تاثیر تاخیر در ازدواج بر سلامت مادر و باروری؛ ۱۱ میلیون دختر و پسر در آستانه ازدواج

دکتر محمد اسماعیل مطلق در همایش تبیین سیاست های کلی جمعیت مبتنی بر سلامت مادر و کودک برای ارتقای نرخ باروی کلی که امروز دوشنبه در دانشگاه علوم پزشکی کرمان برگزار شد، ضمن اعلام این خبر گفت: رهبر معظم انقلاب در اردیبهشت ماه سال 93، چهارده بند در رابطه با افزایش جمعیت ابلاغ کردند که پنج بند آن مربوط به وزارت بهداشت است که از سال گذشته برای اجرایی شدن این بندها در دانشگاه های علوم پزشکی برنامه ریزی هایی انجام شده است.

وی در مورد چالش ها و عوامل تاثیر گذار در سلامت گفت: برای پیشگیری از منفی شدن نرخ باوروی کلی در جامعه باید رشد جمعیت 2.1 باشد.

دکتر مطلق ادامه داد: بیشترین نرخ باروری کلی در سال 1362، 6.8 بوده است و با توجه به اینکه در سال 71 قانون تنظیم خانواده تصویب شد یک روند پایینی را در این نرخ شاهد هستیم که بر اساس آخرین آمار که درسال 1390 اعلام شده این نرخ 1.8 است که این رقم در استان ها متفاوت می باشد.

وی افزود: جمعیت شناسان اعتقاد دارند وقتی میزان باروی کلی جمعیت به پایین تر از 2.1 می رسد این جمعیت برای آن کشور یک تهدید است و حتی در بعد سلامت نیز یک تهدید سلامتی محسوب می شود چون سن جامعه بالا می رود و بیماری های خاص سن سالمندی نیز افزایش پیدا می کند.

دکتر مطلق در مورد عوامل تاثیرگذار بر نرخ باروری کلی در ایران گفت: افزایش سن ازدواج یکی از این عوامل به شمار می رود، از سال 45 تا 90 سن ازدواج در مرد و زن افزایش یافت و دربرخی از شهرهای کشور شتاب افزایش سن ازدواج بیش از شش سال است.

به گفته وی اگر سن ازدواج تا دو سال در کشور کاهش پیدا کند، نرخ باروری کلی رشد خوبی خواهد داشت و نگرانی ها رفع می شود.

وی که تاخیر در ازدواج را یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر نرخ باروری کلی جامعه دانست، ادامه داد: 11 میلیون دختر و پسر در آستانه ازدواج قرار دارند که بخش قابل توجهی از این افراد در حال پشت سرگذاشتن سنین باروری(18 تا35 سال) هستند.

دکتر مطلق در بخش دیگری از سخنان خود به تاثیر خانواده سالم بر سلامت جامعه اشاره کرد و گفت: اگر خانواده از سلامت کافی برخوردار نباشد باعث ورود افراد بیمار گونه به جامعه، به هم خوردن ساختار جامعه، تبدیل یک رفتار نابهنجار به بهنجار در جامعه، سرایت بیماری خویش به دیگران می شود.

مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: یکی از چالش های تاثیر گذار بر نرخ باروری کلی بحث طلاق است که از سال 85 تا 93، میزان طلاق در کشور رو به افزایش است.

وی ادامه داد: میزان ازدواج در سال93، 6.5 درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته و میزان طلاق در سال 93 نسبت به سال قبل آن 5.5 درصد رشد داشته است.

دکتر مطلق گفت: تمایل به تک فرزندی، افزایش متوسط فاصله بین ازدواج و فرزند آوری و فاصله تولد بین فرزندان، روند رو به افزایش آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، طلاق، سقط و رفتارهای پرخطر از دیگر عوامل تاثیر گذار در نرخ باروری کلی است.

همچنین در این همایش معاون فنی دفتر جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در رابطه با ارتقای نرخ باروری کلی همراه با ارتقای سلامت مادر و کودک گفت: ایران بالاترین نرخ باروری را در سال‌های 60 تا 62 داشته و از آن به بعد سیر باروری به تدریج کاهش می‌یابد.

دکتر محمد اسلامی گفت: پیش‌بینی‌ها نشان می دهد که طی 30 سال آینده نرخ جمعیت 1.56 کنونی ما به صفر می‌رسد و بعد از آن نرخ منفی جمعیت را شاهد خواهیم بود.

• مدیریت جمعیت جامعه نیاز به برنامه جامع دارد

بر اساس گزارش وب دا، رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز در این همایش گفت: مدیریت جامع جمعیتی یکی از فصل‌های مشترک‌ همه کشورها اعم از غنی و فقیر، شرق و غرب است و در این زمینه نیازمند جامعه‌ای مطلوب و سالم هستیم.

دکتر علی اکبر حق دوست افزود: برای اینکه بدانیم جمعیت مطلوب چه میزان است، باید به این مساله توجه داشت که از چه منظر زیست‌محیطی، اقتصادی، باورهای مذهبی و یا دیگر جنبه ها به این موضوع نگاه می‌کنیم، چون هر کدام از آنها اعداد و ارقام جداگانه و متفاوتی را به ما می‌دهد.

وی ادامه داد: تنها یک جزء از مدیریت جمعیت مربوط به تولیدمثل و فرزندآوری است و مباحثی همچون طول عمر، سالم‌زیستن، مهاجرت و فرار مغزها نیز مدنظر قرار دارد.

وی با طرح این سئوال که آیا رشد جمعیت در ایران به حالت بحرانی رسیده است، افزود: در یک مجال کوتاه نمی‌توان در این زمینه صحبت کرد، اما باید گفت که ما به فاز بحرانی مدیریت جمعیت از نظر رشد رسیده‌ایم.

رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: آحاد جامعه وضعیت کنونی را با توجه به مشکلات شغل و مسکن و دیگر عوامل نگاه می‌کنند و به نظر عموم می‌رسد که بحث کم شدن جمعیت مبحثی فانتزی است.

وی افزود: اگر مدیریت جمعیت ما نامطلوب باشد، اثرات آن را در دهه‌های آینده شاهد هستیم، عموم جامعه به این موضوع نگاه علمی ندارند، لذا از یک سو باید برای شاخص‌های سلامت جامعه کار کنیم و از سوی دیگر از شعارهای عامه‌پسند فاصله بگیریم.

وی اظهار داشت: در حال حاضر بیشترین افت تولیدمثل را در افراد تحصیل‌کرده، مرفه و شهرهای با رشد اقتصادی بالا شاهد هستیم، پس اقتصاد تنها مسئله عدم فرزندآوری نیست و شاید نگرانی‌هایی در زمینه تربیت، اشتغال و وضعیت اجتماعی داریم.

رییس دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: در بحث مدیریت جمعیت باید بر اصل و ریشه‌های آن توجه داشت و این موضوع را تنها به فرزندآوری خلاصه نکرد.