به‌دنبال اين رويداد رئيس شوراي رقابت در واكنش به انجام اين معامله به همشهري گفت: قوانين مربوط به چنين معاملاتي در ايران بايد مورد بازنگري قرار گيرد.همانطوركه از قبل اعلام شده بود ديروز يكشنبه يك بلوك 6درصدي سهام سايپا متعلق به شركت سرمايه‌گذاري رنا به شركت سرمايه‌گذاري سايپا فروخته شد.
سرمايه‌گذاري رنا اين بلوك را به جاي بدهي 273ميليارد توماني خود به سرمايه‌گذاري سايپا به‌صورت تهاتر واگذار كرد. نكته اينجاست كه سهامدار اصلي شركت سرمايه‌گذاري سايپا خود شركت سايپاست. سايپا 75درصد از سهام سرمايه‌گذاري سايپا را در اختيار دارد. سهامدار عمده شركت سايپا نيز سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، به نمايندگي از دولت است.
به اين ترتيب با انجام معامله روز گذشته مقدارسهام سرمايه‌گذاري رنا در سايپا به 16.3درصد كاهش يافت و سهم سرمايه‌گذاري سايپا در شركت خودروسازي سايپا از مرز 22.5درصد تجاوز كرد. به اين ترتيب شركت سرمايه‌گذاري سايپا(يكي از شركت‌هاي زير مجموعه سايپا) به بزرگ‌ترين مالك سايپا تبديل شد به اين ترتيب در يك اتفاق نادر يك شركت زيرمجموعه به سهامدار اصلي شركت مادر خود تبديل شد.
شركت سرمايه‌گذاري سايپا در عين حال با در اختيار داشتن 39درصد از سهام سرمايه‌گذاري رنا سهامدار عمده اين شركت نيز هست. با اين تحولات شركت سايپا به سهامدار اصلي خودش تبديل شده و با توجه به اينكه سهامدار اصلي سايپا نيز دولت است در نتيجه پس از گذشت چندين سال از اجراي خصوصي‌سازي بار ديگر همه تصميم‌ها را مديران منصوب دولت خواهند گرفت.
اكنون پرسش اين است كه آيا انجام اين معامله ضربدري كه سايپا را به بزرگ‌ترين سهامدار خودش تبديل كرد منجر به موروثي شدن مديريت در اين شركت نمي‌شود؟ و آيا قوانين خصوصي‌سازي راه درستي را طي مي‌كند؟پاسخ شوراي رقابت به‌عنوان نهادمتولي ضد‌انحصار در اين‌باره چيست؟
- معاملات ضربدري بايد قانونا ممنوع شود
رضا شيوا، رئيس شوراي رقابت درباره اينكه آيا اين معامله منع قانوني دارد يا خير؟ گفت:به لحاظ قانون تجارت انجام اين معامله منع قانوني ندارد اما بايد قوانيني در آينده تصويب شود كه اين كار قابل انجام نباشد.او افزود: طبق قوانين موجود در دنيا شركت‌هاي زير مجموعه نمي‌توانند شركت مادر خود را بخرند اما قانون تجارت ايران در اين‌باره مسكوت است، بنابراين بايد در آينده طرحي را آماده كنيم كه چنين معاملاتي قابل انجام نباشند يعني شركت‌هاي زير مجموعه كه پايين‌تر از شركت مادر در چارت هلدينگ هستند نتوانند سهامدار شركت مادر شوند. او افزود:سايپا همه شركت‌هاي خودش را از بالا به پايين و از پايين به بالا خريده است و ديگر كسي نمي‌تواند وارد حيطه مديريت در اين شركت شود با اين كار مديريت در مجموعه سايپا دائمي مي‌شود بنابر اين بهتر است شركت‌هاي پايين‌تر نتوانند سهامدار شركت مادر شوند.
رئيس شوراي رقابت در پاسخ به اين پرسش كه آيا اين روش در بازار تمركز و انحصار ايجاد نمي‌كند گفت: از نظر شوراي رقابت تا پيش از انجام اين معامله، تركيب سهامداري سايپا باعث بروز تمركز نشده و انحصاري به‌وجود نياورده بود اما كارشناسان شوراي رقابت براي اعلام نظر رسمي درباره شرايط جديد، در حال بررسي معامله ضربدري انجام شده در روز يكشنبه هستند.
از شيوا پرسيديم آيا شركت سايپا در اين‌باره به شوراي رقابت توضيح داده است؟ او گفت:بله سايپا در اين‌باره نامه‌اي به شوراي رقابت ارسال كرده است كه كارشناسان شوراي رقابت در حال بررسي آن هستند.
- بورس تهران: معامله قطعي نيست
بعد از انجام معامله بلوك 6درصدي سهام سايپا معاونت بازار بورس تهران اعلام كرد: در مبادلات روز گذشته تعداد 000/580/046/1سهم معادل 6درصد از سهام شركت ايراني توليد اتومبيل (سايپا) به ارزش 3.663ميليارد ريال، توسط سرمايه‌گذاري گروه صنعتي رنا به‌صورت يكجا و نقد و اقساط (طبق شرايط اعلامي) و به قيمت پايه هر سهم 3.500ريال عرضه و معامله شد. معامله مذكور تا احراز شرايط به‌صورت غيرقطعي باقي خواهد ماند.
نظر شما