و شده که بعضیها بگویند ما هم دربطری جمع میکنیم، اما نمیدانیم اینها به چه دردی میخورند؟و بعد تو بگویی درآمد حاصل از فروش اینها برای امور خیریه استفاده میشود و باز بپرسند خب چرا در بطری؟ و مگر این در بطریها چه تفاوتی با بقیهی پلاستیکها دارند؟ و تو پاسخی نداشته باشی؟شده؟
حلقههاي فراموش شده!
سعید مرادیکیا، کارشناس محیطزیست برای هفتهنامهي دوچرخه از حلقههای بازیافت میگوید که بعضی از آنها گم شدهاند: تفکیک در مبدأ، سه تا حلقه دارد که کنار هم هستند. یکی از اینها «مدیریت تفکیک زباله در مبدأ» است که در سالهای گذشته بیشتر روی این بحث کار شده است و دو حلقهي دیگر یعنی «تنظیف در مبدأ» و «کمحجمسازی در مبدأ» تقریباً فراموش شدهاند، اما این دو حلقه هم اهمیت دارند.
وقتی گروهي از ساكنان دوستدار محیطزیست یک آپارتمان، تصمیم بگیرند مخزن مخصوص جداسازی زباله قرار دهند، اما بعضی از ساکنان بي آنكه ظرف پلاستیکی ماست را بشویند، آن را در مخزن زباله ميگذارند، دور سطل حشره جمع میشود و بوی بد میدهد یا مثلاً وقتی زباله را قبل از انداختن در مخزن، کمحجم نمیکنند باعث میشود که هر روز سطل پر شده و سرریز شود؛ همین مسئله باعث آزار ساکنان شده و کل قضیه زیر سؤال میرود.
هزينهي انتقال هوا!
مرادیکیا، یادمان میاندازد که ما هنوز روش دفع صحیح بطریهای پلیاتیلن پلاستیکی را نمیدانیم. بهگفتهي او باید اول باقيماندهي مایع داخل آن را خالی کنیم. اگر مایعی داخل آن باشد که آلودگی داشته باشد مثل ظرف روغن مایع یا دوغ، لازم است داخل آن را بشوییم.
چون زدودن این مواد، باعث کاهش مصرف مواد شیمیایی شوینده در کارخانهها میشود؛ مواد شویندهای که خودشان به محیطزیست آسیب میرسانند.
از سوی دیگر ته این بطریها، معمولاً بخشي از مایعات میماند و بخشی از آن هم هواست وقتی اینها مثلاً از 10 ایستگاه در تهران جمع میشوند تا به کهریزک برسند، 66 کیلومتر راه باید طی شود.
بر این اساس سازمان مديريت پسماند شهرداري، هزینهي انتقال مايع و هوا را هم بايد بدهد و بدتر اينكه مايع مذكور میتواند در ادامه به شیرابه تبدیل شود.
در دنیا از هر 100 دلاری که برای بازیافت هزینه میشود، بین 50 تا 70 درصد آن، صرف جمعآوری و انتقال میشود و بین 30 تا 50درصد برای بازیافت میماند. وقتی تعداد ترددها پایینتر بیاید، به بازیافت کمک میکند.
بنابراین لازم است این مواد، کمحجم شوند تا جاي كمتري بگيرند و در هربار حركت خودروهاي حمل پسماند تفكيك شده، حجم بيشتري از آنها منتقل شود.
تفاوت در بطــري با بدنه
اما میرسیم به جواب سؤال اصلی؟ به آنچه که اگر در مهمانی از شما پرسیده شد بتوانید جواب بدهید؛ چرا فقط در بطری؟
مرادیکیا میگوید: در دنیا به این نتیجه رسیدند که این درها را جداسازی کنند چون جنس خالص و مرغوبی دارند و سبک و راحت و قابل حملاند. از اینها پس از بازیافت، در صنایع برای ساخت لوازم اداری و حتی تجاری استفاده میشود.
از سوی دیگر جنس بدن بطریها، پلیاتیلنتریفتالات است و لفافهای که دور آن قرار میگیرد جنسهای مختلفی دارد و بیشتر از جنس پیویسی است.
اما در بطری جنس متفاوتی دارد و پیایپلیاتیلن است. هر کدام از اینها دمای ذوب متفاوتی دارندو چون نمیشود در یک دستگاه دو نقطهي ذوب پيشبيني كرد، اگر آنها را با هم در دستگاه ذوب بگذارند دستگاه به مشکل میخورد.
در واقع درهای پلاستیکی و بطریهای پلاستیکی هر دو قابل بازیافتاند، اما به علت دمای ذوب متفاوت، نميتوان آنها را با هم و يكجا بازيافت كرد.
با توجه به صرف هزینه و وقت برای این امر، در مواردی مراکز مربوط از بازیافت کردن درها منصرف میشوند و عملاً در و لفافه از بین میرود و دور ریخته میشود.
از سوي ديگر، درهای بطریها نقش بسیار زیادی در تخریب محیطزیست داردند، اينها کوچکاند و در طبیعت رها میشوند و چون تجزيهپذیر نیستند قرنها در طبیعت میمانند.
خريد ويلچر و...
این طرح از ترکیه به ایران آمد و در آنجا درآمد حاصل از فروش اين درها، صرف خرید ویلچر براي نيازمندان میشد و طبیعتاً در ایران هم ابتدا از آنها الهام گرفتند و ماجرای خرید ویلچر همهگیر شد، اما الآن دیگر در کشورمان این درآمد علاوه بر خرید ویلچر، ممكن است صرف ديگر امور خیریه مانند حمایت از خیریه کودکان سندروم داون، حمایت از تحصیل کودکان کار و... میشود.
نظر شما