منتقدان قرارداد خريد 118فروند هواپيماي ايرباس، صرف ميلياردها دلار براي خريد هواپيماهاي نو به‌خصوص 12فروند هواپيماي غول پيكر «380 A» را مغاير اشتغال‌زايي و فاقد توجيه اقتصادي و فني قلمداد كرده و معتقدند، در خريد اين هواپيماها به تقاضاي واقعي سفرهاي هوايي، نياز ايرلاين‌ها و چگونگي تأمين هزينه خريد اين هواپيماها درشرايط آزادسازي نرخ بليت و رقابتي‌شدن توجهي نشده است. اين درحالي است كه 380 A تنها قابليت فرود در فرودگاه امام‌خميني را دارد و در هيچكدام از فرودگاه‌هاي ديگر كشور توانايي فرود اين هواپيما وجود ندارد.
در جهان نيز چيزي حدود 50فرودگاه مي‌تواند پذيراي 380 A باشد. اما وزيرراه وشهرسازي انعقاد قرارداد 10.5 ميليارددلاري خريد 118فروند هواپيماي ايرباس را براي نوسازي ناوگان فرسوده هوايي كشور و جبران عقب افتادگي ايرلاين‌هاي ايراني از رقباي منطقه‌اي خود تلقي مي‌كند. به اعتقاد برخي منتقدان، در شرايطي كه ركود و بيكاري منشأ مشكلات اقتصاد كشور است، صرف بودجه چند ده ميليارد دلاري براي خريد هواپيماهاي فرانسوي بايد موجب انتقال فناوري‌هاي مدرن صنعت هواپيمايي و اشتغال‌زايي بيشتردر ايران شود.
اين منتقدان با تكيه بر تجربه چيني‌ها در خريد هواپيماهاي غربي تأكيد مي‌كنند، 20سال پيش كه چيني‌ها خواستار خريد هواپيماي 83 MD از آمريكا بودند، قراردادهاي خريد اين هواپيماي 25ميليون دلاري را به‌صورت قطعات منفصله به قيمت 20ميليون دلارمنعقد و پس از 100هزار نفر ساعت كار، مونتاژ نهايي اين هواپيمارا توسط كارشناسان چيني انجام و 5ميليون دلار صرفه جويي كردند. با رقم قابل توجهي كه براي خريد 118فروند هواپيما تأمين شده نيز مي‌توان قراردادهاي خريد هواپيما با ايرباس، بوئينگ يا سوخو و چيني‌هاي توليد‌كننده هواپيماي مدرن 119 C را با الزام ورود فناوري روز دنيا به كشورمان منعقد كرد تا منجر به استفاده از توانمندي بالاي صنعت هوايي و ايجاد اشتغال شود.
- دفاع از خريد ايرباس‌ها
به‌رغم اين انتقادات وزير راه و شهرسازي اعلام كرد، پيش قرارداد خريد 118فروند هواپيماي ايرباس امضا شده و درنظر است تا طي 20روز آينده اين قرارداد به امضاي نهايي طرف‌هاي ايراني و فرانسوي برسد.عباس آخوندي يكشنبه شب در يك برنامه تلويزيوني گفت: به‌دليل ضعف ناوگان هوايي كشور، سالانه ۵ ميليارد دلار توسط مسافرهاي ايراني به جيب شركت‌هاي هواپيمايي خارجي ريخته مي‌شود.
وي با بيان اينكه اكنون فقط 150هواپيما از 250فروند هواپيماي كشور در حال استفاده است كه عمر آنها نيز كمتر از 22سال نيست، افزود: صنعت هوايي كشور در وضعيت بسيار ضعيف و يا به‌اصطلاح در كف قرار گرفته كه اميد است با ورود غول‌هاي ايرباس به كشور شاهد نوسازي و جهشي رو به جلو در اين صنعت باشيم. آخوندي با اشاره به طرح تاسيس شركت ملي تأمين و اجاره هواپيما در ايران، از نياز ناوگان هوايي كشور به 500فروند هواپيما خبر داد و اعلام كرد، براي تأمين اين تعداد هواپيما نيازمند حدود 50ميليارد دلار نقدينگي و اعتبار هستيم اما به‌دليل نبود بودجه كافي براي تأمين اين ميزان هواپيما، بهترين راه خريد مالي اجاره به شرط تمليك است. همچنين قيمت كاتالوگ فروش ايرباس با مبلغ قراردادهاي ما به‌دليل نوع و كلاس اين هواپيماها و تأخير احتمالي در تحويل آن متفاوت است.
- عقب ماندن از رقباي منطقه‌اي
مشاور وزير راه و شهرسازي نيز با دفاع از خريد ايرباس‌ها اعلام كرد، متوسط سن ناوگان هوايي ايران ۲۵ سال و در كشورهاي رقيب منطقه ۱۰ سال و متوسط سوخت مصرفي هر مسافر در جهان ۲۲ ليتر اما در ناوگان داخلي (به‌دليل فرسودگي بيشتر) ۳۸ ليتر است. به گفته غلامرضا سلامي، قيمت 2فروند هواپيماي غول‌پيكر 380 A شركت هواپيمايي امارات برابر است با كل ارزش هواپيماهاي ناوگان هوايي ايران اما شركت هواپيمايي امارات كه حداقل ۲۰سال پس از ايران‌اير شروع به فعاليت كرده اكنون داراي ۵۰ هواپيماي380 A بوده و قرارداد خريد ۴۰ هواپيماي ديگر از اين نوع را نيز منعقد كرده است.
- استفاده از ايرباس‌هاي غول‌پيكر
نگراني ظرفيت استفاده از 12فروند هواپيماي غول پيكر «A380» در ايران واكنش نماينده ايرباس را به‌دنبال داشته و رئيس بخش اخبار بين‌المللي شركت ايرباس اعلام كرده است، قرارداد خريد هواپيماهاي توليدي ايرباس در قالب يك بسته جامع همكاري صنعت هوانوردي منعقد و علاوه بر خريد هواپيما، آموزش خلبان و تعمير و نگهداري هواپيماهاي خريداري شده، نوسازي فرودگاه‌ها و توسعه سامانه خدمات ناوبري هوايي نيز به تأييد دو‌طرف رسيده است.
نظر شما