صبح روز جمعه يازدهم ديماه و در اولین گام از تهرانگردی این هفته، احمد مسجد جامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران، به مسجد مجدالدوله رفت. او درباره این مسجد که قدمت آن به حدود 124 سال پیش باز می‌گردد، عنوان کرد: مسجد مجدالدوله دارای 4 شبستان بود که در فصل‌های مختلف سال (بهار، تابستان، پاییز و زمستان)، از آنها استفاده می‌شد.
- مسجدی برای مراسم ختم بزرگان فرهنگی کشور
مسجد جامعی ادامه داد: این مسجد ادامه داشته و گلدسته‌های آن در خیابان بود اما بخشی از آن تخریب شده است. همچنین علمای بزرگی مانند آیت‌الله شیخ محمدتقی آملی، در این مسجد حضور داشتند که بر اهمیت تاریخی آن می‌افزاید.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، به یکی دیگر از عوامل اهمیت این مسجد اشاره کرد و گفت: در این مسجد ختم بسیاری از بزرگان فرهنگی کشور مانند جلال آل احمد، اقبال آشتیانی و رشید یاسمی، برگزار شده است. مجموعه فضای اینجا در تهران قدیم فرهنگی بوده است. آن هم به دلیل نزدیکی کارگاه کاشی کاری رنجبر،کارگاه لرزاده و خیابان ناصر خسرو به این مسجد، موجب این امر شده بود.
او در ادامه بازدید از بخش‌های مختلف این مسجد، به شبستان شمالی آن رفت که توسط حاج محمدباقر لولاگر ساخته شده بود اما امروز با بازسازی انجام شده، ظاهر قدیمی خود را از دست داده است.
- قدیمی ترین هنرستان ایران و خاورمیانه
مسجد جامعی و تیم تهرانگردی در ادامه به خیابان سی تیر رفتند و از قدیمی ترین هنرستان ایران و خاورمیانه، بازدید کردند. هنرستان ماندگار صنعتی تهران، در سال 1286 و همزمان با انقلاب مشروطه توسط آلمانی‌ها ساخته شد. عضو شورای اسلامی شهر تهران درباره این هنرستان بیان کرد: معمار این هنرستان میرزا عبدالله ایرانی بود و اتو شولتز آلمانی، مهندس آن بود. بناهایی که در اینجا وجود دارند، تاریخی است اما تنها یک پی از ساختمان‌های قدیمی این دبیرستان باقی مانده است.
او با بیان اینکه اینجا اولین مدرسه ایران و آلمان بود و آلمانی‌ها 5 هزار تومان و ایرانی‌ها 6 هزار تومان، برای ساخت این هنرستان هزینه کردند، خاطر نشان کرد: تا سال 1297 وضعیت کشور بهم ریخته بود و بر همین اساس اوضاع این هنرستان نیز خوب نبود. سال 1299 تصمیم به احیای این هنرستان می‌گیرند. رضا خان به این شرط با کمک هزینه سالی هزار تومان به این هنرستان موافقت کرد که علی رغم علوم عمومی، علوم فنی و حرفه ای هم در آن آموزش داده شود.
مسجد جامعی با اشاره به اینکه اولین مهندس تحصیل کرده ایران محمدباقر میر بود که در سال 1305 از این هنرستان فارغ التحصیل می‌شود، از مشاهیر این هنرستان نام برد و افزود: احمد متین دفتری، جلال مقامی، عبدالله جاسبی، عزت‌الله انتظامی، تقی ارانی، بزرگ علوی، نیما یوشیج و بسیاری دیگر از مشاهیر ایران، گویا در این هنرستان تحصیل کرده اند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، در ادامه به یکی از گفته های مسئولان هنرستان اشاره کرد: بیش از 90 درصد دستگاه‌های امروزی این هنرستان، برای همان سال‌های دور است. پس از جنگ جهانی تاسیسات صنعتی آلمان نابود شد و از آنجا که ماشین‌های این هنرستان قدیمی بود، مسئولان آلمانی حاضر بودند به ازای هر کدام از این دستگاه‌ها و ماشین‌آلات، 10 ماشین جدید و نو به هنرستان بدهند. به نوعی می‌توان گفت که ماشین آلات اینجا برای خود موزه است.
او در پایان ضمن بازدید از بخش های مختلف هنرستان و مدارک موجود از سال 1301 تا امروز، پیشنهاد داد: به نظرم آموزش و پرورش و میراث فرهنگی، برای ثبت این هنرستان مذاکراتی با هم داشته باشند.
- 76 درصد فارغ‌التحصیلان در رشته‌های مرتبط مشغول‌اند
احمد مسجد جامعی پس از هنرستان ماندگار صنعتی تهران، به دانشکده علوم و فنون قرآن تهران رفت. در این بازدید که حجت الاسلام و المسلمین علی غضنفری رئیس دانشکده نیز حضور داشت، عضو شورای اسلامی شهر تهران، به تاریخچه این دانشکده اشاره کرد و اظهار کرد: سال 1368 این دانشکده تحت عنوان تربیت معلم قرآن، تاسیس شد و بعدها در سال 1374 به دانشکده علوم قرآنی تبدیل شد.
او ادامه داد: این مجموعه سابقه ای به نام موقوفه متقین دارد که هتل ارم و ساختمان حسن آباد را در برمی‌گرفت. این موقوفه، موقوفه رضاشاه بود و اول بیمارستان 3 اسفند در آن واقع بود.
مسجد جامعی افزود: این دانشکده پیش از این 15 شعبه در سراسر کشور داشت که این تعداد امروز با 22 شعبه، تحت عنوان علوم و معارف قرآنی، فعالیت می‌کند.
در پایان این بازدید نیز حجت‌الاسلام والمسلمین غضنفری، درباره فارغ التحصیلان این دانشکده تصریح کرد: جدیدترین آمار ما از فارغ التحصیلان نشان می‌دهد که 76 درصد از آنها، در رشته های مرتبط، مشغول به کار هستند.
مسجد جامعی سپس به مجموعه آموزشی تربیتی متقین، قدیمی ترین هنرستان دخترانه تهران که 92 سال قدمت دارد، رفت و از بخش‌های مختلف آن بازدید کرد.
- حضور مسجد جامعی در جمع هموطنان مسیحی
اما به مناسبت آغاز سال نو میلادی، تیم تهرانگردی به کلیسای انجیلی پطرس رفت و ضمن تبریک سال نو به هموطنان مسیحی، از بخش‌های مختلف این کلیسا دیدن کرد. عضو شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به قدمت این کلیسا عنوان کرد: این کلیسا سال 1876 میلادی ساخته شد. در ابتدا ارامنه و آشوریان در این کلیسا حاضر می‌شدند که بعدها مستقل شدند و امروز ضمن حضور ارامنه و آشوریان در این کلیسا، جمعه‌ها نیز کره‌ای‌ها به این کلیسا می‌آیند و آئین دینی خود را برگزار می‌کنند.
او خاطرنشان کرد: اولین مدرسه به نام مهر جردن که قبل از البرز ساخته شده در کنار این کلیسا بود و امروز به مدرسه مرصاد تبدیل شده است. به لحاظ تاریخی وجود مدرسه کنار کلیسا مهم است. زیرا کلیساها انجیلی هرجا دایر می‌شدند بخش آموزشی هم داشتند.
- درخواست تغییر نام خیابان سی تیر به خیابان ادیان
عضو شورای اسلامی شهر تهران و تیم تهرانگردی، در ادامه به کنیسای حییم رفتند. او درباره سابقه این کنیسا می‌گوید: سابقه این کنیسا بیش از 100 سال است. در کنار این کنیسا، اولین کنیسای لهستانی‌ها قرار دارد . زمانی که لهستانی‌ها بر اثر نابسامانی‌های کشورشان به سیبری می‌روند، آنها را به ایران می‌اورند. عده ای از آنها کلیمی بودند که کنیسایی برای آنها درست می‌کنند.
هارون یشایائی رئیس سابق انجمن کلیمیان تهران نیز در این دیدار، بیان کرد: این کنیسا بر مبنای معماری مشرق زمین ساخته شده و معماری خاصی دارد که میراث هم به آن توجه دارد.
وی افزود: جامعه یهودی در محله سنتی عودلاجان زندگی می کرد. امکان ورود غیر یهودی‌ها به گِتوهای سایر مناطق جهان وجود نداشت. اما در عودلاجان 13 کنیسا و 3 مسجد دایر بود و بسیاری مواقع اتفاق می‌افتاد که ساعات نیایش‌ها همزمان می‌شد.
رئیس سابق انجمن کلیمیان تهران ادامه داد: هیچ گاه تعرضی که به یهودیان در اروپا شده، در کشورهای شرقی نشده است. به مجرد اینکه شهرنشینی در سال 1299 گسترش پیدا کرد، اولین گروه‌هایی که خودشان را در نوع جدید شهرنشینی پیدا کردند، اقلیت‌های مذهبی بودند.
یشایائی با اشاره به اینکه ملت ایران این ظرفیت را داشت که یهودی‌هایی که از گِتو امدند را بپذیرند، خاطرنشان کرد: جامعه یهودیان ایران تنها قلمرو در کشورهای اسلامی است که آزادانه زندگی می‌کنند. انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب مذهبی بود اما سازمان های کلیمی آزادانه در این کشور فعالیت می کنند. چرا که فرهنگ ایران اسلامی، قابلیت پذیرش دارد.
در ادامه همایون سامریح با طرح درخواستی از احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران و رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران گفت: نام‌گذاری خیابان سی تیر به نام خیابان ادیان، به عنوان یکی از تاریخی‌ترین خیابان‌های تهران هرچه زودتر انجام شود.
او تاکید کرد: با توجه به قرار گیری اماکن مذهبی متعلق به ادیان مختلف در این خیابان و براساس صحبت‌هایی که پیش از این درباره این نام‌گذاری شده بود از مدیریت شهری و میراث فرهنگی تهران درخواست می‌کنیم نام این خیابان را هرچه سریعتر تغییر دهند تا توجه بیشتری نسبت به حفاظت از خیابان و بناهای تاریخی آن صورت گیرد.
احمد مسجدجامعی نیز گفت: سند این اقدام حدود شش سال پیش تهیه شد، حتی برای تغییر نام این خیابان مصوبه‌ای نیز وجود دارد. امیدوارم هرچه زودتر این اتفاق رخ دهد و میراث فرهنگی استان تهران اقدامات مورد نیاز در این زمینه را انجام دهد.
در ادامه مسجد جامعی به اولین باشگاه فرهنگی ورزشی آرارات که سال 1322 تاسیس شده بود رفت. عضو شورای اسلامی شهر تهران عنوان کرد: نخستین باشگاه آرارات در این مکان بود که برخی از رشته های ورزشی در آن فعالیت می کردند. حدود 48 سال پیش زمین جدید آرارات شروع به کار کرد. البته به گفته مسئولان این باشگاه، بنای اصلی اینجا مربوط به 120 سال گذشته است.
در ادامه آناهید آباد از هنرمندان ارمنی که در این بازدید حاضر بود، خاطرنشان کرد: اولین و قدیمی ترین سن گردان تهران در این مجموعه است. ضمن اینکه مهمترین شاخصه این بنا این است که تئاتر معاصر ایران در اینجا شکل گرفته است.
- دیدار با زرتشتیان تهران
مسجدجامعی در ادامه به مدرسه دبیرستان فیروز بهرام رفت. این مدرسه در سال ۱۳۱۱ تاسیس شده است و دانش آموزانی از همه ادیان در این مدرسه درس می خوانند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، در این بازدید، خاطرنشان کرد: پرویز شهریاری که در گسترش علم تاثیر گذار بود در این مدرسه درس می خواند.
او با اشاره به اینکه ساختمان اسفندیار اردشیر آذرگشب بعد ساخته و به مدرسه اضافه شد، تاکید کرد: فیروز بهرام در جنگ جهانی اول در هند کشته شد و پدرش به یاد او این دبیرستان را ساخت. معمار این بنا جعفر صانعی بوده است و از نکات برجسته معماری این بنا، قوس های ایرانی و هندی است که نمونه مشابه آن وجود ندارد.
مسجد جامعی به مشاهیری که در این مدرسه تحصیل کرده اند اشاره کرد و توضیح داد: ایرج افشار, احمدشاملو، حسینعلی منصور، علی جوان، لوریس چکناواریان و جمشید ارجمند از جمله دانش اموختگان این مدرسه بودند. اولین دانش آموز این مدرسه قاسم خان خشنود در سال 1316 به این مدرسه وارد شد و دومین شاگرد اسفندیار گشتاسبی بود که کارنامه تمامی دانش‌اموزان، نگهداری شده است.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، پیشنهاد داد: عکس های بنیانگذاران، مسئولان و کارنامه ها اگر جمع آوری شود، می‌توان موزه‌ای تاسیس کرد. می‌توان ابتکار به خرج داد و ورودی مدرسه را به نمایشگاهی برای نشان دادن تاریخ مدرسه تبدیل کرد و الزاما نیازی به بودجه نیست.
او تاکید کرد: مشکلی که در شهری همچون تهران وجود دارد این است که پروژه ها تنها اعتبار محور هستند و ایده و ابتکاری برای آن وجود ندارد و کافی است بودجه ساخت بزرگراهی تامین شود.
وی سپس به نیایشگاه آدریان تهران رفت ضمن دیدار با خانواده یکی از شهدای زرتشتی و رییس انجمن موبدان، اردشیر خورشیدیان، درباره دیرینه نیایش در ادیان مختلف، به گفت و گو پرداخت. مسجدجامعی در ادامه به انجمن زرتشتیان رفت که این انجمن در سال ۱۲۸۶ تاسیس شد و قدیمی‌ترین انجمنی که در تهران است و سومین انجمن ثبت شده با شماره ثبت ۳ است.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، در ادامه به کلیسای حضرت مریم رفت. او درباره این کلیسا گفت: مدرسه سرای دانش در این کلیسا واقع شده است که در سال ۱۳۲۰ در زمان رضاشاه و پس از حادثه ساختمان تئاترخانه بود.
- از موزه‌ای در یک کلیسا تا موزه پدر یک شهید
گفتنی است در سال 2 هزار میلادی به همت مسجدجامعی موزه‌ای در کناره غربی کلیسا بنا شد که بر اساس تصمیماتی قرار شده تغییر کاربری دهد. عضو شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به شرایط خاصی که این موزه در آن ساخته شد تصریح کرد: اینکه این ساختمان و فضا را منتقل کنیم کار درستی نیست و باید در حفظ ساختمان موزه کوشا بود. تبدیل ساختمان به موزه کار آسانی نبود و سال دو هزار با تلاش فراوان کاربری موزه داده شد.
در پایان تهرانگردی این هفته تیم تهرانگردی به خانه شهید امید آزادی خواه رفتند. پدر این شهید در خانه خود نمایشگاهی با نام دولت عشق راه اندازی کرده تا به این واسطه، یاد و خاطره پسر شهیدش و تمام شهدا را زنده نگاه دارد. مسجدجامعی همچنین در این دیدار با خانواده دو شهید دیگر دفاع مقدس نیز دیدار و گفت و گو کرد.
نظر شما