این سکوت آرامشبخش برای اهالی شهری که به انواع و اقسام سر وصداها عادت کردهاند، پیش از آنکه دلپذیر باشد، غیر قابل باور است. برایتان پیش آمده که بروید و در همان خیابانهای شلوغ همیشگی قدم بزنید، اما احساسی عجیب داشته باشید. انگار این شهر همان شهر و آن خیابان همان خیابان و آن محله همان محله ما نیست.
خود را غریبه احساس میکنیم. انگار نه ما به شهر آرام و خلوت عادت کردهایم نه شهر در سکوت خود چیزی برای مصرف روزانه دارد. با این حال چنین احساسی همین که مدتی ادامه پیدا کند زیبایی و آرامش ناشی از زندگی در یک محیط آرام را در چشمهای همه شهروندان میریزد. با استفاده از چه روشها و راهکارهایی میتوان اندکی به حل معضل آلودگی صوتی در پایتخت کمک کرد.
حسین مهرآوران مدیر بخش صوت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان این که تهیه نقشههای صوتی برای مناطق مختلف شهر تهران از سال ۸۰ آغاز شده است، میگوید: «در کشورهای پیشرفته دنیا برای اجرا و ساخت اتوبانها و مناطق حساس به سر و صدا مانند مراکز آموزشی و بیمارستانها از نقشههای صوتی استفاده میکنند.
براساس قوانینی که در سال ۲۰۰۲ توسط ۱۵ عضو اتحادیه اروپا به تصویب رسید تا سال ۲۰۰۷ باید تمامیشهرهای دارای جمعیتی بالغ بر ۲۵0 هزار نفر، جادههایی برای تردد بیش از ۶ میلیون خودرو، ریلهایی برای تردد بیش از ۶۰ هزار قطار و فرودگاههایی با بیش از ۵۰ هزار پرواز در سال بر اساس نقشههای صوتی احداث و تا سال ۲۰۰۸ نیز باید از این نقشهها در طرحهای تفصیلی برای کاهش آلودگی صوتی استفاده کنند. این نقشههای صوتی هر ۵ سال به روز میشوند.
علاوه بر این تا سال ۲۰۱۲ باید این نقشهها برای مناطقی با جمعیت بالای ۱۰۰ هزار نفر نیز تهیه شود. تاکنون نقشه آلودگی صوتی مناطق ۶، ۷، ۹، ۱۱ و ۱۲ و منطقه فرودگاه مهرآباد تهیه شده که در این میان منطقه ۶ آلوده ترین منطقه شهر تهران به لحاظ صوتی شناخته شده است.»
او هزینه تهیه این نقشهها را به طور میانگین ۴۰ میلیون تومان برای هر منطقه میداند و میگوید: «نصب هر یک کیلومتر دیوار صوتی در حاشیه اتوبانها به عنوان یکی از راهکارهای کاهش آلودگی صوتی اعتباری بالغ بر ۱۰۰ میلیون تومان نیاز دارد.»
از سوی دیگر به اعتقاد کارشناسان تأثیر تهیه این نقشهها زمانی قابل مشاهده است که کلیه پیمانکاران خود را ملزم به تبعیت از این نقشه بدانند و تمام ساخت و سازها و فعالیتهای عمرانی که در شهر انجام میگیرد، بر اساس ارزیابیهای زیست محیطی باشد؛ در صورتی که متأسفانه در حال حاضر کارهای عمرانی بدون این ارزیابی انجام میگیرد.
نتایج برخی دیگر از تحقیقات از تأثیر نصب سدهای آکوستیکی در مجاورت بزرگراهها و خیابانها به عنوان یکی از راهکارهای کنترل آلودگی صوتی در نقاط بحرانی خبر میدهد، این در حالی است که در ایران اغلب سدهای صوتی بتنی است، در صورتی که امروزه سدهای صوتی شفاف برای حفظ نمای شهر نصب میشود؛ به عنوان مثال دیوار صوتی در اطراف بیمارستان فارابی مشهد، تراز صدا را از حدود ۶۵ دسیبل در روز به ۴۵ دسیبل کاهش داد.
با این حال هیچ کدام از این اقدامات نفیکننده نقش مردم در کاهش آلودگیهای اطراف نیست.
وقتی پلیس یک خودرو ۲۰۶ را به جرم ایجاد آلودگی صوتی متوقف میکند و با بررسی روی سیستم صوتی خودرو به شکلی بسیار عجیب با سیستمیمواجه میشود که صدای منتشر شده ازآن تا شعاع ۳۰۰ متری آزاردهنده تشخیص داده میشود، میتوان به تأثیر بعضی از پایتختنشینان در بروز آلودگی صوتی در شهر پی برد.
وقتی راننده یک خودرو طبق یک عادت روزانه با کوچکترین توقفی از سوی خودروی جلویی بلافاصله بوق ماشین را به صدا در میآورد، میتوان از اهمیت نقش مردم در کاهش آلودگی محیط اطرافشان پی برد.