روی کار آمدن نیکولا سارکوزی پس از ژاک شیراک محافظهکار، شرایطی را رقم زده است که حتی میتوان به رئیس جدید جمهوری پنجم، لقب زیادهخواه داد. سارکوزی از زمان روی کار آمدن، تحرکاتی را انجام داده که حکایت از تلاش وی برای تأثیرگذاری بر روندهای اتحادیه اروپا و یکهتازی در این عرصه دارد.
نگاه رئیسجمهوری جدید فرانسه به حوزه سیاست خارجی نه تنها نشاندهنده این یکهتازی است که روایت تقویت روابط فراآتلانتیکی تونی بلر، نخستوزیر پیشین انگلیس را در اذهان تداعی میکند.
زمانی که سارکوزی، وزیر امور خارجه خود را به طور غیرمنتظره به عراق میفرستد تا همانند یک عنصر تأثیرگذار بر تحولات این کشور ایفای نقش کند یا هنگامیکه در راستای احیای نقش کهن استعماری خود در لبنان، سعی میکند در بحبوحه مجادلات سیاسی این کشور به نوعی نقشی پدرسالارانه را برای پاریس قائل شود، نه تنها نگاهها به فعال شدن یکجانبه سیاست خارجی دولت وی معطوف میشود، که بیش از آن، هماهنگی سیاستهای سارکوزی با واشنگتن در این عرصه جلب توجه میکند.
در گذشتهای نهچندان دور، بلریسم نماد تقویت روابط دو سوی اقیانوس اطلس بود و نزدیکی سیاستهای تونی بلر به نگاه جورج بوش، هماهنگی کامل آنها در برخورد با مسائل گوناگون بینالمللی و از جمله برنامه هستهای ایران را تداعی میکرد؛ اما اکنون به نظر میرسد این وظیفه را رئیسجمهوری فرانسه به عهده گرفته است.
سارکوزی نهتنها تلاش برای به عهده گرفتن نقشهای خاص در اتحادیه اروپا را به عنوان یکی از ویژگیهای بلریسم از آنِ خود کرده است، که میکوشد رویکردهای خود به مسائل بینالمللی و از جمله برنامه هستهای ایران را در قالبهایی که تاکنون در انحصار نومحافظهکاران آمریکایی بوده است، شکل دهد.
دولت فرانسه اکنون نهتنها با توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمیمخالفت میکند که از حامیان اصلی تصویب سومین قطعنامه شورای امنیت برای تحریم ایران است و فراتر از آن در عملکردی کاملا شبیه به رویکردهای یکجانبهگرایانه آمریکا، از تحریم ایران در عرصهای فراتر از شورای امنیت و از طریق اتحادیه اروپا سخن میراند و شرکتهای خصوصی این کشور را به خودداری از تجارت با ایران توصیه میکند؛
وزیر امور خارجه این کشور هم که اخیرا در اظهارنظری جنجالی تصریح کرده است اگر ایران به سلاح اتمیدست یابد، دنیا باید برای جنگ با این کشور آماده شود.
به هر حال، تأملی کوتاه در رویکردهای حال حاضر فرانسه به مسائل گوناگون بینالمللی و از جمله مقولات مرتبط با ایران، این گمانه را به ذهن میآورد که گویی سارکوزیسم به عنوان نسخه بهروزشده و پیشرفته بلریسم، اکنون نظام بینالملل را بیش از پیش در نگرانی فرو میبرد.