با دكتر آزاده محبي، پزشك عمومي درباره بيماري‌هاي رايج اين فصل صحبت كرديم و راه‌هاي پيشگيري و درمانشان را پرسيديم.
- پوست خشك مثل برگ‌ها
با سردتر شدن هوا، پوست‌تان هم به محافظت بيشتري احتياج دارد. پوست به‌عنوان خارجي‌ترين لايه بدن در معرض آسيب‌هاي زيادي است كه يكي از آنها خشكي فصلي است. خشكي پوست فقط ظاهر پوست‌تان را خراب نمي‌كند بلكه آن را در معرض زخم شدن، ترك، عفونت و چروك افتادن قرار مي‌دهد.
چاره چيست؟در فصل پاييز سعي كنيد پوست‌تان را هميشه مرطوب نگه داريد. از كرم‌هايي با رطوبت بالا استفاده كنيد و بعد از هر بار شست‌وشوي دست و صورت، كرم را تمديد كنيد.
بعد از حمام بدنتان را با لوسيون‌هاي بدن مرطوب كنيد تا پوست‌تان سالم‌تر و شاداب‌تر بماند.
دست‌هايتان را بيش از حد نشوييد و در فصول سرد سال، از مايع دستشويي حاوي كرم نرم‌كننده استفاده كنيد.
به جاي صابون، با شامپو بدن استحمام كنيد. اين شامپوها در عين چربي‌زدايي، پوست‌تان را يكنواخت و مرطوب نگه مي‌دارند.
از كيسه و ليف حمام استفاده نكنيد و به جاي آن با يك پارچه نرم بدن خود را بشوييد.
افرادي كه حساسيت تنفسي دارند، مستعد حساسيت پوستي و اگزماي پاييزي هستند. پوست اين افراد در فصل سرما سرخ شده و دچار خارش مي‌شود. اگر جزو اين افراد هستيد تا حد ممكن تماس پوست‌تان را با هواي آزاد كم كرده و از كرم‌هاي درماني استفاده كنيد.
حتي در پاييز و زمستان هم نبايد ضدآفتاب را كنار بگذاريد. درست است كه تابش نور در اين فصل‌ها مستقيم نيست اما اشعه مضر خورشيد همچنان وجود دارد و بايد از آن دوري كنيد.
- فصلي براي افسرده شدن
پاييز فصل افسرده شدن است. اين افسردگي نه به‌خاطر فشارهاي زندگي است و نه ربطي به سرشلوغي‌هاي نيمه دوم سال دارد. كوتاه شدن روزها و كاهش تابش نور خورشيد باعث مي‌شود خيلي از افراد احساس رخوت، غمگيني و افسردگي كنند، دست و دلشان به كاري نرود، بيشتر بخورند و بيشتر بخوابند يا برنامه خوابشان به هم بخورد. احساس خستگي مفرط، دلزدگي از فعاليت‌هايي كه قبلا برايشان لذتبخش بود و تمايل به خانه‌نشيني هم از ديگر علائم افسردگي پاييزي است. كاهش نور خورشيد باعث مي‌شود هورمون ملاتونين بيشتر در بدن توليد شده و خواب آلودگي و خستگي بيشتري را احساس كنيد. فكر نكنيد كه افسردگي پاييزي يك بيماري لوكس يا توهمي از يك بيماري است. اين اختلال در دنيا به رسميت شناخته شده و يك مشكل واقعي است كه براي درمان آن بايد به روانپزشك مراجعه كنيد. افسردگي فصلي در زنان بيشتر از مردان به چشم مي‌خورد و برخي افراد، به لحاظ ژنتيك بيشتر مستعد ابتلا به اين اختلال هستند.
چاره چيست؟
در قدم اول، سعي كنيد نور درماني كنيد؛ يعني در ساعاتي از روز، مثلا ظهرها كه آفتاب بيشتر است بيرون برويد و پياده‌روي كنيد. پرده‌هاي خانه را كنار بزنيد و بيشتر از نور طبيعي استفاده كنيد. همچنين منابع نور خانه را قوي‌تر كرده و لامپ‌هاي زرد را جايگزين لامپ‌هاي مهتابي كنيد. در قدم بعدي، اگردچار افسردگي بيشتر شديد با يك روانپزشك مشورت كنيد تا درصورت لزوم براي شما داروهايي تجويز كند كه هورمون‌هاي بدنتان را تنظيم كند.
- دردسرهاي قلبي در پاييز
يكي از بيماري‌هايي كه در پاييز ايجاد مي‌شود يا شدت مي‌گيرد، نارسايي قلبي است؛ اختلالي خطرناك كه باز هم به‌دليل كاهش ناگهاني دماي هوا و تغييرات فصلي ايجاد مي‌شود. نارسايي قلبي پاييزي، به زبان ساده، يعني فشاروارد شدن به قلب؛ چرا كه قلب سعي مي‌كند بدن را با تغييرات محيطي نظير كاهش دما و تغييرات فشار هوا منطبق كرده و تنفس و خونرساني را بهتر انجام دهد اما اين تلاش مضاعف قلب در برخي افراد كه مستعد بيماري هستند يا بيماري‌هاي قلبي- عروقي و تنفسي دارند، مي‌تواند به قيمت نارسايي قلبي تمام شود.
چاره چيست؟
اگر بيماري قلبي داريد، داروهايتان را منظم استفاده كرده و درصورت بروز هر تغييري در تنفس، تپش قلب و حالات عمومي‌تان به پزشك مراجعه كنيد.
پياده‌روي روزانه و قدم زدن در هواي آزاد به جلوگيري از نارسايي قلبي كمك مي‌كند. هر روز حدود ۳۰ تا ۴۰ دقيقه در هواي آزاد باشيد و پياده‌روي كنيد.
در شرايط اضطراري مثل سكته خفيف، فوري به اورژانس زنگ بزنيد.
- در سرما چاق مي‌شويد!
بله درست خوانديد! سرما باعث مي‌شود بدن شما شروع به ذخيره‌كردن چربي كند تا در زمان نياز با سوزاندن آنها بدنتان را گرم نگه دارد. بنابراين خيلي طبيعي است كه در فصول سرد سال اضافه وزن پيدا كنيد. از سوي ديگر، بخشي از آب بدن شما كه در تابستان با گرماي هوا به‌صورت عرق از بدنتان خارج مي‌شد، حفظ شده و باعث بالاتر رفتن عقربه ترازوي خانگي‌تان مي‌شود. پس در پاييز، كمتر بخوريد و سالم‌خوري را فراموش نكنيد.
چاره چيست؟
تغذيه سالم داشته باشيد و وزنتان را كنترل كنيد.
از سبزيجات و مواد غذايي با كالري منفي بيشتر استفاده كنيد. برخي از اين مواد عبارتند از: كرفس، پرتقال، نارنگي، گريپ‌فروت، هويج، كاهو، گوجه فرنگي، خيار، گل‌كلم، سيب، فلفل تند و كدو سبز.
- پاييز يعني فصل عطسه
در پاييز نيمي از مردم به‌خاطر سرماخوردگي عطسه مي‌كنند و نيمي ديگر به‌خاطر حساسيت! با اين حساب بي‌ربط نيست اگر پاييز را فصل عطسه بدانيم. حساسيت پاييزي از آن دردهاي بي‌درماني است كه نفس كشيدن و لذت بردن از خنكاي مطبوع فصل را مشكل مي‌كند و البته دليل آن هم شناخته شده نيست. مهم‌ترين علتي كه براي حساسيت پاييزي عنوان مي‌شود، رشد كپك‌ها و قارچ‌ها در اثر افزايش رطوبت و باران است كه با وزش باد پاييزي گرده‌هاي آنها در هوا پخش مي‌شود و در مجاري تنفسي ما جاي مي‌گيرد. با اين حساب، هر قدر بارندگي بيشتر باشد، عطسه‌هاي آلرژيك هم بيشتر مي‌شود. درباره آنفلوانزا و سرماخوردگي هم باز بارش باران، وزش بادهاي تند و كاهش دماي هوا متهم هستند و هر قدر سيستم ايمني بدن شما ضعيف‌تر باشد، احتمال ابتلايتان به يك سرماخوردگي عفوني بيشتر است.
چاره چيست؟
براي مقابله با حساسيت فصلي راهي جز مدارا، مصرف قرص‌هاي ضدحساسيت مثل آنتي هيستامين، لوراتادين، تلفاست، سيتريزين، زادتين و... ( البته با تجويز پزشك) و شست‌وشوي مداوم مجاري تنفسي‌تان نداريد. در شرايط حساسيت از ماسك استفاده و سعي كنيد زياد در معرض هواي آزاد نباشيد. براي پيشگيري از ابتلا به سرماخوردگي هم پوشيدن لباس‌هاي گرم، مصرف بيشتر سبزيجات و ميوه‌ها و مراعات فاصله با افراد بيمار توصيه مي‌شود. اما اگر سرما خورديد، جز مصرف داروهايي كه پزشكتان تجويز مي‌كند، درمان‌هاي گياهي و خانگي را هم از ياد نبريد. براي درمان سرماخوردگي در خانه اين موارد را از ياد نبريد:
صورت‌تان را بخور گرم دهيد. بخور دادن، به شما كمك مي‌كند تا گرفتگي بيني و گلودردتان را تسكين دهيد.
در درمان سرماخوردگي ويتامين c حرف اول را مي‌زند. اين ويتامين علاوه بر كوتاه كردن دوره بيماري، شدت سرفه و عطسه را هم كم مي‌كند، بنابراين مركبات زياد بخوريد.
سوپ زياد بخوريد. خوردن غذاهاي مايع به‌خصوص اگر از سبزيجات تازه در آنها استفاده شده باشد، به خروج ويروس از بدن شما و تقويت سيستم ايمني‌تان كمك مي‌كند.
خوب استراحت كنيد و دور سيگار و دود و دم، نوشيدني‌هاي كافئين‌دار و مواد غذايي چرب و سنگين را خط بكشيد.
- بند آوردن خونريزي بيني
پشت ميز كارتان نشسته‌ايد كه ناگهان درصورت‌تان احساس گرمي و خيسي مي‌كنيد و بعد، يك قطره خون روي دفتر كارتان مي‌چكد. به همين سادگي شما دچار يك مشكل شايع اما جدي شده‌ايد: خون دماغ! خون دماغ شدن گاهي از مشكلات جدي‌اي حكايت مي‌كند كه بايد حتما درصورت تكرار آن به پزشك مراجعه كنيد اما در مواجهه با آن بايد:
1- بالاي بيني را با شست و انگشت اشاره فشار دهيد و چند دقيقه به همين صورت نگه داريد. اگر اين كار مؤثر واقع نشد، دهان را ببنديد و هوا را تا حد امكان با فشار در بيني خود بدميد. 2- يك پارچه سرد و نمناك را پشت گردن قرار دهيد. اين كار باعث كشيدگي رگ‌ها مي‌شود و خون را بند مي‌آورد. 3- اگر در كوه به‌دليل تفاوت ارتفاع و فشار هوا خون دماغ شديد، با كف دست و به‌صورت كوتاه 2بار به پيشاني ضربه بزنيد.
- نوشيدن يك فنجان آرامش
ميانه هر روز، وقتي فشار كار و استرس‌هاي روزمره خســته‌تان مي‌كنــد، نوشيدن يك فنجان دمنوش گياهي مي‌تواند تأثير معجزه‌آسايي در آرامش پيداكردنتان داشته باشد. اين دمنوش‌ها را تهيه كنيد و لذت ببريد:
گل گاوزبان و سنبل‌الطيب: اين تركيب، نه‌تنها آرامبخش است، بلكه گرفتگي عضلات‌تان را از بين مي‌برد، فشار خونتان را پايين آورده و اگر مشكل سنگ‌كليه داشته باشيد آن را برطرف مي‌كند.
به‌ليمو: به‌ليمو ضد‌ميگرن و سردرد است، فشار خونتان را پايين آورده و سرماخوردگي‌تان را درمان مي‌كند.
زعفران: زعفران اگرچه گران‌قيمت است اما چند پر ناقابل از اين گياه مي‌تواند دمنوشي برايتان بسازد كه مفرح، نشاط‌آور و آرامبخش است.
بادرنجبويه: اين گياه هم خاصيت آرامبخشي، خونسازي و رفع گرفتگي عضلات دارد و خوردن دمنوش آن شما را سرحال مي‌كند و خستگي را از تن‌تان بيرون مي‌آورد.
نظر شما