حال اگر رفتارهايي نظير افزودن بر سرعت سر چهارراه‌ها هنگام مواجهه با چراغ زرد، تغيير مداوم مسير حركت از يك خط به خط ديگر، عدم‌رعايت حق‌تقدم و بسياري موارد ديگر با تنبيه مواجه نشوند وحتي فرد خاطي را زودتر به هدف خود برسانند نه‌تنها به تأييد آن خطا منجر مي‌شود كه شهروندان ديگر را نيز نسبت به پايبندي به ضوابط دلسرد مي‌سازد و مي‌تواند به بي‌فرهنگي، عدم‌رعايت آداب اجتماعي و ناديده گرفتن قانون دامن بزند.
در سوي ديگر ماجرا اگر كلاهبرداري، تقلب، توطئه چيني، تملق، زير پا گذاشتن حق ديگران يا كم كاري بتواند فرد خاطي را در دستيابي به موقعيت‌ها كمك كند و زرنگ نيز ناميده شود و برعكس فرد ديگري با رعايت انضباط، قانونمندي، اخلاص وعزت نفس از دستيابي به حق و حقوقش باز بماند و متهم به بي‌عرضگي شود آن‌وقت درست از همين جا بايد منتظر خبرهاي بدي باشيم كه به‌هم‌ريختن نظم، آرامش و امنيت در جامعه و جايگزين شدن هرج ومرج و خشونت مي‌تواند نمونه‌هايي از آن باشد.
مجيد ابهري جامعه‌شناس از نهادينه شدن و حتي با فضيلت شمرده شدن بعضي رفتارهاي ناهنجار در جامعه ابراز تأسف كرد و به همشهري گفت: از همه بدتر اين است كه برخي افراد به متجاوزان و هنجارشكنان نگاه تحسين آميز دارند و از كساني كه در چارچوب حقوق و قواعد حركت مي‌كنند با عناوين نامناسب ياد مي‌كنند.
از نظر اين استاد دانشگاه هم‌اكنون شرايط اجتماعي نشان از يك شلختگي فرهنگي، بي‌ساماني رفتاري و به‌هم‌ريختگي اجتماعي دارد؛ گويي قوانين جنگل بر روابط سالم شهرنشيني حاكم شده و منكر، جاي معروف را گرفته است و از شهروندان مسئول نيز شجاعت تذكر گرفته شده است چرا كه با هجوم كلامي و فيزيكي هنجارشكنان مواجه مي‌شوند، بي‌دفاع مانده و آزار مي‌بينند.
وي از مسابقه سردرگمي ميان قوي‌ترها و ضعيف‌ترها سخن گفت كه درآن صاحبان رفتارهاي ضدفرهنگ و ضد‌ارزش قوي‌ترند و با انواع رفتارهاي بزهكارانه و ناهنجار براي خود كسب اعتبار و امتياز مي‌كنند و درمقابل هرگونه تذكر و امر به معروف برافروخته شده، رگ‌هاي گردن كلفت مي‌كنند و از آن طرف انسان‌هايي و جود دارند كه از اينگونه رفتارها زجر مي‌كشند و ازنظر روحي آزرده مي‌شوند. ابهري با اشاره به اينكه متأسفانه اين رفتارهاي بدوي و غيراخلاقي نه درميان ارزش‌هاي ديني ما جايگاه و نه با معيارهاي فرهنگي ما مطابقت دارد، گفت: بي‌توجهي خانواده‌ها و بي‌تفاوتي شهروندان دركنار نبود بستر فرهنگي درجامعه باعث رشد و تسري اينگونه رفتارها شده ضمن اينكه رسانه‌هاي ما نيز حقوق اجتماعي مردم را به آنها يادآوري نمي‌كنند.
- الفباي حقوق شهروندي
راهكارهاي حل مشكلات فرهنگي و غير اخلاقي امروز جامعه ما از نظر ابهري ، آموزش رعايت قانون و حقوق ديگران از خانواده، پرهيز مدارس از آموزش‌هاي خشك و توجه به پرورش دانش‌آموزان است. اين جامعه شناس ادامه داد: رسانه‌ها به جاي پركاري فرهنگي بيروني مثل چاپ كتاب و ميزگرد و بحث‌هاي بي‌تأثير كه ثمري نداشته و هزينه بي‌مورد براي آن شده به سمت كارهاي فرهنگي دروني حركت كنند و الفباي حقوق شهروندي را آموزش دهند؛ همچنين يك معلم، وزير، وكيل يا پليس اگر خودشان قانون و حقوق ديگران را رعايت كنند نسل‌هاي آينده نيز از آنها الگو خواهند گرفت. درحالي‌كه به جاي ترغيب دين؛ آموزش ديني راه انداختيم و به نتيجه مطلوب هم نرسيديم و بايد نهادهاي فرهنگي آستين بالا بزنند و اقدامي كنند.
نظر شما