این آغاز که از جهات گوناگونی متفاوت بود، بیش از همه در انتخاب محل برگزاری یک مراسم افتتاحیه هنری، توجه اهالی تئاتر را جلب کرد: مزار شهدای دفاع مقدس سنندج.
مکانی که انتخابش توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، در کنار جهت گیری رسمیبنیاد در جشنواره امسال، دوره دوازدهم را به جشنوارهای متفاوتتر و ارزشیتر از 11 دوره قبل تبدیل کرده است.
این جهت گیری در سخنان مسئولان امسال مشهود است. سخنانی که برگزاری جشنواره در سنندج، سبب شده است بیشتر در قالب پیام شنیده شوند؛ پیام رئیس جمهور، پیام وزیر ارشاد و رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس.
اما یکی دیگر از نکات جالب توجه جشنواره امسال، حضور چشمگیر زنان است. در دوازدهمین جشنواره تئاتر دفاع مقدس، 6 کارگردان زن با 7 اثر نمایشی در بخشهای مختلف حضور دارند.
یلدا قشقایی با «در بیداری»، مریم رحمان قلهکی با «عشق، زندگی، حقیقت»، رویا کاکاخانی با «فاجعه فوروارد»، زری اماد با «تکرار و دهانی پر از کلاغ» در بخش صحنهای جشنواره شرکت کردهاند.
در بخش ویژه نیز چیستا یثربی، پای ثابت تمام جشنوارههای تئاتر با نمایش «آیا تو تا به حال عاشق شدهای روژانو» و در بخش خیابانی راضیه ایرانی با نمایش «شاید اینگونه بود...» حضور دارند.
در این بین، در نخستین روز از برگزاری، یلدا قشقایی در کنار 7 نمایش دیگر از تهران، اهواز، ایلام، همدان و اصفهان کار خود را اجرا کرد. «خاک» به کارگردانی حمید سالاروند از اهواز، «فقط یک صندلی» به کارگردانی آرمان طیرن، «روز پرنده» به کارگردانی مرتضی هواسی از ایلام، «غریبه» به کارگردانی علی برجی از تهران، «حجم و عمق» به کارگردانی محمدجواد گنجی از همدان و «هنوز باران میبارد» به کارگردانی علیرضا قدسیه از اصفهان از جمله این نمایشها بودند که با استقبال خوب مردم نیز همراه شد.
در بخش نمایشهای خیابانی نیز همه روزه 4 نمایش در پارکهای آبیدر، استقلال، سپیدار و سه راه ادب اجرا میشود.
پیامها
در بین پیامهای مختلفی که به سنندج فرستاده شد، پیام رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس نیز یکی دیگر از تفاوتهای جشنواره امسال محسوب میشود.
در بخشی از این پیام، سردار میرفیصل باقرزاده، در 6 بند، توجه همه دستاندرکاران، داوران، اساتید، هنرمندان و منتقدان عزیز را به مواردی جلب کرده است: «1- اجرای ضعیف و یا احیانا بد برخی از نمایشنامهها، دلیل بر فکر بد نیست؛ بنابراین نباید در داوریها از ارزش نمایشنامهها بکاهیم، چه بسا با دادن فرصت و امکانات بیشتر و به مرور زمان، ضعفها و کاستیها برطرف شده و اثر، جایگاه واقعی خود را پیدا خواهد کرد.»
سردار باقرزاده درباره تاخیر در برگزاری نیز مینویسد: «2- همانگونه که در جبهههای جنگ، پیشروی یک موقعیت و عقبنشینی یک فرصت بود، در مقوله حرکت جمعی تئاتر دفاع مقدس نیز، هرگونه پیشرفت، موقعیتی است که میتواند تا فتح قلههای افتخار امتداد یابد و البته عقبنشینیها نیز در صورت ضرورت، فرصتی است تا به افقهای آینده بیاندیشیم، اما نگرانی آنجایی است که پیشروی و یا عقبنشینی نابجا باشد که در این صورت مورد ملامت خواهد بود.»
و در بند بعد ادامه میدهد: «3- حفظ سیستم و ساز و کارهای موجود در حوزه تئاتر دفاع مقدس با همه ضعفهای ممکن از درهم شکستن چارچوبهای اصولی و مبنایی آن بالاتر است، لذا در چنین حرکت جمعی باید این مهم به خوبی مورد توجه قرار گرفته و مشکلات راه را تحمل کنیم، اگرچه آن مشکل همانند مشکل بزرگی چون جنگ، تحمیل شده باشد.»
اما شاید مهم ترین نکته پیام رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، بند پنجم آن باشد: «5- تئاتر دفاع مقدس باید کم کم دریچههای خود را به سوی سرزمینهای اشغالی مسلمان یعنی فلسطین، عراق و افغانستان باز کند و آثار فاخر خود را جهت پردهبرداری از ظلم متجاوزان و اشغال اشغالگران و مظلومیت محرومان و مستضعفان عرضه نماید. بدون تردید این حرکت، حرکتی ممدوح خواهد بود و بر شرافت هنریتان خواهد افزود.»
پیام وزیر ارشاد
محمدحسین صفار هرندی نیز در پیامیبه جشنواره تئاتر دفاع مقدس، نوشته است: «تئاتر در میان سایر رشتهها از هنرهای قدیم به شمار میآید و در فطرت خود همواره نظری انسانساز داشته و ریشهای آیینی و مذهبی را سرلوحه کار خود قرار داده است.»
وزیر ارشاد ادامه میدهد: «هنرمندان مسلمان و متعهد ایران همواره در صحنههای شورآفرین خود جلوههایی از ایثار و شهادت، آزادی و فضیلت و معنویت و زیبایی را ملهم از فرهنگ ارزشمند مکتب اسلام و اصالتهای بومیو ایرانی به نمایش گذاشتهاند تا بتوانند نیازهای حقیقی مخاطبان خود را در تعاملی پرشور پاسخ دهند.»
و این طور پیامش را پایان میدهد: «این جانب ضمن سپاس از تلاش کلیه دست اندرکاران هنر نمایش در اقصی نقاط کشور که طی بیش از یک ربع قرن چراغ تئاتر انقلاب اسلامیرا بر صحنههای نمایش کشور روشن نگه داشتهاند، این رویداد هنری وملی را گامیمهم تلقی نموده و بهترین سلامها را برای آغازگران و ادامه دهندگان این حرکت فرهنگی هنری دارم.»