به گزارش ایرنا، شماري از پرسشهايي كه درباره عزاداري مطلوب، محضر آیتالله سید موسی شبیری زنجانی مطرح شده است و پاسخهای این مرجع تقلید در ادامه آمده است.
- در برخی هیأتها برای سوگواری بیشتر فقط از مداح استفاده میشود یا اگر روحانی دعوت میشود خلوتترین زمان جلسه به منبر اختصاص داده میشود، نظر حضرت عالی در این باره چیست؟
بیان حرکت سیدالشهداء (ع) و مسائل دین مرهون زحمات علما و اهل منبر و مداحان است که در طول سالها باعث زنده نگه داشتن دین شده است ولی اینکه روحانی در مجلس نباشد، راه انحرافی است و منشأ و مقدمه راهی که باعث دور نگه داشتن مردم از تعلیمات اهل بیت و ائمه معصومین (ع) میشود. حذف منبرها کار درستی نیست؛ منبر و مجلس امام حسین (ع)، مکان آموزش افراد است؛ قدیم هم همین روش وجود داشت و مردم مطالب دینی را از مجلسها میگرفتند.
اوایل طلبگی ما در زنجان مرسوم بود که منبری اول احکام مورد ابتلا را برای مردم میگفت، برخی از احکام را مردم بلد نیستند، قدیم به این مساله مقید بودند اما متأسفانه الآن به این مسائل کمتر توجه میشود. بهتر است مسائل مورد ابتلای مردم ابتدا گفته شود و سپس به بحث درباره موضوعی که انتخاب کردهاند بپردازند و این مطالب هم باید جنبه هدایت داشته باشد.
- آسیبهای منبرها چیست؟
بحمدالله منبریهای زیادی از قدیم تا به امروز در دستگاه حضرت سیدالشهداء (ع) خدمت کردهاند و با بیان مسائل مختلف در تبیین اهداف قیام آن حضرت عمل کردهاند ولی همین مسأله که دیگر احکام شرعی کمتر گفته میشود از مشکلات منبر است و دیگر اینکه علیرغم خدمت بسیاری از اهل منبر و اخلاص ایشان، نباید برخی، در درجه اول به جذاب بودن و گرفتن منبرشان فکر کنند در حالی که این مجالس روضه، معونه برای هدایت مردم در راستای خواست خداست و لذا باید سعی شود مطلبهای اساسی و مستند ارائه شود نه مطالبی که صرفاً خوشایند مردم است.
البته خوب است که مطالب خوشایند مردم بیان شود اما مطالبی انتخاب شود که مستند هم هست و جنبه هدایتگری و اصلاح برای جامعه دارد. اگر نگوییم همه اعتقادات مردم، قسمت مهمی از اعتقادات مردم به همین تبلیغات منبریها مرتبط است. مبانی علمی در حوزه بررسی میشود اما آنچه در میان مردم اعتقاد ایجاد میکند عواطف است و این عواطف از طریق همین منبرها ایجاد میشود لذا باید مسیر درست باشد و این مرضی خدای متعال و حضرت رسول (ص) است.
- این روزها سخنان زیادی درباره نحوه عزاداریها گفته میشود و شاهد ایجاد سبکهای جدید در عزاداری هستیم، نظر حضرت عالی دراین باره چیست؟
عزاداری برای امام حسین (ع) و سایر آن بزرگوارانی که در کربلا به شهادت رسیدند از عالیترین عبادات است که در شکلگیری اعتقادات مردم تأثیر زیادی دارد لذا باید به گونه ای عمل شود که مرضی حضرات معصومین (ع) باشد.
نحوه عزاداری در زمانها و مکانهای مختلف با در نظر گرفتن عرف تعیین میشود و لذا با گذشت بیش از هزار سال شاهد شور بیشتر در عزاداریها هستیم ولی باید توجه داشت که نحوه عزاداری در برخی موارد صحیح نیست و حتی گاهی رگههایی از رفتارهای صوفیانه در عزاداریها دیده میشود، این خیلی بد است که انسان طریقهای را که ما میدانیم مرضی خدای متعال و حضرت رسول (ص) نیست در عزاداری دنبال کند، عزاداری در درجه اولِ عبادات است و طریقه آن باید مرضی الهی باشد.
- برخی معتقدند رفتارهایی مانند رفتار مردم خرمآباد که مردم به مناسبت عزا به خود گل میمالند و یا اینکه در همین شهر قم عدهای گل به سر خود یا لباس خود میمالند، باعث وهن عزاداریهاست. نظر حضرت عالی در این باره چیست؟
نه، اینها چه وهنی است؟! این چه حرفهایی است که زده میشود؟! این روش مورد تأیید فقهاء عظام و علماء سلف بوده است، شنیدم مرحوم آقای بروجردی مبتلا به چشم درد بودند و یک سالی افراد برای عزاداری به منزل ایشان میآیند و ایشان یک مقدار از همین گلهایی که عزاداران به خودشان مالیدهاند به چشمش میگذارد و مشکل چشمشان برطرف میشود. ایشان تا 90 سال عمر کردند و با این همه مطالعه و تحقیق تا آخر عمر به عینک نیاز پیدا نکرد.
- چند سالی است که عدهای در مجلسهای عزا به همراه ذکر امام حسین (ع) از موسیقی استفاده میکنند. این روش مورد تأیید است؟
سبکهایی که با موسیقی همراه میشود درست نیست، باید از اینها اجتناب کنند، هر روز نمیشود یک حکم از احکام الهی را به بهانههای مختلف کنار بگذاریم و تحریف کنیم.
- چه توصیهای برای منبریها و هیاتیها دارید؟
تلاش کنیم که عملمان همراه با اخلاص باشد، اگر در منبر خلوص باشد تأثیر کلمات چندین برابر است، البته بیشتر افراد رعایت میکنند اما ما امیدواریم که این اخلاص و مستند حرف زدن عمومی شود، لازم است بدانیم که دو چیز در ایمان و اعتقادات مردم مؤثر است یکی تبلیغات منبریها و یکی هم اعمال کسانی که به تدین شناخته میشوند، مردم به ما نگاه میکنند و اگر ما کج رفتیم در اعتقادات مردم تأثیر منفی میگذارد لذا روحانیان و متدینین ما باید در این زمینه خیلی دقت داشته باشند.
نظر شما