در اين ميان عروسك‌ها يكي از مهم‌ترين و پرطرفدارترين اسباب‌بازي‌ها به شمار مي‌روند. آنها قدمت طولاني مدت دارند و نقش جدي و غيرقابل انكار بر سبك زندگي و روحيات كودكان بر جاي مي‌گذارند. مسئله اينجاست كه ما به‌عنوان والدين كودكان و مخصوصا كودكان دختر بايد براي خريد و تهيه اين عروسك‌ها به چه نكاتي توجه كنيم تا ميزان اثرگذاري عروسك‌ها بر سبك زندگي كودكان را به نفع سبك زندگي سالم تغيير بدهيم نه آنچه توليدكنندگان و واردكنندگان عروسك‌ها با انواع آرايش‌ها و پوشش‌هاي غلط انتظار دارند.
من عروسك هستم: دنياي دختربچه‌ها، دنيايي پر رمز و راز و البته جذاب است. آنها روابط تنگاتنگي با عروسك‌هايشان دارند و معمولا از ميان همه عروسك‌ها، تمركز و علاقه‌شان به سمت يكي از آنها بيشتر است. عروسك‌ها نخستين و صميمي‌ترين دوستان كودكان هستند، حتي سطح ارتباطشان از دوستي گذشته و كودك با عروسكش همذات‌پنداري مي‌كند. پس توجه داشته باشيد كه آنچه به‌عنوان وسيله بازي در اختيار فرزندتان قرار مي‌دهيد قرار است دوست، همراه و حتي خود او باشد.
در سرزمين آدم بزرگ‌ها: نكته‌اي كه شايد چندان توجهي به آن نشود، سن و سالي است كه عروسك‌ها دارند. اغلب عروسك‌هاي معروف و موجود در بازار طوري طراحي شده‌اند كه انگار در محدوده سني 20سالگي هستند؛ دختران جواني كه با فيزيك بدن، پوشش و لباس و وسايل همراه شان نشان‌دهنده سبك زندگي يك دختر جوان است نه يك دختربچه. صرف‌نظر از درست يا غلط بودن اين سبك از زندگي، اين دغدغه‌ها، علايق و دوست‌داشتني‌ها و حتي جهان‌بيني و آمال و آرزوهاي كودك هيچ سنخيتي با سن و سال خودش نخواهد داشت. دختربچه‌اي كه بايد به تفريح و شادي و دويدن بپردازد، دغدغه‌اش مي‌شود پوشيدن لباس‌هاي خاص و داشتن لوازم آرايش و... بهتر است بگوييم برخي عروسك‌ها كودكي را از دختربچه‌هاي ما مي‌گيرند و آنها را به جهان بزرگ‌ترها پرتاب مي‌كنند.
مثل عروسك؟ عروسك‌ها نماد زيبايي هستند. همينقدر كافي است كه وقتي دختربچه زيبايي را مي‌بينيم براي تعريف از زيبايي‌اش مي‌گوييم: «مثل عروسك». اگر اين زيبايي غيرواقعي و اغراق‌آميز باشد تأثير خوبي روي كودك ندارد. عروسك‌ها به كودكان ما ياد مي‌دهند كه زيبايي چيست و معيارهاي آن كدام است. تصور كنيد دختركي جنوبي با چهره‌اي گندمگون و چشم‌هاي سياه را كه روزگارش را با عروسكي سفيد، چشم آبي و مو بلوند مي‌گذراند. از نظر دخترك، معيار زيبايي براي يك دختر، چشم‌هاي آبي، موهاي بلوند و رنگ پوست روشن است. چندي نمي‌گذرد كه دخترك در پي معيارهايي كه او را زيباتر مي‌كند خواهد رفت. لنز، لوازم آرايش، جراحي زيبايي و صدالبته رژيم‌هاي غذايي كه او را هر روز لاغرتر از روز قبلش كند. تحقيقات نشان مي‌دهد دختربچه‌هايي كه با باربي بازي مي‌كردند اعتماد به نفس پاييني دارند و بزرگ‌ترين آرزويشان لاغرتر از بقيه بودن است.
معمولي‌هاي دوست داشتني: چندي پيش يك مادر استراليايي با خريد عروسك‌هاي «باربي» و «برتز» كه هر دو جزو عروسك‌هاي تأثيرگذار و پرفروش در بازار اسباب‌بازي به شمار مي‌روند و شهرتشان بيشتر به‌خاطر وضع ظاهر، نوع لباس و قيافه‌شان است، دست به ابتكاري قابل تأمل زد. او لباس‌هاي كوتاه، تنگ و غيرمعمول عروسك‌ها را از تن‌شان درآورد و لباس‌هاي معمولي و كودكانه و راحت به تن آنها كرد. به جاي كفش‌هاي پاشنه بلند، با خمير، كفش‌هاي راحتي براي آنها درست كرد و صورت اين عروسك‌ها را از آرايش‌هاي زياد و غيرمعمول پاك كرده و به جاي آن چشم‌هاي روشن و براق و ساده و بدون آرايش يك دختر بچه معمولي را كشيد و لب‌هاي بدون آرايش را ترسيم كرد و براي برخي از آنها در كنار چشم‌هايشان نقطه‌هاي كك‌مك‌مانند گذاشت. نتيجه كار، عروسك‌هاي دوست داشتني، ساده و شادي بودند كه مي‌توانستند با كفش و لباس‌هاي ساده و راحتي‌شان بدوند، بازي كنند و بيشترين شباهت را به دختربچه‌ها با همه تفاوت‌هايشان داشته باشند. حالا با اين كار «برتزها» كه از سوي انجمن روانشناسي آمريكا متهم به ظاهري غيرواقعي و جنسيت‌گرايانه شده بودند، جايشان را به عروسك‌هايي دادند كه ظاهري معمولي و قابل‌قبول داشتند.
فرهنگ من فرهنگ تو : عروسك‌ها مي‌توانند فرهنگ را در كودكان ما دستخوش تغيير كنند. چرا بايد همه دختربچه‌هاي كرد، گيلك، ترك،لُر، فارس و عرب با يك مدل عروسك بازي كنند؟ عروسكي كه رنگ پوست و پوشش و حتي وسايل همراهش هيچ سنخيتي با فرهنگي كه كودك در آن رشد مي‌كند ندارد؛ عروسكي كه به كودك ما مي‌گويد خوشبختي و زيبايي يعني هميني كه من هستم نه آنچه تو داري و اطرافت مي‌بيني! عروسك‌ها مي‌توانند باعث آشتي و آشنايي كودكان ما با فرهنگ‌هاي مختلف باشند، مي‌توانند به كودك ما تفاوت‌ها را بياموزند و مهرباني با همه آدم‌ها با وجود فرهنگ‌ها و تفاوت‌هاي مختلف. اما با يك مدل عروسك خاص فقط كودكمان را دچار نگاه تبعيض‌آميز مي‌كنيم.
- من مادر هستم!
حتما براي شما مهم است كه وقتي دختر شما به سن نوجواني رسيد بدانيد دوستانش چه كساني هستند و قرار است اوقات خودش را چگونه با آنها بگذراند. حالا اگر شما از اين زاويه به ماجراي عروسك‌بازي دخترتان نگاه كنيد كه عروسك‌ها دوستان صميمي بچه‌هاي شما هستند آيا دقت و وسواس بيشتري براي خريد و تهيه آنها به خرج نمي‌دهيد؟ بنابراين شما بايد به منظور تهيه عروسك براي دخترها به انتقال مفاهميي توجه كنيد كه مورد نياز زندگي يك دختر است تا با كمك عروسك بازي، آن مفاهيم و آن نقش‌ها را بيشتر و بهتر به او ياد بدهيد؛ مثلا عروسك‌هايي كه شبيه نوزادها هستند و كودك مي‌تواند در نقش مادري از آن عروسك مراقبت كند. مي‌توانيد حتي كنار كودك‌تان بنشينيد و براي عروسك‌هايش پيراهن‌هاي بلند و دامن و لباس‌هاي آستين بلند بدوزيد و پوشش عروسك را با فرهنگ خودمان تطبيق بدهيد. به هرحال، آنچه مهم است اين است كه شما بايد بدانيد دخترتان ممكن است با دوستي با اين عروسك‌ها چه مفاهيمي را ياد بگيرد و كدام سبك زندگي را انتخاب كند.
- رسانه مُدام
عروسك‌ها يك رسانه همراه هستند كه مُدام دارند يك پيام را به كودك شما القا مي‌كنند. برخي از عروسك‌ها نمونه شخصيت‌هاي نمايشي و كارتوني هستند كه معمولا كودكان با تماشاي فيلم يا كارتون مورد نظر، پيام آنها را دريافت مي‌كنند كه اين نوع عروسك‌ها ممكن است خطرناك‌تر از بقيه انواع عروسك‌ها باشند زيرا شخصيت عروسك، زنده است و قرار است تا مدت‌ها واكنش‌هاي اخلاقي زنده‌اي داشته باشد كه شما از آنها خبر نداريد.
نظر شما