان محیط زیست و تعدادی از تشکلهای غیردولتی به صورت سراسری در تهران و 19 شهر و روستای کشور برگزار شد، فعالیتهای آموزشی و نمادین متعددی برای معرفی یوزپلنگ به عموم مردم صورت گرفت.
یوزپلنگ آسیایی که امروزه با جمعیت کمتر از 100 قلاده، در آخرین سنگرگاه با نام یوزپلنگ ایرانی شناخته میشود، یکی از نادرترین گونههای جانوری دنیا به شمار میرود. هدف از نامگذاری این روز به نام روز یوزپلنگ، آشنایی افکار عمومی درباره یوزپلنگ ایرانی و ارتقای آشنایی عموم با این گونه در سرتاسر کشور است.
موزه طبیعت و حیات وحش ایران و باغ وحش تهران میزبان نخستین جشنواره روز حفاظت از یوزپلنگ ایرانی در تهران بودند. سازمانهای دولتی و غیردولتی متعددی برنامههای آموزشی از قبیل نمایش فیلم، توزیع بروشور و پوستر، صحبت برای عموم مردم درباره یوزپلنگ، بازیهای آموزشی، برگزاری مسابقه نقاشی، پرده خوانی با موضوع یوزپلنگ اجرا کرده و در پایان نیز بیانیه این روز خوانده شد.
همزمان با مراسم روز حقاظت از یوز در تهران برنامههای آموزشی دیگری در بیش از 20 شهر و روستای در سراسر کشور برگزار شد. این شهرها عبارتند از اصفهان، شیراز، مشهد، یزد، بافق، زاهدان، آبادان، جاجرم، چوپانان نایین، طبس، سمنان، تفت، سمیرم، نیشابور، اقلید فارس و همچنین روستاهای شیطور، دولت آباد، قطروم و باجگان شهرستان بافق.
برنامههای روز یوزپلنگ در تهران و شهرستانهای دیگر با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، انجمن حامیان زمین، انجمن بوم پژوهان، انجمن طرح سرزمین پایدار، کانون پژوهش و حفاظت از طبیعت پایدار محیط بان، کانون آشنایی با حیات وحش، اداره کل محیط زیست استان یزد، اداره کل محیط زیست استان سمنان، اداره کل محیط زیست استان فارس، اداره کل محیط زیست استان اصفهان، فرمانداری بافق، شورای اسلامی شهرستان جاجرم، اداره محیط زیست شهرستان بافق، جمعیت هلال احمر بافق، انجمن راهیان سعادت دولت آباد، انجمن همیاران سبز شیطور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بافق، کمیته شهدای گمنام بافق، دهداری منطقه سبزدشت، شورای اسلامی روستاهای باجگان، دولت آباد، شادکام، شیطور، قطروم، جمعیت میهن سبز (در 6 شهر)، انجمن حمایت از حیوانات اصفهان، آقای عاقبتی از زاهدان و آقای شُنانی برگزار شد.
بیانیه روز حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
«سیزده سال از آنروز می گذرد.(1) از زمانی که یک توله یوز آسیایی نادر، از مرگ حتمی نجات پیدا کرد. توله یوزی که همراه خانوادهاش، گرفتار ترس مردم شده بود. ترسی که ناشی از عدم آگاهی آنان بود. شاید اگر پیش از آن میدانستند که یوزپلنگ، خطری برای آنان و گلههایشان ندارد، اگر میدانستند یوزپلنگ در چه وضعیتی قرار دارد؛ و اگر می دانستند میراث دار یکی از گرانبهاترین مخلوقات هستی اند، این چنین گرفتار ترس نمی شدند.
این حادثه برای ما نمادی است از اهمیت توجه به امر آموزش. آموزش به عموم مردم؛ چه در غالب یک چوپان و چه در غالب یک دولتمرد. مردمی که به شکل مستقیم و غیر مستقیم بر زندگی یوزپلنگ و سایر عناصر حیات تاثیر میگذارند. و ماییم همان مردمی که باید بدانند چه میراث گرانبهایی در اختیار دارند؛ و چه مسئولیت سنگینی در برابر موجودات دیگر (به عنوان جاندار ذیشعور) بر دوش داریم.
امروز، ما گروههای حامی محیط زیست، اعم از دولتی و غیر دولتی، نام گذاری نهم شهریور را به عنوان "روز حفاظت از یوز آسیایی" پیشنهاد کرده و اعلام میکنیم، تمام آنچه را که در توان داریم، برای حفاظت از آخرین بازماندههای یوز آسیایی به کار میبندیم و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم بود؛ و نیز، از همه هموطنان سبز اندیشمان میخواهیم تا خطر انقراض را جدی بگیرند. خطر انقراض و از دست دادن یکی دیگر از داراییهای ارزشمند میهن مان ایران را.
برای انجام این مهم، از تمام اقشار جامعه و نهادهای دولتی و غیردولتی دعوت میکنیم، تا دست در دست یکدیگر، همدلی و همکاری کنیم. چه این همکاری در حد آموزش یک جمله درباره یوز باشد، چه فعالیت میدانی، در شرایط سخت بیابان؛ و چه تصمیم گیریهای کشوری برای حفظ این شاهکار خلقت.
امیدواریم که با یاری و حمایت یکدیگر، بتوانیم این امانت دیرین را به آیندگان تحویل دهیم. تا تسکینی باشد –هرچند ناچیز- برای آلامِ بزرگِ طبیعتِ زخمی.»
(1)- در نهم شهریور سال 1373 یک یوز ماده که به همراه سه توله اش برای خوردن آب به نزدیکی شهر بافق امده بودند مورد حمله چند فرد غیرمحلی با چوب و سنگ قرار گرفتند. در این ماجرا دو توله یوز کشته شدند، ماده یوز زخمی فرار کرد و تنها یک توله توسط محیط بانان شهرستان بافق نجات یافت که با نام ماریتا تا سال 1382 در پارک پردیسان تهران زندگی میکرد.