رحمت‌الله حافظي كه از بدو تشكيل كميسيون سلامت در دوره چهارم شوراي شهر تهران به جد موضوع انتقال صنايع آلاينده از شهر را دنبال مي‌كند، انتقال كارخانه روغن نباتي قو را هم در دستور كار قرار داده است.
ديگ‌هاي روغن اين كارخانه سال‌هاست كه مي‌جوشد اما چند سالي مي‌شود كه بوي تند و آزاردهنده آن خون اهالي ساكن اطراف كارخانه را نيز به جوش آورده است. كارخانه پارس قو زماني و در بحبوحه جنگ تحميلي، روغن نباتي كه كالايي استراتژيك به‌حساب مي‌آيد را روانه بازار مي‌كرد و سود آن هم به نفع سهامداران و كارگرانش بود و هم مردم. اما پس از جنگ شهر توسعه يافت و خانه‌هاي بخشي از شهروندان در جوار كارخانه ساخته شد. پس از آن بود كه خروج كارخانه از شهر البته بادر نظر گرفتن تمهيداتي مطرح شد چراكه زيان فعاليت كارخانه بر سلامت شهر، بيشتر از سودش شده بود.
بوي روغن سوخته كارخانه روزبه‌روز زيادتر شد. حالا گاهي بوي تند روغن به حدي مي‌رسد كه نه فقط در خيابان‌هاي اطرافش مثل خيابان‌هاي پرستويي و مطهري، بلكه در كوچه پس كوچه‌هاي اطراف فلكه دوم محله خزانه بخارايي نيز استشمام مي‌شود؛ فلكه‌اي كه در يك ضلع آن بيمارستان كاشاني قرار دارد. مردم محل كه روزگاري از سوخت نيروگاه برق بعثت به ستوه آمده بودند دست به دامن مديريت شهري و فرمانداري شدند؛ به همين‌خاطر شوراي شهر از يكسو و شركت ساماندهي مشاغل شهرداري تهران از سوي ديگر وارد عمل شدند. از اواخر فروردين سال93 بود كه كم‌كم خبرهاي خوش تعطيلي اين كارخانه پس از 20سال به گوش مي‌رسيد. اين خبرها مردم منطقه16 را كه اسفند92 خبر تعطيلي كارخانه آلاينده ايرفو را در منطقه18 شنيده بودند، از اينكه چندي ديگر هواي محله‌هايشان پاك‌تر مي‌شود، خوشحال كرد اما آنها خبر نداشتند كه مالك كارخانه ايرفو در تعاملي دوجانبه، همكاري‌هاي لازم را انجام داد اما سهامداران كارخانه روغن نباتي قو، براي اين ادامه فعاليت، بهانه‌هاي بسياري داشتند.
بهانه‌هايي مثل بيكار شدن كارگران، بنابراين همچنان بخار متصاعد شده از كارخانه روغن نباتي قو، هواي اطراف بزرگراه بعثت در محله خزانه را آلوده مي‌كند. به قول يكي از ساكنان كوچه پشتي كارخانه يعني كوچه پروران، كاشي‌هاي خانه‌هاي اطراف به‌خاطر لرزش ناشي از دستگاه‌هاي روغن نباتي، لق شده است. او مي‌گويد بوي بد كارخانه ساعت 10 شب به بعد بيشتر مي‌شود و هرجا كه آلودگي باشد، سوسك و موش هم بيشتر است.
- فعاليت كارخانه در محاق موضوعات كارگري
به گفته حافظي، رئيس كميسيون سلامت و محيط‌زيست شوراي شهر تهران مهم‌ترين علت ممانعت مسئولان امر براي خروج اين كارخانه موضوع اشتغال و احتمال بيكار شدن كارگران عنوان مي‌شود. به اين صحبت حافظي، فرماندار تهران و معاون سياسي، امنيتي وي، علي اصغر ناصربخت هم شهريور‌ماه امسال اشاره كردند. ناصربخت كه پس از جلسه 18شهريور اعضاي كميسيون سلامت شورا با سهامداران كارخانه اينطور عنوان كرده بود: «بايد تكليف نيروي كار اين مراكز مشخص شود. همچنين فرمانداري اصرار دارد كه قبل از انجام انتقال اين مركز، تبعات سياسي و اجتماعي انتقال كارخانه درنظر گرفته شود.»
حافظي اما ديروز به ايسنا گفت كه درصورت موافقت معاونت حقوقي رياست‌جمهوري براي ساماندهي وضعيت كارگران اين كارخانه قطعا روند خروج اين كارخانه تسهيل مي‌شود. اينطور كه اين عضو شورا اعلام كرد 320كارگر اين كارخانه فعاليتشان جزو مشاغل سخت محسوب نمي‌شود اما سازمان تأمين اجتماعي آمادگي دارد درصورت موافقت معاونت حقوقي مشكل اين كارگران را نيز حل كند.
- مشكل 20ساله
20سال پيش شهرداري در تصميمي مقرر كرد كه كارخانه پارس قو موظف به انتقال تدريجي كارخانه به خارج از شهر باشد. رضا قديمي، مديرعامل شركت ساماندهي مشاغل، بي‌خبري برخي از مسئولان از اين پيشينه را عاملي مي‌داند در جهت فرصت‌دهي به ادامه فعاليت اين كارخانه آلاينده. به گفته وي طي اين سال‌ها دستگاه‌هاي كارخانه فرسوده شده‌اند و وظيفه سهامداران اين بوده كه طي 20سال گذشته تكليف بيمه كارگران و بازنشستگي آنها را مشخص كنند. با همه اين تفاسير و البته اينكه صاحبان كارخانه روغن نباتي قو معتقدند، كارخانه تأثيري بر آلودگي هواي منطقه ندارد بايد ديد آيا دولت براي حل مشكلات موجود پاي كار مي‌آيد يا نه؟ اين در حالي است كه روز گذشته محمدباقر قاليباف، شهردار تهران اعلام كرد شهرداري تهران و شوراي شهر مصمم هستند كه اين كارخانه به‌صورت دائمي تعطيل شود اما حكم قطعي را قوه قضاييه صادر مي‌كند. وي اين موضوع را شامل حال معادن شن و ماسه منطقه 18 نيز دانست.
نظر شما