همسايگان ايران همچنان در تلاش براي ثبت آثار ناملموس حوزه ايران بزرگ به نام كشور خود در پروسه هويت‌سازي براي ملت‌شان هستند. در يكي از خبرها آمده بود كه حتي امارات متحده عربي نيز تلاش كرده است مهارت ساخت بادگير را كه يك معماري كاملا ايراني است به نام خود در حافظه ميراث جهاني يونسكو به ثبت برساند. كشورهاي همسايه با استفاده از شكاف موجود ميان مجامع علمي و فرهنگي، برخي آثار حوزه ايران بزرگ را كه مي‌توانند به‌عنوان پرونده‌هاي مشترك همچون نوروز به ثبت جهاني برسانند، به نام خود ثبت جهاني مي‌كنند.
در يكي از نمونه‌ها ورزش باستاني «بازداري» كه نام تركي‌اش قوشبازي است، به‌رغم قدمت تاريخي كه در ايران داشت در دومين كنفرانس بين‌المللي «بازداري» در سال2013 در قطر به نام كشور مصر و با قدمت 3300سال اعلام شد. اين اقدام موجب شد تا 2كارشناس ايراني به نام‌هاي معصومه صفايي و محمدرضا محمدي ، در دسامبر2014 در سومين كنفرانس بين‌المللي بازداري در ابوظبي با استناد به يك نقش برجسته در كردستان اعلام كنند ايران مبدع بازداري در جهان با قدمت 3700سال است.
معصومه صفايي در سخنراني خود در كنفرانس ابوظبي در جمع نمايندگان بيش از 80كشور با عنوان «بازداري در سرزمين پارس» و با استناد به متون تاريخي، ايران را به‌عنوان بنيانگذار «بازداري» در جهان معرفي كرد. اين ادعا با وجود اينكه با استناد به كتاب «بازداري در طبيعت و قوشخانه» به قلم «امافورد» مطرح شد، اما از سوي برخي كشورها مورد اعتراض قرار گرفت.
با وجود اعتراض برخي كشورها به اين سخنراني، مهندس معصومه صفايي و مهندس محمدرضا محمدي به پيگيري‌هاي خود براي اصلاح اين موضوع و انتشار به‌عنوان متن مرجع در مجامع بين‌المللي «بازداري» ادامه دادند و سرانجام مقاله مربوط به پيشتاز بودن ايران در ورزش بازداري مورد تأييد «اتحاديه ميراث بازداري» قرار گرفت و براي اطلاع عموم و بهره‌برداري محققان و علاقه‌مندان در سايت.falconryheritage.org منتشر شد. «بازداري» يا «بازياري» به‌طور عام فن شكار با پرندگان شكاري و پرورش و درمان مرغان شكاري است و چون يكي از نمونه‌هاي اصلي آن شكار با باز است با كلمه فارسي «بازياري» مشخص شده است. اين واژه به همراه فن آن از ايران وارد تمدن اسلامي شد. اين ورزش باستاني در زبان عربي «بيزره» ناميده شده كه مشتق شده از بيزار، معرب بازدار و بازيار فارسي است.
بعدها در دوران استيلاي مغول‌ها و ترك‌زبان‌ها كلمات «بازدار» و «بازيار» به كلمات «قوشچي»، «قوشيار» و «قوشچي‌گر» تبديل شد كه به‌معناي پيشه و هنر تربيت و نگهداري و درمان قوش كه كلمه‌‌اي تركي و مترادف «باز» است، قلمداد مي‌شود.
- ايران پيشتاز بازداري است
«اما فورد» در كتاب خود به بازداري اشاره كرده اما از نخستين مدارك يافت شده در مورد «بازداري» مي‌توان به گزارش «هنري لايارد» باستان‌شناس انگليسي اشاره كرد (1817-1894). او در اكتشافات منطقه «خرس آباد» كردستان كه بخشي از سرزمين پارس بوده، تصوير مردي را يافته است كه باز شكاري‌اي روي دستش قرار داشته است. اين تصوير متعلق به 1700سال پيش از ميلاد مسيح است. يعني حدود 3700سال پيش. بنابراين به‌طور صريح عنوان شد كه مسئولان حاضر بايد اين گراف را كه در آن مصر به‌عنوان پيشتاز «بازداري» در جهان به تصوير كشيده شده اصلاح كنند و ايران را پيشتاز و آغازگر اين رشته بدانند. «بازداري» اما اكنون براساس قوانين محيط زيست در ايران ممنوع است.
- پيشينه بازداري در ايران
در بخش‌هايي از اظهارات معصومه صفايي درخصوص پيشينه «بازداري» در سرزمين پارس آمده است: «ايرانيان در دوران باستان مانند بسياري از هم‌عصران‌شان علاوه بر ابزارآلات صيد از جانوراني مانند سگ، يوز، پرندگان شكاري از قبيل باز و شاهين نيز در شكار سود مي‌جستند. آثار برجاي مانده از پيشداديان حاكي از آن است كه نخستين پرندگان شكاري در اين عهد دست‌آموز شده و مورد توجه قرار گرفته‌اند، يعني حدود 5500سال پيش». ولي از آنجا كه اين ادعا به منظور تأييد و ثبت، نيازمند مستندات كافي و قابل‌قبول است و امكان دسترسي به اين مستندات مهيا نشد بنابراين بر تاريخ 3700ساله كه مستندات مكتوب درخصوص آن وجود داشت تأكيد و ارائه شد. «باز» از پرندگان بومي كشورهاي عربي زبان نيست و بازرگانان، اين پرنده را از ايران، هند و تركمنستان كنوني به اين كشورها مي‌بردند. حتي نياكان ايراني‌ها از شاه‌بوف و جغد در شكار استفاده مي‌كردند و هرآنچه را در روز با عقاب طلايي شكار مي‌كردند در شب با شاه‌بوف پنجه مي‌كردند.»
نظر شما