وقتی برای رادیو و تلویزیون خبر مینویسید، سعیکنید از جملات معلوم استفاده کنید: پلیس مردی را دستگیر کرد، نه از جملات مجهول: مردی توسط پلیس دستگیر شد. جملاتتان تا حد ممکن کوتاه باشد و تلاش کنید در هر جمله تنها راجع به یک موضوع اطلاعرسانی کنید.
تکنولوژی زندگی همه ما را تغییر میدهد. کوچکترین پیشرفتی در آن، تحولی بزرگ در زندگی ما میگذارد. ممکن است بسیاری از ابزارها و تکنولوژیها به نظر دور از دسترس برسند، اما بدانید به زودی وارد زندگی و کار شما میشوند[یک شهر زیر پوشش وای مکس]. استفاده از اینترنت بدون سیم (Wireless) [افزایش علاقه به استفاده از اینترنت بیسیم] شاید چند سال پیش اصلا به عنوان گزینهای برای روزنامهنگاران مطرح نبود، اما امروزه به بخشی عادی از روزنامهنگاری تبدیل شده است. پس برای آشنا شدن با تکنولوژی روز وقت صرف کنید و به دیدن نمایشگاههای مرتبط بروید تا از غافله عقب نمانید.
سیاست، اجتماع و اقتصاد به صورت ناگشودنی به هم گره خوردهاند و روزنامهنگاران نیاز دارند که به صورت گسترده از همه این جریانات آگاه باشند. نشستها و همایشهای مهم جهانی را در هر زمینهای که باشد پیگیری کنید. شرکت در کنفرانسهای بینالمللی این امکان را هم به شما میدهد تا افراد مهم و منابع مختلف خبری را به راحتی ملاقات کنید. در حالی که در زمانهای دیگر باید ساعتها وقت برای یافتن آنها صرف کنید.
نهادهای غیردولتی یا همان NGOها میتوانند منابع بسیار خوبی برای خبرهای شما باشند. از آنها میتوانید برای گرفتن نظرات، تحلیلها و ایجاد تعادل در خبرهایتان استفاده کنید. اما در مورد آنها هم همانند همه منابع دیگر، با طرفهای مخالف صحبت کنید و منبعتان را دوباره و سهباره بررسی کنید.
حتی زمانی که نثر شما بسیار ساده و روان است میتوانید مطلبی بنویسید که خواننده شما چیزی از آن درک نکند. چنین اتفاقی معمولا زمانی روی میدهد که به قوانین، معاهدههای بینالمللی، سازمانها و نهادها اشاره میکنید. استفاده از نامهای اختصاری این مسئله را پیش میآورد که خواننده شما متوجه نشود راجه به چه ماجرایی صحبت میکنید. سعی کنید مطلبتان را برای کسی بنویسید که از سواد متوسطی برخوردار است و فرض را بر این بگذارید که با اینگونه نامها آشنا نیست.
یکی از مسائل حیاتی در گزارشگری این است که سوژه گزارشتان را با زندگی مردم مرتبط کنید.
مثلا تا زمانی که گزارشتان در مورد لایه اوزون محدود به از بین رفتن آن باشد، برای مردم اهمیتی ندارد. اما زمانی که در گزارشتان توضیح میدهید که این ماجرا چه تاثیری در زندگی روزمره آنها میگذارد، آنها را با خود همراه میکنید. "جهانی فکر کنید؛ محلی بنویسید" این شعار باید الگوی شما باشد.
یکی از راههایی که به شما کمک میکند تا ماجرا را در نظر مردم مهم جلوه دهید، استفاده از یک نمونه آن هم از نوع انسانی است. این روش به ویژه در گزارشهای توصیفی به کار میآید. مثلا اگر دارید در مورد آلودگی هوا گزارش مینویسید، میتوانید از اشاره به زندگی یکی از قربانیان واقعی آلودگی هوا گزارشتان را آغاز کنید و آن را به آلودگی هوا و اثرات آن بسط دهید.
همچنین دادن زاویه اقتصادی به ماجراهایی چون آلودگیهای زیست محیطی که چندان برای مردم جذاب نیستند، آن را ملموستر میکند. مثلا در مورد آلودگی هوا میتوانید آمار زیانهای اقتصادی آن را بیان کنید. هر ساله چقدر برای درمان بیماریهای ناشی از آلودگی هوا هزینه میشود؟ چقدر ضرر اقتصادی به بنگاهها به خاطر خستگی کارمندان (به عنوان تاثیر آلودگی هوا) وارد میشود؟
در عین حال حواستان به بزرگنماییها باشد. اگر این کار را بیش از حد انجام دهید، نه تنها منابع خبری دیگر به شما اعتماد نمیکنند بلکه خوانندگان هم رغبت کمتری به مطالب شما نشان میدهند.
معمولا در پایان هر سال روزنامهها و بنگاههای خبری گزارشی از عملکرد سازمانها و نهادهای مختلف در آن سال ارائه میدهند. در زمان تنظیم این گونه خبرها فراموش نکنید که همزمان با گزارش یک سال گذشته، نگاهی هم به آینده آنها داشته باشید. این کار گزارش شما را جذابتر میکند.
چگونه میشود نظریههای تکرو و مخالفگو را پوشش داد. تقریبا در برابر هر یکصد دانشمندی که از گرمایش جهانی میگویند یک نفر پیدا میشود که میگوید: "نه. اینگونه نیست." البته ما روزنامهنگاران اینگونه مسائل را دوست داریم. به هر صورت میگویند بهترین خبر غیرعادیترین آنهاست. اینکه مردی سگی را گاز بگیرد جذابتر از این است که سگی مردی را گاز بگیرد. بعضی از روزنامهنگاران و دانشمندان با این مخالفگوییها شهرتی به هم زدهاند. مثل کسی که ادعا کرد: "فرود آمدن بر ماه دروغ بود."
نمیشود اینگونه ادعاها را نادیده گرفت، به ویژه وقتی که مردم هم نسبت به آن اقبال نشان میدهند. راه حل این است که گزارشتان را با بیان نظرات هر دو طرف متعادل نگه دارید. تلاش کنید منصف باشید اما مهمتر از آن مسئولیتپذیر باشید.