توافق مشکوک مصر و عربستان | ملک سلمان مصر را خرید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روزنامه الاخبار، در پی توافقنامه ای که خطرناک ترین توافقنامه از زمان به قدرت رسیدن السیسی به شمار می‌رود، احتمال می‌رود مصر از دو جزیره تحت حاکمیت خود به نفع عربستان، دست بکشد.

بعد از امضای توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی بین مصر و عربستان، سوال های بسیاری ذهن مردم مصر را مشغول کرده است و بسیاری از آنها این توافقنامه را «چک» عقب نشینی از جزایر صنافیر و تیران می‌دانند که از دهه های پیش، تحت حاکمیت مصر قرار دارد و گذرگاه و منطقه ای راهبردی به شمار می‌رود.

این توافقنامه ابهاماتی دارد و تاکنون جزئیات آن فاش نشده است. منابع مصری و سعودی می‌گویند این توافقنامه دربردارنده اکتشافات گازی و نفتی در دریای سرخ است و البته منطقه نزدیک به حلایب و شلاتین، از این توافقنامه مستثنی شده است تا سودان اعتراضی نداشته باشد. به نظر می آید این توافقنامه، نتیجه سفرهای رئیس هیات هماهنگی سعودی به مصر است که آخرین این سفرها ماه گذشته صورت گرفت.

طی این سفرها بر سر جزئیات توافقنامه ای، توافق شد که شریف اسماعیل، نخست وزیر مصر ‌با محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان، در خصوص ترسیم مرزهای دریایی، در سفر اخیر هیات سعودی به مصر، امضا کردند.

اما قبل از اینکه عبدالفتاح السیسی، این توافقنامه را اجرایی اعلام کند طبق قانون اساسی مصر، باید پارلمان با این توافقنامه موافقت کند.

در منطقه دریایی که این توافقنامه را شامل شده است، تیران و صنافیر، تحت حاکمیت مصر قرار دارند. جزایر وارد شده در منطقه «جیم» (در معاهده کمپ دیوید تیران و صنافیر، جزء منطقه جیم تقسیم بندی شده اند که مصر اجازه هیچ گونه حضور نظامی را در آنها ندارد و برای رعایت توافقات امنیتی در خلیج تیران نیروهای چندملیتی در این منطقه مستقر شدند.) از اماکن طبیعی به شمار می‌روند که گردشگران در جنوب سینا از آن استقبال زیاد می‌کنند و به صورت منظم سفرهای دریایی به این مناطق صورت می‌گیرد. اما اهمیت راهبردی این جزایر به این سبب است که گذرگاه خلیج عقبه است و در صورت بستن شدن این گذرگاه، رفت و آمد دریایی در بندر ایلات، متوقف خواهد شد.

با وجود انتقادهای وارد شده به عبدالفتاح السیسی در خصوص این توافقنامه، به نظر می‌آید که توافقنامه مذکور در پارلمان طرفدار دولت مصر، تصویب خواهد شد.

حتی احمد النجار، رئیس شورای اداری «نهاد دولتی الاهرام» نیز به این توافقنامه اعتراض کرد و دیروز در یادداشتی کوتاه نوشت: نیروهای ارتش، با جان خود، بهای این جزایر را در جنگ پرداختند. در سایه اصرار نخست وزیر مصر به محرمانه بودن توافق تا زمان ارسال آن به مجلس، افکار عمومی مصر، اعلام جزئیات این توافقنامه را خواستار است.

با وجود این انتظار نمی‌رود که توافقنامه ای که عربستان از یازده سال پیش خواستار امضای آن است، به آسانی در مجلس مصر امضا شود، اما ممکن است سخنرانی روز یکشنبه سلمان در مجلس کویت، که برای اولین بار در تاریخ پادشاهان سعودی، رخ می‌دهد، روند اعتراض ها را تغییر دهد. مجلس نمایندگان مصر، معمولا تصمیم های السیسی را تصویب می‌کند اما این مسئله مانع از آن نمی‌شود که به توافقنامه ترسیم مرزها، اعتراضی نشود. به خصوص اینکه برخی نمایندگان مخالف، بررسی دقیق توافقنامه را خواستار شده اند؛ توافقنامه ای که آن را خطرناک ترین توافق از زمان به قدرت رسیدن السیسی می‌دانند.

در صورتی که بعد از موافقت پارلمان، السیسی نیز توافقنامه مذکور را تایید کند، متن توافقنامه باید در روزنامه های رسمی منتشر شود. سکوت رسمی مصر، دربرابر آنچه رسانه های سعودی درباره دو جزیره تیران و صنافیر منتشر می‌کنند تاکید می‌کند اعمال حاکمیت عربستان بر این دو جزیره نزدیک است.

پیشتر، هر وقت اطلاعاتی از این دست که جزء اطلاعات امنیت ملی مصر، به شمار می‌رود، منتشر می‌شد، مقامات این کشور خیلی سریع با صدور بیانیه ای این اطلاعات را رد می‌کردند در صورتی که این بار درباره دو جزیره تیران و صنافیر و خبرهای مربوط به آنها، تکذیبه ای صادر نشده است.

• ملک سلمان مصر را خرید

خبرگزاري ايسنا نيز در گزارشي در باره اين توافق نوشت: پس از امضای توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی مصر و عربستان توسط عبدالفتاح سیسی و ملک سلمان بن عبدالعزیز سؤالات زیادی ذهن مصری‌ها را به خود مشغول کرد. بسیاری آن را سند چشم‌پوشی قاهره از جزایری دانستند که از چند دهه یعنی از دهه‌های پنجاه تحت کنترل مصر بوده‌اند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نوشته روزنامه الاخبار لبنان، در جریان سفر ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به قاهره، شریف اسماعیل، نخست وزیر مصر و محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان توافقنامه‌ای را برای ترسیم مرزهای دریایی میان دو کشور امضا کردند.

بندهای این توافقنامه در ابهام قرار دارد و هنوز جزئیات آن فاش نشده است. منابع مصری و عربستانی می‌گویند این توافقنامه شامل تقسیم استخراج نفت و گاز در دریای سرخ بجز منطقه نزدیک به "حلایب" و "شلاتین" است. مستثنی کردن این مناطق برای ممانعت از اعتراضات سودان صورت می‌گیرد چراکه ریاست‌جمهوری سودان حلایب را شهر متعلق به خود می‌داند.

هیچ گونه اطلاعات نهایی درباره جزئیات این توافق‌نامه که به صورت محرمانه در نشست‌های شورای هماهنگی مصر-عربستان امضا شد، وجود ندارد. این نشست‌ها در طول شش ماه گذشته در راستای تحرکات عربستان برای سرمایه‌گذاری و حمایت از اقتصاد مصر صورت گرفت. عربستان اخیرا دستور اختصاص 30 میلیارد ریال را به مصر داد و مجموع کل حمایت مالی عربستان از 30 ژوئن 2013 تاکنون به حدود 14 میلیارد دلار می‌رسد.

به نظر می‌رسد این توافق‌نامه نتیجه دیدارهای رئیس هیئت ثبت و ممیزی املاک عربستان است که آخرین سفر وی در ماه گذشته میلادی صورت گرفت و در آن با جزئیات توافقی که شریف اسماعیل روز گذشته امضا کرد، توافق شد اما پیش از آنکه رئیس‌جمهور دستور اجرایی شدن آن را بدهد باید براساس قانون اساسی، پارلمان با آن موافقت می‌کرد.

به گفته منابع مصری این توافقنامه شامل جزیره‌های "تیران" و "صنافیر" است که از دهه‌های پنجاه تحت کنترل مصر است.

تیران و صنافیر براساس توافق میان دولت‌های دو کشور در جریان نزاعی که مدت اندکی طول کشید تحت کنترل مصر هستند. این مسئله در توافقنامه کمپ دیوید بین مصر و اسرائیل نیز آمده است.

جزایری که در منطقه "ج" درج شده از اماکنی هستند که دارای گردشگران بیشتری در جنوب سیناء می‌باشند، طوری که به طور منظم سفرهای دریایی در این منطقه صورت می‌گیرد. اما اهمیت استراتژیک این جزایر در این است که ورودی و خروجی خلیج العقبه هستند و در صورت بسته شدن دریانوردی در بندر ایلات یا الرشراش اسرائیل تعطیل می‌شود.

به نظر می رسد که این توافقنامه از سوی پارلمان که حامی دولت است، تصویب شود. هرچند که از آغاز انتشار اخبار درباره این توافقنامه، نظام سیسی با انتقاداتی مواجه شده است. احمد النجار، رئیس شورای اداره مؤسسه الاهرام در سخنانی در این باره گفت: این جزایر کاملا مصری هستند و نیروهای ارتش بهای آن را با جان خود در جنگ داده‌اند.

همچنین درخواست‌هایی درباره اعلام جزئیات این توافقنامه به مردم به ویژه با پایبندی نخست وزیر مصر به محرمانه بودن آن ارائه شده است.

به رغم این مسائل اما تصویب این توافقنامه در پارلمان مصر که عربستان از حدود 11 سال پیش خواهان امضای آن است آسان نیست با این حال سخنرانی فردا (یکشنبه) پادشاه عربستان در پارلمان مصر که نخستین در نوع خود به حساب می‌آید، روند اعتراض را تغییر داده است. پارلمان معمولا تصمیمات سیسی را تأیید می‌کند اما این مسئله مانع انتقادات و اعتراضات درباره توافقنامه ترسیم مرزها نمی‌شود. به ویژه اینکه برخی نمایندگان پارلمان از میان مخالفان خواهان بررسی این توافقنامه شده‌اند و آن را خطرناک‌ترین توافقنامه‌ای می‌دانند که در دوره سیسی امضا شده است. همچنین این نمایندگان می‌گویند باید پس از تصویب پارلمان این توافقنامه در روزنامه رسمی منتشر شود.

همچنین سکوت رسمی مصر درباره آنچه رسانه‌ها درخصوص این جزایر می‌گویند نشان می‌دهد که این دو جزیره تحت کنترل عربستان درخواهند آمد به ویژه اینکه چنین اطلاعاتی که درباره امنیت ملی مصر است در صورت انتشار، مسئولان فورا آن را تکذیب می‌کنند اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.

درخواست‌های عربستان برای الحاق این جزایر از سال 2005 در دوره حسنی مبارک، دیکتاتور سابق مصر آغاز شد اما دیدارهای میان دو طرف تا چند سال بدون نتیجه ادامه داشت. در سال 2011 بار دیگر این مذاکرات از سر گرفته شد تا در هفته‌های گذشته به مرحله نهایی رسید.

از سوی دیگر سیسی و ملک سلمان درباره روابط مصر و ترکیه نیز به بحث و گفت‌وگو پرداختند. ملک سلمان بر لزوم حل اختلافات میان مصر و ترکیه تأکید کرد اما سیسی گفت که باید طرف ترکیه‌ای طرح خوبی را ارائه دهد به ویژه اینکه مصر مشکلات زیادی را تحمل کرده است. ملک سلمان وعده داد که شخصا برای حل این مسئله در سریع‌ترین زمان ممکن وارد عمل شود. سیسی بر لزوم توقف حملات رسانه‌ای ترکیه علیه نظام مصر تأکید کرد.

مسئله مهمی که در توافقنامه‌های امضا شده دیده می‌شود ایجاد پل ارتباطی میان مصر و عربستان و گذاشتن نام ملک سلمان بر پروژه‌ای است که میلیاردها دلار خرج آن می‌شود. این پروژه در دوره مبارک نیز مطرح شده و نام ملک فهد را روی آن گذاشته بودند. این پروژه با اعتراضات زیادی به دلیل خطرات زیست محیطی آن بر دریای سرخ مواجه شد اما قاهره و ریاض می‌گویند که پروژه ایجاد پل در روند سفر و تجارت میان دو کشور نقش دارد.