به گزارش ایسنا، در نشست"آسیب شناسی مددکاری اجتماعی اعتیاد" که در باشگاه هواداران جمعیت امداد دانشجویی- مردمی امام علی برگزار شد؛ لیلا ارشد، مددکار و موسس خانه خورشید، و مریم کیانی، عضو جمعیت امام علی به بررسی آسیب‌های موجود در حوزه مددکاری اعتیاد پرداختند.
مریم کیانی، مسئول مرکز امدادرسانی جمعیت امام علی(ع) در محله فرحزاد تهران تصمیم گیری‌ها و اقدامات انجام شده را چه از طرف سازمانهای دولتی و چه سازمانهای غیردولتی و جامعه، فاقد کارکرد و اثربخشی لازم دانست و گفت: برنامه‌های سازمان‌هایی مثل شهرداری، ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی، وزارت بهداشت، آموزش و پرورش که در رسانه‌ها اعلام می‌شود، در اجرا با چالش‌های جدی رو به رو است.
وی افزود: اقداماتی همچون راه اندازی گرمخانه‌ها که افراد بی‌خانمان (معتاد و غیرمعتاد) پذیرش می‌شوند، گرچه اقدامی مثبت است اما فاقد اقدامات مددکاری بوده و به عنوان جای خواب، به محل دورهمی معتادان تبدیل شده است.
کیانی هم چنین اظهار کرد: سازمان شهرداری تهران، با وجود آنکه از لحاظ قانونی خود را ملزم به رسیدگی به پدیده کارتن خوابی و اعتیاد نمی‌داند، اما فعالیت‌های زیادی در این راستا دارد که روش انجام آن قابل نقد و بررسی است. از جمله پخش غذا و دارو بین کارتن خوابها، احداث یخچال‌ها در سطح شهر و نظاير آن، از جمله اقدامات شهرداری برای کمک به کارتن‌خواب‌هاست.
عضو جمعیت امام علی(ع) تصریح کرد: در نگاه اول انساندوستانه به نظر می‌رسد که به بی‌خانمان‌ها غذا و لباس بدهیم. اما مشاهدات از محله هرندی نشان داده است که اقدامات اینچنین باعث مهاجرت بیشتر این افراد از شهرستان‌ها و محلات اطراف به این محله شده، و محله برای ساکنین نا‌امن‌تر شده است.
کیانی در ادامه عنوان کرد: سیاستی که از جانب برخی ngoها و حتی از زبان مسئولین شنیده شده، تلاش برای درست کردن ظاهر و لباس افراد کارتن خواب برای بازگشت آنان به جامعه است؛ یعنی چهره زشت کارتن خوابی را با دادن لباس نو به آنها از شهر جمع کنیم، اعتیاد آنها را بپذیریم و ظاهرشان را درست کنیم و به جامعه برگردانیم.
وی تصریح کرد: این اقدامات باعث شد افراد و گروه‌های مختلف با انجام این کار، خود را فعال اجتماعی نشان بدهند اما عکس گرفتن با معتادان نه میان اقدامی ریشه‌ای و نه حرکتی سازنده است.
- اما و اگرهای نصب یخچال‌های توزیع غذا بین کارتن‌خواب‌ها
وی به مشاهدات اعضای جمعیت امام علی(ع) پس از نصب یخچال‌های غذا برای کارتن خوابها در یک منطقه اشاره کرد و گفت: پس از انجام این اقدامات شاهد چاقو کشی و دعوا بر سر غذا، و ایجاد ناامنی در آن محل برای خیرینی بوده که تصمیم به توزیع غذا گرفته‌اند.
وی به نمونه‌هایی از اخبار منتشر شده در رابطه با رسیدگی به کارتن خوابها اشاره کرد و افزود: متاسفانه امری که به آن توجه نشده مسئله زنان و کودکانِ بازمانده از خانواده‌های اعتیادزده است. رویکردهای طرح شده در جهت اختصاص بودجه‌های شهرداری صرفا برای کارتن خوابها بوده است.
- طرحی که اجرای آن باعث افزایش تعداد کودکان کار و خیابان شد
کیانی در ادامه خاطر نشان کرد: منطقه لب خط شوش که یخچال مذکور در آن نصب شده، فاقد حمام عمومی کافی برای پاسخ گویی به نیاز ساکنان است و بازسازی آن با تعویق رو به رو می‌شود. همچنین این محله فاقد امکانات رفاهی مناسب است.
وی در ادامه درخصوص طرح‌های ضربتی و کوتاه مدت همچون رسیدگی به کودکان خیابانی نیز اطهار کرد: این طرح‌ها باعث شد بسیاری از خانواده‌های فقیری آن منطقه که کودکانشان از هرگونه امکانات محروم بودند، برای دریافت امکانات طرح ضربتی، کودک خود را برای کار و خیابان‌گردی به بیرون بفرستند.
کیانی ادامه داد: پخش غذا و داروی بدون برنامه، به عنوان مشوق برای ورود افراد معتاد فقیر به چرخه کارتن خوابی است.
- نتایج طرح ضربتی تخریب دره فرحزاد
وی از دیگر طرح‌های ضربتی به طرح تخریب دره فرحزاد اشاره کرد و گفت: طبق مشاهدات، اکثر افراد ساکن در دره فرحزاد در حال مهاجرت به اطراف مثل شهریار، کرج و هرندی می‌باشند.
کیانی همچنین نگاه جزءنگر و سطحی به مسئله یک فرد معتاد را اشتباه خواند و افزود: این مسئله باید با نگاه به خانواد فرد و مسائلی که در جامعه به دنبال کارتن خوابی به وجود آمده است، طرح‌ریزی شود، که متاسفانه در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای خانواده‌ها و کودکان آسیب دیده مردان کارتن خواب وجود ندارد.
وی همچنین از افکار عمومی، سازمانهای غیردولتی و نهادهای مربوطه دعوت کرد توجه و تمرکز خود را به سمت خانواده و جامعه‌ای جلب کنند که به واسطه کارتن خوابی افراد دچار آسیب شده اند و گفت: درغیر این صورت با جریانی برای تشویق افراد آسیب دیده به سوی کارتن خوابی برای دریافت خدمات حداقلی رو به رو خواهیم بود.
- اسهال خونی درمیان کارتن خوابهای منطقه هرندی بیداد می‌کند
لیلا ارشد، موسس خانه خورشید نیز در این نشست مددکاری را رشته‌ای برای کار در سه بعد فرد، گروه و جامعه برشمرد و افزود: ایده آل این است که مددکاران بتوانند مسائل جامعه و یا گروه‌های هدف را طی پروسه‌ای به گوش سیاست گذاران و برنامه ریزان برسانند.
او مددکاران اجتماعی را در صف مقدم جامعه در برخورد با آسیب‌های اجتماعی دانست که می‌توانند با کسب اطلاعات، راه حل‌های مورد نظر و کل‌نگر را به مسئولان ارجاع دهند، درحالی که خود نیز بخشی را برای ایجاد خدمات به گروه هدف، برای ایجاد الگو، تاسیس می‌کنند.
ارشد با تاکید بر نبود قوانین حمایتی و یا عدم همکاری نهادهای مسئول، به معضل اعتیاد کودکان و عدم وجود راه حل درمانی برای این کودکان اشاره کرد و وضعیت محلاتی همچون هرندی را بحران انسانی خواند که کودکان، سالمندان، بیماران روانی، زنان و مردان در کنار هم در این محلات جمع می‌شوند.
وی ادامه داد: بیماریهای مقاربتی مثل زگیل تناسلی و هرپس، اچ آی وی و غیره وجود دارد که بی هیچ نظارت بهداشتی درمانی بین این افراد شیوع یافته است. در حال حاضر اسهال خونی درمیان کارتن خواب های منطقه هرندی بیداد می‌کند که به دلیل عدم رسیدگی باعث آسیب دیدن مردم محلی و شیوع بیشتر آن می‌شود.
موسس خانه خورشید همچنین برخوردهای احساسی نوعدوستانه، اما بدون کارشناسی و فاقد جنبه‌های مددکاری را یکی از معضلات حاضر خواندو افزود: این درحالیست که به مشکلات افرادی که سم زدایی را پشت سر گذاشته‌اند توجهی نمی‌شود، چنین افرادی به اصطلاح خودشان، در مرحله زیلو خوری هستند که دچار اشتهای بی‌رویه غذایی و جنسی می‌شوند در حالیکه هیچ گونه حمایت غذایی و مشاوره‌ای برای این افراد در نظر گرفته نمی‌شود، اما فرد کارتن خوابِ معتاد از غذای رنگین شبانه در هنگام پارک خوابی برخوردار می‌شود.
- کارتن خوابها حس می‌کنند در حال دریافت پاداش هستند
این مددکار افزود: متاسفانه کارتن خوابها حس می‌کنند در حال دریافت پاداش هستند و دیگر به انگیزه بخشی‌های مددکارانه برای قدم گذاشتن در پروسه بهبود، پاسخ نمی‌دهند و توقعی بی جا برای دریافت خدمات رفاهی، با حفظ وضعیت اعتیاد و بزه خود پیدا کرده‌اند.
وی ادامه داد: تشویق‌ها و تنبیه‌های بی‌دریغی که به طور ضربتی در دوره‌های مختلف برای این افراد در نظر گرفته می‌شود، از منظر جامعه شناسان، روانشناسان و مددکاران قابل نقد است و باید بیان شود.
موسس خانه خورشید، گفت: در حال حاضر نه نگاه به گذشته ایران داریم که آیا روش‌هایی که استفاده شد چطور بود و نه نگاهی به تجربه‌های موفق دنیا داریم.
- فروش نوزاد به قیمت 12 هزار تومان/تولد روزانه دو کودک معتاد
وی به فروش نوزادی به قیمت 12 هزار تومان در هفته گذشته اشاره کرد و گفت: متاسفانه با وجود تکرر چنین رخدادی، همچنان مسئله وازکتومی برای زنان کارتن خواب با نظر موافق خودشان (همراه با تشخیص یک مددکار، یک روانشناس و یک ماما) انجام نمی‌شود. طبق آمار رسمی روزانه دو کودک معتاد به دنیا می‌آید.
وی افزود: مددکاران اجتماعی امروز به دلیل عدم وجود قوانین حمایتی و برخوردهای غیرکارشناسی در فعالیت خود به سختی می‌افتند.
ارشد همچنین خاطرنشان کرد: تبلیغاتی همچون ایجاد اردوگاه برای 2000 زن کارتن خواب، بدون مشورت 12 ngo های حاضر در هرندی که برخی از سال 1378 مشغول به کار هستند، فاقد کارشناسی و دارای آثار سوء بسیار است.
موسس خانه خورشید برنامه‌های اردوگاهی برای معتادان را به کل مردود دانست و به تجربه موفق آلمان با ایجاد خانه‌های خودگردان 10 نفره در هر محله شهر اشاره کرد و در همین راستا به بررسی اثرات منفی وجود یکی از گرمخانه های 900 نفری و نکات سوء آن برای ساکنان محله و شهر پرداخت و گفت: فقدان فعالیت‌های زیرساختی برای رسیدگی به وضعیت کارتن خوابها یکی از بزرگترین معضلات رسیدگی و ساماندهی به این آسیب است.
نظر شما