به گزارش همشهری‌آنلاین کتاب«فرهنگنامه موسیقی تربت جام» نتیجه ۱۸ سال فعالیت مولف این کتاب است که ابتدا قرار بود در قالب کتاب موسیقی تربت جام منتشر شود اما به توصیه هوشنگ جاوید بخش‌های دیگری هم به کتاب افزوده شد تا نام فرهنگنامه به خود بگیرد.
«فرهنگنامه موسیقی تربت جام» در هشت بخش هجده فصلی تنظیم شده که در آن موسیقی سازی منطقه معرفی و در کنار آن موسیقی کلام محور و آوازی منطقه تربت جام نیز معرفی شده است.
معرفی آیین‌ها و گونه‌هایی چون منقبت‌خوانی، موسیقی سفر، مثنوی‌خوانی، مناجات‌خوانی، سحرخوانی، صلوات‌خوانی، بحر طویل، فصل‌خوانی، غریبی‌خوانی، فضیلت‌خوانی، نعت‌خوانی، منظومه‌خوانی، معراج‌نامه‌خوانی، شاهدخوانی و آیین‌های دیگر برای مخاطب ارائه شده است.
معرفی هنرمندان و گروه‌های موسیقی سه نسل موسیقی منطقه تربت جام از جمله بخش های دیگر این فرهنگنامه است که مولف تلاش کرد به صورت کامل به آن بپردازد. در این بخش از کتاب، اطلاعات بسیار جامعی از هنرمندان سه نسل موسیقی منطقه تربت جام به خوانندگان داده می شود. معرفی شاعران بومی منطقه تربت جام و بررسی تحولات اخیر موسیقی منطقه تربت جام و نحوه ورود اولین تجهیزات ضبط آواز به شهر نیز از جمله بخش‌های این فرهنگنامه است.
پدیده گروه‌نوازی نیز در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است، در بخش دیگری از کتاب نیز منتخبی از مقام‌های موسیقی منطقه تربت جام است که نت نویسی شده است.
مقدمه هوشنگ جاوید و نیز دست‌نوشته یادداشتی از زنده‌یاد غلامعلی پورعطایی از دیگر ویژگی‌‌های این کتاب است.
در مقدمه‌ای که بر بخشی از کتاب و توسط جاوید نوشته شده آمده است: آنچه نگارنده این اثر، هنرمند جوان آقای غفور محمدزاده، به پژوهش و نگارش آن پرداخته جامعیتی از موسیقی آوازی و سازی تربت جام است که بی هیچ گمانی، در نوع خود، جالب، نو، بدیع، و درخورِ تحسین است، چون او با تلاش بی وقفه چندین ساله خود، بسیاری از ناشناخته های موسیقی تربت جام را در برابر گوهرشناسان هنر موسیقی قرار داده است.
جاوید افزوده است: او، در این اثر، هنرهای گمشده و ناشناخته نهفته در این موسیقی، چونان فضایل خوانی، مناقب خوانی، نعت خوانی، توسل خوانی، منظومه خوانی، صلوات خوانی، سلسله خوانی، اضحی خوانی، شاخه های مختلف موسیقی آموزشی منطقه، و حتی روایات موسیقیایی و ترانه های کنایی مذهبی تربت جام را که از دید جامعه موسیقی پنهان بود شناسایی و به خوبی آن را ارائه کرده است.
وی همچنین در ادامه این مقدمه آورده است: بی طرفی نگارنده اثر در بیان آنچه گرد آورده بر اهمیت کار افزوده است، ضمن آنکه در بخش پایانی، در حدّ بضاعت و توان خود، شمّه ای بسیار بدیع و زیبا از تحولات موسیقی تربت جام را در قرن حاضر از زمان روی کار آمدن گرامافون و... در ایران ارائه کرده که به لحاظ تاریخ نگاری و ثبت در زمان ارزش والایی دارد، زیرا نشان دهنده دلسوزی او برای آگاهی نسل آینده و درایتش در ارائة کامل یک فرهنگنامة موسیقی است.
فرهنگنامه موسیقی تربت جام در ۶۳۸ صفحه و با قیمت ۷۰ هزار تومان از سوی انتشارات سوره مهر به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما