آلودگی نوری، انسان و محیط زیست

به گزارش ایرنا، جان بارنتین یك ستاره‌شناس می‌گوید، آلودگی نوری، پیامد ناخواسته استفاده ما از نور مصنوعی در طول شب است.

وی با اشاره به این كه تعریف دقیق آلودگی نوری دشوار است، افزود: این نوع آلودگی هنگام هدررفت نور به دلیل روشن بودن بی‌دلیل لامپ‌ها یا اضافی بودن آن‌ها رخ می‌دهد.

برخلاف بسیاری از مسائل زیست محیطی، آلودگی نوری مشكلی است كه به گفته محققان می‌توان آن را با فشار انگشت روی پریز برق یا سوییچ یك لامپ از بین برد. خاموش كردن لامپ‌های غیرضروری و قرار دادن سرپوش بر لامپ چراغ خیابان‌ها تا نور را مستقیم به پایین بتاباند، از جمله راه‌حل‌ها برای از بین بردن آلودگی نوری هستند.

محققان خواستار كاهش شدت روشنایی شهرها هستند، زیرا این موضوع نه تنها اسباب دردسر ستاره‌شناسان آماتور می‌شود بلكه می‌تواند بر حیات وحش و سلامت انسان نیز تاثیر منفی بگذارد.

برخی از پیامدهای آلودگی نوری عبارت است از:

• از بین رفتن هماهنگی تخم‌ریزی مرجان‌ها

بیش از 130 گونه مختلف مرجان كه در "دیواره بزرگ مرجانی" زندگی می‌كنند، با نور مهتاب تخم‌ریزی می كنند، اما نورهای تند شهرها می‌تواند همانند نقاب نور ماه را بپوشاند و باعث شود كه ساعت بیولوژیكی مرجان‌ها از هماهنگی خارج شود.

این موضوع باعث می‌شود كه دیواره‌های مرجانی سلول‌های تولید مثلی خود را دیر آزاد كنند یا همه آن‌ها را آزاد نكنند و به این ترتیب فرصت‌های تولید مثل از بین برود.

• نوزادان ساحلی

بچه‌های لاك‌پشت‌های دریایی بعد از سر برآوردن از تخم، یك پیاده‌روی طولانی خطرناك به سمت دریا یا اقیانوس را پیش رو دارند.

سواحل مملو از شكارچیانی مانند مرغ‌ها و خرچنگ‌ها است كه در انتظار بیرون آمدن این نوزادان از شن و ماسه هستند كه شب چراغ‌های ساحلی می‌تواند بر این خطر بیافزایند.

در واقع، لاك پشت‌های دریایی به سمت نور كشیده می‌شوند و زمانی كه از تخم‌های خود بیرون می‌آیند، به دنبال پایین‌ترین و پرنورترین منبع نور در افق می‌گردند. به طور طبیعی، انعكاس نور ماه در امواج آب به طور معمول این مسافران كوچك را جذب می‌كند اما در برخی موارد، تفریحگاه‌های شلوغ و پرنور می‌تواند آنها را به جهت نادرست بكشاند.

• برخورد پرندگان با چراغ‌ها

وسوسه پرتوهای نور چراغ‌ها و برخورد با این منابع نور مصنوعی، می‌تواند مجازاتی مرگبار در شهرها برای پرندگان مهاجر باشد.

مایكل مزور مدیر "برنامه آگاهی از نور كشنده" یا FLAP كه یك سازمان غیرانتقاعی مستقر در كانادا است و حفاظت از پرندگان را دنبال می‌كند، می‌گوید، پرندگان مهاجر در شهرها یا با چراغ برج‌ها برخورد می‌كنند و یا آن قدر به دور این چراغ‌ها می‌چرخند كه از خستگی سقوط می‌كنند.

طبق اعلام برنامه آگاهی از نور كشنده، هر سال 100 میلیون تا یك میلیارد پرنده در سراسر آمریكای شمالی به ساختمان‌ها برخورد می‌كنند و برخی از این مرگ‌ها ناشی از برخورد به شیشه پنجره‌های منعكس‌كننده نور در طول روز و سایر موارد بر اثر برخورد به چراغ‌های روشن در طول شب است.

• اختلال در حیات آبزیان

آلودگی نوری همچنین می‌تواند در حیات آبزیان در دریاچه‌ها اختلال ایجاد كند. زئوپلانكتونی به نام "دافنی" به طور معمول روزها به اعماق آب می‌رود و شب‌ها برای تغذیه از جلبك‌ها به سطح آب می‌آید. اكولوژیست‌های دریایی متوجه شده‌اند كه وجود منابع نور مصنوعی و روشنایی در طول شب می‌تواند این زئوپلانكتون را از شناور شدن بر سطح آب برحذر بدارد كه این كار به افزایش خزه و جلبك‌ها و آسیب به سایر بخش‌های حیات در دریاچه منجر می‌شود.

• تاثیر آلودگی نور بر انسان

انسان‌ها نیز مانند حیوانات تحت چرخه روشنایی نور در طول روز و تاریكی در طول شب، تكامل یافته‌اند. اما امروزه، مشخصه شب‌ها در محیط‌های مدرن، نورهای مصنوعی به ویژه در خانه‌ها است.

به گفته محققان، آلودگی نوری می‌تواند اثرات منفی بر سلامتی انسان داشته باشد و مشخص شده است كه برخی انواع چراغ‌های الكتریكی آهنگ شبانه‌روزی انسان یا ساعت بدن را به هم می‌زند.

ریچارد استیونز، متخصص همه‌گیرشناسی سرطان در دانشكده پزشكی دانشگاه كانكتیكات می‌گوید، بدن بسیاری از افراد در یك سردرگمی شبانه‌روزی قرار دارد كه فیزیولوژی بدن را آشفته كرده است. سیستم شبانه‌روزی بدن سیگنال واضحی از روز و یا شب دریافت نمی‌كند. نورهای مصنوعی تولید هورمون ملاتونین را كه به تنظیم ساعت داخلی بدن كمك می‌كند، تحت تاثیر قرار می‌دهد.