با سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی تهران در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم.
- دیدگاه دولت در اصلاح نظام بانکی تا چه حد به خواسته‌های بخش خصوصی نزدیک است؟
در صورتی که اصلاح ساختار نظام بانکی در راستای یک برنامه جامع برای اصلاح کل ساختارهای نظام اقتصادی کشور باشد، مطمئناً مورد استقبال بخش خصوصی به عنوان مهم‌ترین مشتری نظام بانکی قرار خواهد گرفت.
منتها اصلاح نظام بانکی به تنهایی نمی‌تواند ما را به اهداف کلی برساند، بلکه باید ساختارهای اقتصادی کشور را در جهت حرکت به سمت فضای رقابتی، جهانی شدن و پیوستن به سازمان تجارت جهانی آماده سازیم و ساختارهای بانکی ما نیز باید به سمت ساختارهای بانکی جهانی حرکت کند که لازمه این کار خودداری از دخالت دستوری در نظام بانکی است.
کاری که تا به حال با اجرای طرح‌هایی همچون اعطای تسهیلات بانکی برای توسعه بنگاه‌های زودبازده آغاز شده، به نظر نمی‌رسد مفید واقع شود و عملاً هم به اهدافی که داشته نرسیده است.
میزان تسهیلاتی که بانک‌ها سال گذشته اعطا کردند فقط 30درصد افزایش یافته که این رقم عملاً نشان می‌دهد نمی‌شود با فشار و تحمیل دولت، نظام بانکی را به حرکت درآورد. نظام بانکی باید در یک زمینه رقابتی مجبور شود خود را با شرایط روز تطبیق دهد و راه آن نیز باز کردن دروازه نظام بانکی به روی بانک‌های خارجی است و باید عرضه پول را بیشتر کرد تا با عرضه بیشتر تسهیلات بتوانیم در نظام رقابتی، زنده بمانیم.
- یکی از طرح‌های دولت، تاسیس بانک قرض‌الحسنه است؛ دیدگاه شما نسبت به این طرح چیست؟
من این رویکرد دولت را مثبت می‌دانم که حساب قرض‌الحسنه بانک‌ها را از دیگر منابع جدا کنیم و نیازهای ضروری مردم را از طریق تسهیلات قرض‌الحسنه توسط یک بانک مخصوص و با سود پایین تامین کنیم و دیگر منابع بانک‌ها را به رقابت بگذاریم. اگر اصلاح نظام بانکی به سمت رقابتی کردن نظام بانکی و کاهش دخالت دولت در آن حرکت کند، قطعاً این حرکت درست است.
رویکرد مطرح شده برای تامین نیازهای ضروری مردم در درمان و ازدواج و تحصیلات با وام‌های با نرخ سود دستوری پایین، رویکرد پسندیده‌‌ای است و قطعاً به نفع همه است ولی سایر منابع بانک‌ها را باید در عرصه رقابتی بگذاریم تا بانک‌ها با همدیگر رقابت کنند، عرضه پول آزاد شود، و اجازه داده شود تا بانک‌های خصوصی به طور مستقیم از خارج از کشور فاینانس بگیرند و مهم‌تر از همه اینکه بقیه سیاست‌های صنعتی و تجاری و غیره نیز باید به سمت اصلاح حرکت کنند.
- طرح واگذاری تعیین نرخ سود تسهیلات به بازار پول را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این طرح، استقلال بانک مرکزی را کاهش نمی‌دهد؟
خیر. این طرح مغایر استقلال بانک مرکزی محسوب نمی‌شود و بسیار مثبت است. درست است که بانک مرکزی تعیین‌کننده سیاست‌های پولی است اما می‌تواند این تعیین سیاست‌ها را به بازار پولی رقابتی واگذار کند و لازم نیست که بانک مرکزی حتماً در سیاست‌های پولی، دخالت دستوری کند.
قطعاًً در صورت واگذاری نرخ‌ها به بازار رقابتی، بانک مرکزی تمهیداتی خواهد اندیشید که مانع بالا رفتن نرخ‌ها شود و این شیوه، ما را به هدف برنامه چهارم توسعه در تک‌نرخی کردن سود بانکی خواهد رساند.
