اين اجلاس كه از آن با عنوان كاپ21 هم نام برده مي‌شود، طي 11روز(9تا 21آذرماه جاري) تلاش مي‌كند تا با تنظيم سندي الزام‌آور، كشورهاي عضو را ملزم به اجراي مواردي كند كه به كاهش گازهاي گلخانه‌اي منجر مي‌شود. مهندس ناصر مقدسي، قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري كشور و عضو تيم مذاكره‌كننده تغييرات اقليمي جمهوري اسلامي ايران مي‌گويد: تا‌كنون افزايش دما يك درجه سانتي‌گراد به ميانگين درجه حرارت كره‌زمين افزوده و در‌نتيجه ميانگين گرماي كره زمين از 14درجه به 15درجه سانتي‌گراد رسيده است؛ افزايشي كه از آن به «تب زمين» تعبير مي‌شود.
«تب زمين» فراتر از اثرات زيانباري كه روي محيط‌زيست دارد، بهداشت و سلامت، امنيت غذايي و حتي امنيت اجتماعي و ملي را هم با چالش‌هاي جدي مواجه مي‌كند، باعث نزاع‌هاي قومي و منطقه‌اي مي‌شود و در مقياس بزرگ‌تر بر تعاملات منطقه‌اي و بين‌المللي و دريك عبارت در فرايند جنگ وصلح نقشي اساسي دارد. بر همين اساس است كه مهندس مقدسي مي‌گويد از رسانه‌ها به‌ويژه روزنامه همشهري كه رسانه‌اي پيشرو در مسائل زيست‌محيطي است انتظار مي‌رود با نهايي‌شدن سند اجلاس كاپ 21، اين سند را كه داراي ابعاد حقوقي است از زواياي مختلف در گفت‌وگو با كارشناسان نقد و بررسي كند.
شوك «تب زمين» سبب شده تا مسئولان محيط‌زيست و سازمان جنگل‌ها و مراتع با هماهنگي صدا وسيما، 17آذرماه را روز «زمين درتب» نامگذاري كنند با اين هدف كه با كمك رسانه‌ها، زمينه مشاركت همگاني براي مقابله با افزايش گازهاي گلخانه‌اي فراهم شود.
قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور و عضو تيم مذاكره‌كننده تغييرات اقليمي جمهوري اسلامي ايران كه 14آذرماه جاري ساعتي را ميهمان گروه زيست‌بوم همشهري بود، با اشاره به اينكه گازهاي گلخانه‌اي سهم عمده‌اي در گرمايش زمين دارد، گفت: صنعتي‌شدن كشورهاي پيشرفته براي كره مسكون هزينه داشته است. اين نكته‌اي است كه رئيس‌جمهور آمريكا در اجلاس بين‌المللي تغييرات آب وهوا بر آن صحه گذاشت و گفت كه كشورهاي صنعتي ازجمله آمريكا در انباشت گازهاي گلخانه‌اي نقش اساسي داشته‌اند.
- خسارات ناشي از تغيير اقليم بر جنگل‌ها و مراتع
آنطور كه مقدسي مي‌گويد، دما در برخي مناطق كشور 1.2و 1.3درجه از ميانگين جهاني فراتر رفته است. اين افزايش دما در هر بخش، تأثيرات خاصي دارد ازجمله در بسياري از حوزه‌هاي آبخيز، افزايش دما به كاهش رواناب‌ها منجر شده است. در واقع افزايش يك درجه‌اي دما، باعث كاهش 15ميليارد مترمكعب رواناب‌ها در يك فرايند زماني شده است و آنطور كه وزارت نيرو اعلام كرده است ميزان آب‌هاي تجديدپذير كشور هم از 130ميليارد مترمكعب به 90ميليارد مترمكعب كاهش يافته است.
وي درباره برخي خسارت‌هاي ديگر افزايش دما در كشور مي‌گويد: بيشترين افزايش دما و كاهش باران در مناطق غرب و شمال غرب كشور اتفاق افتاده، اين درحالي است كه حدود 50درصد اراضي كشاورزي كشور كه ديمزار است، در همين مناطق قرار دارد و به ازاي كاهش هر ميلي‌متر بارندگي در اين مناطق، تا 10كيلوگرم در هر هكتار از توليد محصول كاسته شده به‌طوري كه تنها در سال 80، كاهش بارندگي هزار ميليارد تومان خسارت داشته است.
مقدسي درباره خسارات ناشي از افزايش دما بر منابع طبيعي هم گفت: جنگل‌ها و مراتع كشور متاثر از كاهش بارندگي دچار افت كمي و كيفي يعني كاهش توليد و به تبع آن كاهش پروتئين شده است. علاوه بر اين، افزايش يك درجه‌اي گرماي زمين و كاهش بارندگي، باعث شيوع انواع آفات و بيماري‌ها و گسترش آتش‌سوزي در جنگل‌هاي كشور شده است.
آنطور كه اين مقام مسئول مي‌گويد، امسال حدود 15هزار هكتار از عرصه‌هاي جنگلي و مراتع دچار آتش‌سوزي شده است. ابتلاي 40هزار هكتار از شمشادستان‌هاي منحصربه‌فرد در شمال كشور و نيز ابتلاي يك ميليون و300هزار هكتار از جنگل‌هاي بلوط به پديده خشكيدگي(زوال) از ديگر پيامدهاي نامطلوب افزايش دماست.
درعين حال وي يادآور مي‌شود كه تغيير اقليم به‌تنهايي عامل ابتلاي جنگل‌ها به اين آفات نيست اما آنچه مسلم است، تداوم خشكسالي‌ها در يك دهه اخير، زمينه آسيب‌پذيري اكوسيستم‌هاي جنگلي را فراهم كرده است.
- اجراي سياست‌هاي ابلاغ‌شده از سوي رهبري نقشه راه مناسبي براي كاهش گازهاي گلخانه‌اي است
در شرايطي كه زمين تبدار است، اين سؤال بزرگ مطرح است كه چگونه مي‌توان آسيب‌پذيري محيط‌زيست و منابع طبيعي را به حداقل ممكن كاهش داد. مهندس ناصر مقدسي، عضو تيم مذاكره‌كننده تغييرات اقليمي جمهوري اسلامي ايران گفت: اقداماتي كه براي كاهش آسيب‌پذيري محيط‌زيست و منابع‌طبيعي بايد انجام شود، همان مواردي است كه در سياست‌هاي كلي محيط‌زيست ابلاغ شده از سوي رهبر معظم انقلاب به نوعي به آنها اشاره شده است.
ازجمله اين موارد مي‌توان به صنعت كم كربن، اقتصاد سبز، اصلاح الگوي مصرف، كاهش مصرف انرژي، اجراي مديريت جامع هماهنگ و نظام‌مند منابع حياتي و انجام ارزيابي راهبردي محيطي در سطح ملي و منطقه‌اي و تقويت سازمان‌هاي حاكميتي و تأكيد بر آموزش و ظرفيت‌سازي منابع انساني و تحقيقات و پژوهش‌هاي كاربردي و فناوري‌هاي نوين اشاره كرد. البته ضروري است براي تمامي اين موارد برنامه عمل سازگاري تدوين شود.
وي افزود: كشاورزي هوشمند و اعمال مديريت جامع منابع آب از طريق احياي حوزه‌هاي آبخيز از ديگر اقدامات ضروري است كه بايد به مرحله اجرا درآيد. به گفته مقدسي، در حوزه منابع طبيعي، صيانت كامل از جنگل‌ها با استفاده از مشاركت مردمي و انسجام سازماني، مي‌تواند كارساز باشد.
نظر شما