و از آنجا که هرگونه مبادلات دلاری در اتاق پایاپای نیویورک کنترل می‌شود، برخی پرداخت‌های دلاری ما در اتاق نیویورک دچار مشکل یا تأخیر می‌شد و به همین دلیل به طور کلی پرداخت‌های دلاری خود را به سایر ارزها تغییر دادیم.
داود دانش جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان در اواخر سال گذشته در جمع خبرنگاران درباره تحریم‌‌های یک‌جانبه بانکی علیه کشورمان این سخنان را بیان کرد.
از آغاز مناقشه هسته‌ای ایران، آمریکا به شیوه‌‌های گوناگون سیاسی و اقتصادی سعی در تحت فشار قرار دادن ایران داشت تا اینکه از اوایل سال 2006 میلادی، گزینه اعمال محدودیتهای پولی و بانکی به یکی از گزینه‌‌های مهم دولت بوش برای اعمال فشار علیه ایران تبدیل شد.
واشنگتن با علم بر اینکه ایران ترسی از جنگ‌‌های روانی آمریکا ندارد، از آن پس، راهبرد اصلی خود برای تحت فشار قرار دادن ایران را انزوای مالی ایران در نظر گرفته است.
به ادعای منابع آمریکایی، اکنون گروه‌‌ها و فعالان نومحافظه‌کار در دولت آمریکا در حال مطالعه و بررسی چگونگی افزایش فشارهای بانکی و مالی علیه ایران هستند.
در گام نخست در زمستان سال 84 با تعظیم 2 بانک سوئیسی به فشارهای آمریکا و قطع مبادلات آنها با ایران، طرح فشارهای بانکی علیه ایران کلید خورد.
از شهریورماه سال گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا با قطع مبادلات پولی و مالی خود با بانک صادرات، به طور رسمی‌نوعی جنگ بانکی علیه ایران به راه انداخت و بانک‌‌های ایران را به حمایت مالی از تروریسم متهم کرد.
از آن پس مقامات آمریکایی فشار فراوانی به سایر کشورها برای قطع مبادلات بانکی با ایران وارد آوردند، چرا که دولت بوش معتقد است یکی از بهترین گزینه‌‌ها برای اعمال فشار علیه ایران در شرایط فعلی، قطع شریانات پولی ایران است.
اما واقعیت، بعدی دیگر هم داشت؛« شکست رژیم صهیونیستی در لبنان موجب شد آمریکا برای فرافکنی اقدام به تحریم بانک صادرات کشورمان - که در لبنان فعال است – کند و این بانک را به تأمین مالی حزب‌الله متهم سازد، حال آنکه همه صاحب‌نظران سیاسی و بین‌المللی می‌دانند اگر کمکی هم قرار است در این گونه موارد صورت بگیرد، از طریق حساب‌های ساده بانکی انجام نخواهد شد که به راحتی قابل ردیابی باشد.»
این بخشی از سخنان وزیر اقتصاد درباره اتهامی‌است که در شهریورماه گذشته از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا به بانک صادرات ایران زده شد و متعاقب آن مقامات آمریکایی با سفر به اروپا، آسیا و خاورمیانه تلاش فراوانی برای همراه کردن سایر کشورها به اعمال محدودیتهای بانکی علیه ایران کردند.
مدتی بعد از قطع مبادلات مالی بانک صادرات با سامانه بانکی آمریکا، بانک سپه با اتهام نظامی‌بودن و کمک به تأمین مالی خرید قطعات هسته‌ای و همچنین تسلیحات کشتار جمعی روبه‌رو شد و با فشارهای آمریکا نام این بانک در قطعنامه 1747 شورای امنیت گنجانده شد تا محدود شدن مبادلات مالی این بانک، رنگ رسمی‌به خود بگیرد.
آمریکا از همان هنگام که تحریم‌‌های یک‌جانبه علیه بانک‌‌های ایرانی را مطرح کرد، تلاش شدیدی برای همراه کردن سایر کشورها با این اقدام خود به خرج داد.
هنری پاولسون وزیر خزانه‌داری آمریکا، رابرت کیمیت قائم مقام وی و استوارت لوی معاون وزیر خزانه‌داری در بخش تروریسم و اطلاعات مالی در یک سال گذشته با سفر به کشورهای مختلف جهان و به‌ویژه شرکای تجاری ایران و همچنین حضور در تمامی‌مجامع بین‌المللی بانکی و اقتصادی همچون اجلاس مجمع جهانی اقتصاد و اجلاس مشترک صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، سعی در همراه کردن دیگر کشورها برای اعمال محدودیتهای مالی و بانکی علیه ایران کرده اند؛ سفرهایی که برخی اوقات با واکنش منفی کشورهای میزبان مواجه شد که آمریکا را به تحمیل خواسته‌‌ها و قوانین داخلی خود بر دیگر کشورها متهم می‌ساختند.
در واکنش به این اقدامات مقامات آمریکایی، دکتر ابراهیم شیبانی، رئیس کل وقت بانک مرکزی کشورمان، در اجلاس مشترک صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی در سنگاپور در اواخر شهریورماه سال گذشته هشدار داد که ایران برای مقابله با اقدامات محدودکننده و تهدید‌آمیز بانکی آمریکا، از دلار دور خواهد شد؛ اقدامی‌که با گذشت اندک زمانی با تنگ‌تر شدن محدودیتهای مالی و بانکی آمریکا و بسته شدن اتاق پایاپای نیویورک به روی مبادلات ارزی ایران، رنگ واقعیت به خود گرفت.
به گفته تحلیل‌گران بین‌المللی، سهم مبادلات تجاری ایران از کل مبادلات تجاری دنیا رقم ناچیزی است و انجام این مبادلات به واحد پول دیگری به جز دلار، تأثیری بر دلار و اقتصاد آمریکا نخواهد داشت، اما نکته اصلی که اقتصاددانان آمریکایی نیز نسبت به آن هشدار دادند، همه‌گیر شدن جو کاهش ذخایر دلاری و انجام مبادلات به یورو و از سوی دیگر تولیدکنندگان نفت است.
به علت روند نزولی ارزش دلار در برابر یورو در چند سال اخیر، صادرکنندگان نفت به علت اینکه در قبال فروش نفت خود، دلار دریافت کرده‌اند، زیان قابل‌توجهی دیده‌اند. از همین رو، برخی از کشورهای جهان در سال 2006 اقدام به متنوع ساختن ذخایر ارزی خود و کاستن از سهم دلار کردند تا از زیان بیشتر به هنگام کاهش ارزش دلار در برابر ارزهای معتبر،در امان بمانند.
از آن پس، ایران که برای مبادلات دلاری با مشکل مواجه بود، بخش اعظم مبادلات خارجی خود را به دیگر ارزها تغییر داد و به گفته شیبانی، اکنون علاوه بر اینکه سهم دلار از سبد ذخایر ارزی ایران به کمترین سطح رسیده، ایران از تمامی‌شرکای تجاری خود خصوصاً خریداران نفت، به جای دلار، یورو و سایر ارزهای معتبر طلب می‌کند.
این تلاش‌‌ها در کنار سایر رایزنی‌‌های گسترده سیاسی واشنگتن، با گنجانده شدن نام بانک سپه در قطعنامه 1747 شورای امنیت، تا حدودی مؤثر واقع شد، نکته‌ای که در سخن وزیر اقتصاد نیز مشهود است؛ اقدام آمریکا در مبادلات خارجی بانک صادرات تأثیر گذاشت اما با برنامه‌هایی که اندیشیده شد، مشکلات مبادلات ارزی این بانک به حداقل رسیده است.
البته شرکای اصلی تجاری ایران علاقه‌ای به پیروی از آمریکا در محدود کردن مبادلات دلاری با ایران ندارند و به طور کلی اقدامات آمریکا تاکنون مشکلی برای ایران ایجاد نکرده است.
بی‌گمان با توجه به نقش نظام بانکی آمریکا در نظام بانکی جهانی، قطع مبادلات بانکی بانک‌‌های سپه و صادرات با آن، موجب افزایش هزینه‌‌های این‌دو خواهد شد، اما همان‌طور که مقامات ارشد اقتصادی کشورمان از زمان اعمال محدودیتهای یک‌جانبه آمریکا علیه نظام بانکی ایران اعلام کرده‌اند، ایران می‌تواند و توانسته است که با کاهش مبادلات دلاری و انجام واردات و صادرات به واحدهای پولی معتبر دیگر همچون یورو، از تأثیر این اقدام آمریکا بکاهد؛ هر چند که این اقدام با افزایش هزینه‌‌های مبادلاتی مواجه خواهد بود، اما این هزینه مطمئناً به حفظ استقلال ایران در عرصه جهانی و دستیابی به انرژی هسته‌ای، خواهد ارزید.
