يادتان باشد كه برخي سردردها هستند كه بايد جدي گرفته شوند و حتما براي آنها به پزشك مراجعه كنيد. با دكتر رضا رشيدي، پزشك عمومي درباره سردرد صحبت كرديم تا مهم‌ترين سردردها و خطرناك‌ترين‌هايشان را بشناسيم.
- شايع‌ترين ناخوشي زندگي
سردردها از شايع‌ترين ناخوشي‌هايي هستند كه در طول عمرمان تجربه مي‌كنيم؛ چرا مي‌گوييم ناخوشي؟ چون سردرد هميشه نشانه يك بيماري نيست. مثلا گاهي تحت‌تأثير عوامل محيطي يا شرايط روحي اتفاق مي‌افتد. اما در هر صورت، آزار‌دهنده و فلج‌كننده است. آنقدر كه خيلي از انجمن‌هاي علمي در كشورهاي اروپايي به‌دنبال تصويب قوانيني هستند كه در محيط كار، بيشتر هواي مبتلايان به سردرد را داشته باشند و امكان مرخصي‌هاي بيشتري براي اين افراد فراهم كنند. شايد بد نباشد بدانيد نتيجه يك تحقيق در دانمارك نشان مي‌دهد، ۴۳درصد از افراد مبتلا به ميگرن و ۱۴درصد از افراد مبتلا به سردردهاي تنشي، حداقل يك روز در سال را به‌دليل سردرد، مرخصي استعلاجي مي‌گيرند كه اين زمان، ممكن است به يك هفته مرخصي هم برسد.
- با انواع سردردها آشنا شويد
سردردها انواع متفاوتي دارند و به بيش از ۱۵۰ نوع دسته بندي مي‌شوند. اما شايع‌ترين‌هاي آنها عبارتند از:
سردردهاي تنشي يا عصبي: اين سردردها با انقباض ماهيچه‌هاي سر و گردن شروع مي‌شوند و از پشت سر شروع شده، به سمت جلو مي‌آيند. ويژگي اين سردرد اين است كه مثل يك سيكل سينوسي، كم و زياد مي‌شود؛ يعني در لحظاتي احساس مي‌كنيد سردردتان كم شده و در دقايقي، سردرد و سنگيني و فشار سر را تجربه مي‌كنيد. اين وضعيت براي مدت طولاني ادامه دارد و با خوردن مسكن و استراحت، كاهش پيدا مي‌كند.
سردردهاي ميگرني: اين سردردها شايع و بسيار دردناكند، روي عملكرد فرد اثر مي‌گذارند و به‌شدت او را ناتوان مي‌كنند. سردردهاي ميگرني يك سمت سر را در برمي‌گيرند و فشار زيادي را روي گيجگاه شما وارد مي‌آورند. حالت نبضي يا كوبه‌اي دارند و شدتشان به حدي است كه ممكن است در راه رفتن هم مشكل پيدا كنيد و هر نور و صدايي باعث آزارتان شود. دليل اصلي سردرد ميگرني، انقباض رگ‌هاي خوني است و ممكن است از 4-3 ساعت در روز شروع شود و تا يك هفته كامل ادامه پيدا كند. اين سردردها در وضعيت حاد خود، يك تا ۴بار در‌ماه تكرار مي‌شوند.
سردردهاي خوشه‌اي: اين سردردها نسبت به سردردهاي عصبي و ميگرني كمياب‌ترند اما همچنان جمعيت زيادي را دچار مي‌كنند. ويژگي اين سردردها، پخش شدن درد در كل سر است. يك يا هر دوچشم قرمز و دچار آبريزش مي‌شود و پلك هم افتادگي پيدا مي‌كند. اين سردردها كه در مردان شايع‌تر از زنان است، حالت سوزني شدن و سوزش را در پشت چشم‌ها به‌وجود مي‌آورند و به‌صورت دوره‌اي، سراغ فرد مبتلا مي‌آيند؛ يعني ممكن است در يك دوره پي در پي دچار اين نوع سردرد شويد و در يك دوره چند‌ماهه يا چند ساله خبري از سردرد نباشد. سرگيجه، ديد نامنطبق و مشكل در راه رفتن هم در اين سردردها ديده مي‌شود. بعضي وقت‌ها اكسيژن درماني (تنفس اكسيژن خالص) در مرحله اول سردرد، درد را متوقف مي‌كند. اگر به اين نوع سردرد مبتلا شديد، سيگار نكشيد و فعاليت‌هاي استرس زا انجام ندهيد.
سردردهاي سينوسي: همه كساني كه مبتلا به سينوزيت هستند، اين نوع سردرد را تجربه مي‌كنند. سردرد سينوسي دردي تيز و عميق را در گونه و پيشاني و بيني شما به‌وجود مي‌آورد و با تب و التهاب گوش و بيني همراه است.
سردردهاي هورموني: تجربه اين سردردها را بيشتر خانم‌ها دارند. معمولا در دوران قاعدگي، بارداري و يائسگي، يعني در دوره‌هايي كه تحولات هورموني نسبتا زيادي در خانم‌ها اتفاق مي‌افتد، سردرد هم تجربه مي‌شود. گاهي حتي مصرف قرص‌هاي ضد‌بارداري هم باعث بروز سردرد مي‌شود.
- آنچه بايد درباره سردردها بدانيد
بيشتر سردردها جنبه ارثي دارند؛ يعني اگر يكي از اطرافيان شما دچار ميگرن باشد يا سردردهاي عصبي را تجربه كند، احتمالا شما هم اين نوع سردردها را تجربه خواهيد كرد.
اگر سردرد شما همزمان با مطالعه، تماشاي تلويزيون يا نگاه كردن به تخته شروع مي‌شود، يا اگر براي مدت طولاني سردرد دائمي داريد، به‌احتمال زياد دچار ضعف بينايي شده‌ايد.
فشار خون بالا هم مي‌تواند عامل سردرد باشد. اين نوع سردرد معمولا در ناحيه پس سر است و با درمان فشار خون از بين مي‌رود.
اگر دندان شما عفونت داشته باشد درد از ناحيه صورت شروع مي‌شود و به‌تدريج در تمام سرتان منتشر خواهد شد.
آلودگي هوا، دود سيگار، بوي مواد شيميايي خانگي يا عطر‌ها، سر و صدا، تابيدن نور شديد و مستقيم به چشم، خوردن برخي غذا‌ها و تغييرات آب و هوايي هم باعث بروز سردرد مي‌شوند، اما مدت كوتاهي بعد از دور شدن از منشا سردرد، علايم آن كاهش پيدا مي‌كند.
سردرد علامت بسيار مهمي است كه نبايد از كنار آن به سادگي بگذريد. درست است كه بيشتر سردردها با خوردن مسكن، استراحت و آرامش داشتن از بين مي‌روند، اما اگر سردرد مستمري را تجربه كرديد، بايد حتما به پزشك متخصص مغز و اعصاب مراجعه كنيد. متخصص با سي تي اسكن يا‌ام آرآي مي‌تواند دليل سردرد شما را دريابد.
- سردردهايي كه بايد جدي بگيريد
برخي سردردها آنقدر مهم و جدي هستند كه بايد در نخستين فرصت به پزشك مراجعه كرده يا حتي راهي اورژانس بيمارستان شويد.
آنوريسم: گاهي وقت‌ها بيمار مي‌گويد كه درد شديدي را در سر تجربه مي‌كند. آنقدر كه توان ايستادن روي پا را ندارد، معمولا داد و فرياد بيمار بلند است و احساس مي‌كند از شدت سردرد خواهد مرد. اين نشانه يك عارضه بسيار جدي به نام آنوريسم است. آنوريسم به تورم ديواره رگ يا مويرگ‌هاي مغزي گفته مي‌شود كه با پاره كردن مويرگ، يك وضعيت به‌شدت اورژانسي را به‌وجود مي‌آورد كه اگر به موقع اقدام نشود، بسته به اينكه رگ پاره شده در كدام قسمت مغز باشد مي‌تواند باعث معلوليت يا حتي مرگ شود.
سردردهاي پشت چشم: اين سردردها به‌صورت درد گنگ مداوم پشت حدقه چشم تجربه مي‌شود و نشان‌دهنده فشاري است كه از سوي چشم ايجاد شده. اين سردردها، پزشك را مشكوك به بيماري آب سياه يا تومور مغزي مي‌كند و ممكن است به سرعت دستور امآرآي يا حتي بستري شدن بيمار را بدهد.
مننژيت: مننژيت يا التهاب پرده مننژ مغز هم باعث بروز سردرد مي‌شود. سردرد در اين بيماران، سنگين و فشرده است، تمام سر را در بر مي‌گيرد و جالب اينكه با استراحت كمتر مي‌شود، اما به محض اينكه كه كمترين حركت بدني را شروع كنند، سردرد شدت مي‌گيرد. معمولا تب و سفتي گردن هم در اين سردردها ديده مي‌شود.
تومور مغزي: اگر اوايل صبح سردرد شديدي را تجربه كرديد يا شب‌ها به‌دليل سردرد از خواب بيدار شديد، اگر سردردتان با عطسه و سرفه يا تكان دادن سر تشديد مي‌شود، اگر سردردتان با استفراغ غيرقابل كنترل همراه است يا تاري ديد و بي‌حسي دست و پا داريد، بايد در سريع‌ترين زمان ممكن به پزشك مراجعه كنيد. تومورهاي مغزي معمولا چنين علايمي دارند و تنها راه تشخيص‌شان امآرآي و سي تي اسكن است.
نظر شما