در اين ميان برپايي نمايشگاه‌هاي عرضه محصولات بچه‌مدرسه‌اي‌ها، بار سنگيني را از دوش خانواده‌ها برمي‌دارد؛ چه به لحاظ قيمت و چه به لحاظ انجام خريدي راحت در فضاي يك مجموعه؛ از خريد كيف گرفته تا دفتر، خودكار و مداد و... مثل نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني كه از روز پنجشنبه، بيست‌و‌نهم مردادماه آغاز شد و تا ششم شهريورماه ادامه خواهد داشت؛ نمايشگاهي كه سومين سال تولد خود را پشت سر مي‌گذارد و تفاوت آن با ديگر نمايشگاه‌ها، عرضه محصولاتي با رنگ و لعاب بومي، ايراني و اسلامي است. در واقع در اين نمايشگاه شاهد لوازم‌التحريرهايي خواهيد بود كه از تصاوير و نمادهاي كاملا ايراني در ساخت و توليد آنها استفاده شده است.
- شكرستان به جاي باب‌اسفنجي
اينجا خبري از باب‌اسفنجي و پاتريك يا باربي، بن‌تن، مردعنكبوتي، كيتي و... نيست. اينجا همه‌‌چيز رنگ و بوي كاملا ايراني دارد؛ ايراني و اسلامي. اينجا همه‌‌چيز وطني وطني است. عقربه‌هاي ساعت 3 بعد ازظهر را نشان مي‌دهند و مردم در ميان سالن‌ها و غرفه‌ها مي‌چرخند اما همين كه به عصر جمعه نزديك مي‌شويم بچه‌هاي بيشتري دست در دست والدين خود پله‌هاي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، واقع در خيابان حجاب را بالا و پايين مي‌كنند. تك و توك بادكنك به‌دست، با ذوق و شوق در ميان سالن‌ها مي‌دوند و به غرفه‌ها سرك مي‌كشند. از ظاهر خيلي از بچه‌ها پيداست كه اين قسمت مدرسه رفتن را خيلي دوست دارند. انتخاب انواع و اقسام خودكار و مداد، مدادرنگي، ليوان آب، قمقمه، ظرف‌هاي غذاي رنگ‌آميزي‌شده كه اشتهاي دانش‌آموزان را دوچندان مي‌كند و... خيلي از آنها را به هيجان آورده است؛ به‌ويژه كودكاني كه سال اولي محسوب مي‌شوند و تا شروع و به صدا درآمدن زنگ مدارس دل توي دلشان نيست. حالا سومين نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني- اسلامي بهانه‌اي شده تا خيلي از همين بچه‌ها ميان غرفه‌ها سرك بكشند و ميان دفترهاي صدبرگ و چهل‌برگ به‌دنبال جلدهايي بگردند كه بيشتر جذبشان مي‌كند؛ در واقع تصاوير جا خوش كرده روي دفترها گره خورده با هويت و فرهنگ ايراني كشورمان؛ از تصاوير عروسك‌هاي دارا و سارا گرفته تا ثنا و ثمين و سينا، شخصيت‌هاي كارتون شكرستان، كلاه قرمزي و پسرخاله، سنجد و... . اما اينها تنها بخشي از طرح‌ها و تصاويري هستند كه روي لوازم‌التحريرهاي عرضه‌شده در سومين نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني و اسلامي به چشم مي‌خورد. اينطور كه از غرفه‌ها پيداست تنوع محصولات به‌دليل استفاده از كاراكترهاي بومي و ايراني بيش از سال‌هاي گذشته است.
محمود كرايلي، معاون اجرايي نمايشگاه كه درميان غرفه‌ها در حال قدم زدن و نظارت است مي‌گويد: «در اين نمايشگاه 40توليدكننده و توزيع‌كننده لوازم‌التحرير شركت كرده‌اند كه خيلي از آنها از شهرهاي ديگر ،خودشان را به پايتخت و شركت در اين نمايشگاه رسانده‌اند». فارس، خراسان، اصفهان، همدان، تهران و... از استان‌هاي غرفه‌دار در اين نمايشگاه هستند؛ «در واقع ايده برپايي اين نمايشگاه از 4سال پيش شكل گرفت. خب، آن سال محصولات بومي بسيار كم بود و نبض بازار در دست توليدكنندگاني بود كه محصولاتي با نمادهاي غربي توليد مي‌كردند. شخصيت‌هاي كارتوني كه پا جاي شخصيت‌هاي ايراني و اسلامي گذاشته و توجه بچه‌ها را در رده‌هاي سني مختلف به‌خود جلب كرده بودند». اما در اين ميان بودند توليدكنندگاني كه غيرت ملي‌شان اجازه نداد نمادهاي غربي را جايگزين شخصيت‌هاي ايراني‌كنند تا جايي كه گروهي از آنها تصميم به راه‌اندازي مجمعي با عنوان «مجمع نوشت‌افزار ايراني اسلامي» گرفتند؛ مجمعي كه قرار بود اگر نبض بازار لوازم‌التحرير ايراني را به‌دست نگيرد، حداقل دانش‌آموزان را با محصولاتي كاملا ايراني كه داراي برچسب و طراحي بومي هستند، آشنا كند.
- شمايل مختار براي جلد صدبرگ
سومين نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني- اسلامي در كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان قرار دارد. 2سالن در طبقه همكف و اول براي برپايي غرفه‌ها تعبيه شده است. در بدو ورود خيلي از تازه‌واردها به قسمت همكف مي‌روند؛ جايي كه غرفه‌اي بزرگ در حوزه توزيع محصولات لوازم‌التحرير ايراني جا خوش كرده است. درميان قفسه‌ها مي‌توانيد شاهد انواع و اقسام لوازم مدرسه باشيد. گروهي از بچه‌ها در حال مجاب‌كردن والدينشان براي خريد قمقمه، جامدادي، ظرف غذا و انواع پاك‌كن‌هاي رنگي هستند و گروهي ديگر با حساسيت خاصي سعي دارند دفاتري را براي سال تحصيلي‌شان انتخاب كنند كه طرح بهتري روي جلد آنها به چشم مي‌خورد. خيلي جالب است كه در ميان قفسه دفترها مي‌توانيد جلدهايي ببينيد كه تصاويري مثل مختار در فيلم مختارنامه، پهلوان پورياي ولي، پهلوان‌تختي، واليباليست‌هاي ايراني مثل سعيد معروف، شخصيت‌هاي سريال پايتخت مثل بابا‌پنجعلي و نقي‌معمولي يا شخصيت‌هاي ديگري مثل پسرخاله و كلاه قرمزي، ببعي يا سنجد دارند. البته به گفته محمود كرايلي، قرار بود كاراكتر جناب‌خان در خندوانه هم به چاپ برسد اما اين اتفاق احتمالا به سال‌هاي آينده موكول خواهد شد. بيشتر فضاي طبقه همكف را غرفه مهرماهي‌ها گرفته، مسئول غرفه مي‌گويد: «ما كارمان توليد نيست كه طرح‌هاي روي وسايل تحرير يا دفاتر را خودمان انتخاب كنيم. در واقع اين كاراكترها سليقه‌اي است و براساس فيلم‌ها، كارتون‌ها، سريال‌ها و برنامه‌هايي كه در تلويزيون پخش شده و مردم و به‌ويژه بچه‌ها شاهدش بوده‌اند طراحي شده چراكه مردم ذهنيتي راجع به اين شخصيت‌هاي فيلمي و كارتوني دارند يا بچه‌ها ي ديگر، واليباليست‌هاي ايراني يا فوتباليست‌هايمان را مي‌شناسند چراكه به‌طور حتم در جريان مسابقات و حساسيت آنها بوده‌اند. به‌خصوص پسربچه‌ها كه عاشق شخصيت‌هايي مثل اين قهرمان‌ها هستند». درست در مقابل غرفه شلوغ و پر رفت‌وآمد مهرماه، غرفه‌هاي ديگري هم واقع شده كه از مشهد آمده‌اند. دراين غرفه فقط دفترهاي مشق به فروش مي‌رسد؛ دفترهايي كه طرح‌هاي فانتزي و روستايي روي جلد آنها طراحي شده است. فروشنده جوان غرفه مي‌گويد: «ما از شهر گناباد خراسان رضوي آمده‌ايم و محصولاتي را توليد مي‌كنيم كه طرح‌هاي بومي مشهد روي آنها به نمايش درآمده. مثل دو شخصيت كارتوني به نام زهره و زهرا كه نوع پوشش يا كار آنها برگرفته از آداب و رسوم گنابادي است كه در قالب نقاشي روي جلد دفاتر طراحي شده». به گفته آقاي فروشنده با وجود اينكه امسال نخستين سالي است كه آنها چنين دفاتري را توليد كرده‌اند اما استقبال بچه‌ها بسيار خوب بوده.
- كارتون‌هايي كه بايد ادامه‌دار شوند
برخلاف طبقه همكف كه غرفه‌هاي كمتري براي انتخاب و خريد مشتريان‌دارد اما سالني كه در طبقه اول كانون براي عرضه محصولات نوشت‌افزار اختصاص داده شده از حال و هواي ديگري برخوردار است. غرفه‌هاي بيشتري در سالن تعبيه شده و خيلي از غرفه‌ها براي جذب مخاطبان خود، دور تا دور غرفه‌شان را با بنرها و پوسترهاي شخصيت‌هاي روي جلد دفاتر و محصولات ديگرشان كاور و تزئين كرده‌اند. حتي يكسري از غرفه‌داران براي جذابيت بيشتر، عروسك‌هاي كلاه‌قرمزي و پسرخاله و ديگر شخصيت‌ها را در قفسه‌ها به نمايش گذاشته‌اند. غرفه آزاده يكي از غرفه‌هاي شلوغ اين نمايشگاه است. مشتريان زيادي پشت صندوق غرفه صف كشيده‌اند. نبض اين غرفه در دست توليدي آزاده است كه 26سال در ساخت و توليد محصولات ايراني همت كرده‌اند؛ آن هم به قول خودشان با هدف ترويج فرهنگ ايراني. در ميان شلوغي غرفه آزاده به سراغ محمد مستغفي مي‌رويم. او و همكارانش براي شركت دادن محصولات خود در اين نمايشگاه از كاراكترهاي زيادي مثل شكرستان، كلاه قرمزي، پهلوانان و سنجد استفاده كرده‌اند؛ «براي اينكه مردم به سمت محصولات ايراني جذب شوند بايد تبليغات بيشتري صورت گيرد.»
به گفته مستغفي مردم هم بايد با توجه به محصولات بومي و ايراني از توليدكنندگان حمايت كنند؛ «مدتي كارتون جذاب شكرستان پخش مي‌شد اما در نيمه راه اين كارتون متوقف شد. طبيعي است كه پس از مدتي كاراكترهاي اين كارتون از ذهن مخاطبانش كه بچه‌ها هستند فراموش شود، درصورتي كه كارتون‌هاي خارجي به‌صورت دائمي پخش مي‌شوند و توليد صنعت‌هاي جديد با كاراكترهاي اين كارتون‌ها توجه بچه‌ها را به‌خود جلب مي‌كنند». به‌نظر مسئول غرفه آزاده، بچه‌ها بيشتر با شخصيت‌هاي كلاه‌قرمزي و شكرستان ارتباط گرفته و از لوازمي استفاده مي‌كنند كه طرح اين شخصيت‌ها روي آنها وجود دارد؛ «جالب است بدانيد كه اين نمايشگاه از سوي توليدكنندگان ايراني و به‌صورت كاملا خودجوش شكل گرفته و ما براي ادامه راه نياز به حمايت مسئولان دولتي داريم تا بتوانيم محصولاتي را در سبد خانوار ايراني قرار دهيم كه از جنس ايراني و اسلامي برخوردارند.»
- هم فال و هم تماشا
عصر شده است. خيابان حجاب از ماشين‌هاي پارك‌شده‌اي پر شده كه صاحبان آنها به همراه خانواده‌هايشان خود را از سراسر شهر به نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني- اسلامي رسانده‌اند. گروهي با كيسه‌هاي پر از لوازم‌التحرير درحال خارج شدن از نمايشگاه هستند و گروه ديگر هنوز درگير انتخاب و حساسيت كودكانشان در خريد. در يكي از غرفه‌ها مادري در حال كمك كردن به دختر 8ساله خود در انتخاب دفتر مشق است. دخترك دفترهاي شخصيت شكرستان را به‌دست گرفته و از لباس‌ها و دفترهاي منتخب در سبدش معلوم است كه به‌دنبال لوازمي با رنگ صورتي است؛ «همش نمي‌شه كه صورتي انتخاب كني، دلتو مي‌زنه.» مادر معترضانه اين را مي‌گويد اما دخترك در ميان قفسه دفترچه‌هاي يادداشت به‌دنبال رنگ صورتي است. مي‌گويد: «مي‌خوام همه وسيله‌هام صورتي باشه. آخه كيفم ا‌م صورتيه مامان». از كنار غرفه عبور مي‌كنيم و به لابي نسبتا بزرگي مي‌رسيم كه با مبلمان چيده شده. پدرها و مادرها خسته از خريد روي مبل‌ها رها شده‌اند تا خستگي گشت‌و‌گذار يك روزه‌شان در نمايشگاه از تنشان بيرون برود اما بچه‌ها هنوز دست از غرفه‌هاي محصولات بر نمي‌دارند. پسر نوجواني با وجود انجام همه خريدهاي موردنظرش به اجبار سعي دارد پدرش را در خريد بسته خميربازي مجاب كند اما از او اصرار است و از پدر انكار؛ «پسرجون تو ديگه بزرگ شدي. خمير به چه كارت مياد؟ بچه شدي مگه.» اما در اين ميان پدر و مادرهايي هم هستند كه به هر خواسته فرزند دُردانه‌شان تن مي‌دهند و با وجود همه كيسه‌هاي پر از لوازم‌التحرير در دستشان هنوز به‌دنبال فرزند خود، از اين غرفه به آن غرفه مي‌روند.
هنوز خبري از خاله‌ها و عموهاي تلويزيوني نيست. به گفته معاون اجرايي نمايشگاه از روزهاي آينده با آمدن خاله‌ها و عموهاي تلويزيوني نمايشگاه از امروز هم شلوغ‌تر مي‌شود چراكه مسئولان نمايشگاه ساعات شادي را هم در كنار خريد براي بچه‌ها و والدينشان ترتيب داده‌اند تا آنها روز خود را با داشتن لحظاتي شاد در كنار هم پشت سر بگذارند.
- دفترهاي مشق با نماد قهرمانان دفاع مقدس
يكي از رويدادهاي جالب در سومين نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني و اسلامي، استفاده از كاراكترهاي بومي است. همه توليدكنندگان در تلاش بوده‌اند تا محصولات خود را با طرح و سبك و سياق ايراني رنگ‌آميزي كنند.
طرح‌ها بيشتر فانتزي است اما در اين ميان و در بعضي از غرفه‌ها شما شاهد دفاتر و محصولاتي خواهيد بود كه با نمادهايي مثل تصاوير شهدا، خلبان‌هاي شهيد، وسايل جنگ‌افزار و هواپيماهاي جنگده يا حتي تصاوير شعرا و دانشمندان طراحي شده‌اند. بعضي از اين طرح‌ها حالت طراحي و نقاشي دارند و برخي ديگر عكس‌هايي واقعي از رويدادهايي واقعي هستند.
غرفه خليج‌فارس در نمايشگاه، يكي از همان غرفه‌هايي است كه از سمبل‌هاي واقعي استفاده كرده. مسئول غرفه مي‌گويد: «سال گذشته انيميشني از يكي از عمليات‌هاي واقعي و مهم در جنگ به نمايش درآمد. قهرمان اين عمليات شهيد بابايي بود كه پس از ساخت و نمايش اين انيميشن، ما از طرح‌هاي آن روي جلد دفاتر مشق خود استفاده كرديم». البته اين تنها غرفه‌اي نبود كه اقدام به عرضه محصولاتي با چهره‌هاي مهم سياسي، فرهنگي و نظامي كشور مي‌كرد، در غرفه‌هاي ديگر هم مي‌توانستيد شاهد محصولاتي باشيد كه تصاوير شهداي معروف 8سال جنگ تحميلي را به تصوير كشيده‌اند. محمود كرايلي، معاون اجرايي سومين نمايشگاه نوشت‌افزار ايراني- اسلامي دراين‌باره مي‌گويد: «البته در طراحي جلدهاي دفاتر يا محصولات ديگر نقاط قوت و ضعف بسياري به چشم مي‌خورد كه در سال‌هاي آينده اين نقاط ضعف اصلاح خواهد شد اما الزاما نيازي نيست كه همه بچه‌ها از اين دفاتر استفاده كنند. در واقع توليدكنندگان، همه نوع سليقه‌اي را درنظر گرفته و اقدام به توليد طرح‌هاي اينچنيني كرده‌اند.
به‌طور مثال پسرها در سنين مختلف علاقه به شخصيت‌هاي سياسي يا نظامي پيدا مي‌كنند و اين محصولات طبق نياز مخاطبانش سنجيده و توليد شده است. از طرف ديگر همين طرح‌هاي منتخب سياسي، اجتماعي، فرهنگي و نظامي روي محصولات، كودكان و نوجوانان را تشويق مي‌كند تا براي كسب اطلاعات بيشتر از زندگي و حرفه اين افراد و چهره به تحقيق بپردازند». به گفته كرايلي در حال حاضر توليد محصولات با طرح‌هاي ايراني- اسلامي بيشتر در حوزه توليد دفاتر مشق و يادداشت بوده و درخصوص محصولات ديگر به‌دليل بالا بودن هزينه، تنها چند توليدكننده اقدام به توليد جامدادي، ظرف غذا، پاك‌كن و... با طرح‌هاي مورد نظرشان كرده‌اند. جالب اينكه خيلي از اين نوشت‌افزارها به‌دليل فقدان صنعت مورد نياز، در چين توليد مي‌شوند و هزينه طراحي و توليد آنها با المان‌هاي ايراني بسيار بالاست اما توليدكنندگان با هدف ترويج فرهنگ ايراني در حوزه نوشت‌افزار، پيه اين هزينه را به تن خود مي‌مالند و از بازار پا پس نمي‌كشند تا روزي كه بچه‌ها محصولات ايراني با طرح‌هاي ايراني را به خانه‌هاي خود ببرند.
نظر شما