نبود عزم جدی برای چاره اندیشی و حل ریشهای این معضل موجب شده تا بحران شکر نیز اکنون به نمود دیگری از تضاد حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده تبدیل شود.
از یک سو با واردات بیرویه شکر بازار داخلی این محصول اشباع شده و از سوی دیگر کشورهای عمده صادرکننده شکر با استفاده از حربههای مختلف مانند دامپینگ سعی در عرضه شکر با قیمت پایینتر از قیمت تمام شده شکر داخلی دارند که تأثیر نهایی این امر بر تولید داخلی چغندرقند، نیشکر و در نهایت کارخانههای قندوشکر خواهد بود. از سوی دیگر با ورود سازمان بازرسی به موضوع شکر، اکنون بخشهای مختلف بازرگانی، صنعت و کشاورزی در گیر موضوعی شدهاند که گرچه از سالهای گذشته از جمله مسایل مبتلا به این بخشها بوده اما هنوز راهکار اصولی برای رفع این معضل اندیشیده نشده است.
شکر داخلی خریداری ندارد
پیش از این وزیر بازرگانی از خرید شکر تولید داخلی کارخانهها توسط این وزارتخانه خبر داده و اعلام کرده بود اکنون بسیاری از شکر موجود در کارخانههای قندوشکر، محصولاتی است که قبلا از این کارخانهها خریداری شده و در واقع این شکر در کارخانهها نگهداری میشود. مسعود میر کاظمی همچنین از تداوم پرداخت تسهیلات به کارخانههای قندوشکر برای رفع مشکلات کنونی خبر داده و اعلام کرد علاوه بر یارانه 200میلیارد تومانی سال گذشته در سالجاری نیز 300میلیارد تومان یارانه برای این کارخانهها در نظر گرفته شده که بخشی از آن پرداخت شده است.
این در حالی که اخیرا معاون وزیر بازرگانی در اظهار نظری تازه با بیان این که تصمیمی برای خرید شکر از کارخانههای داخلی ندارد از پیگیری شیوههای دیگر حمایت از کارخانهها در وزارت صنایع خبر داده و در واقع به این شکل مشکل شکر را مشکل صنعت و نه مشکل بازرگانی و تجارت قلمداد کرده است.
مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، میگوید: با وجود ذخیره موجود شکر، دولت هنوز برای خرید محصول داخلی برنامهای ندارد و وزارت صنایع و معادن دنبال برنامهریزی برای اجرای سایر روشهای حمایتی از کارخانههای قندوشکر است.
مجید پارسانیا با اشاره به آغاز فصل برداشت و تولید چغندرقند در کشور به ایسنا، گفت: با آغاز فصل تولید و استحصال چغندرقند همانند سال گذشته تسهیلات بانکی برای کارخانجات برای انجام تولید پیشبینی شده است. اما با توجه به خریدهای شکری که در سال گذشته انجام گرفته، خریدها هنوز در انبارها موجود بوده و ذخیره سازی بیش از میزان مورد نیاز است، هیچ پیشنهاد یا برنامهای برای خرید تولید داخل در سالجاری مطرح نیست. وی میافزاید: حمایتها از نوع خرید محصول نخواهد بود اما وزارت صنایع با همکاری بانکها، روشهای حمایتی از قبیل استمهال بدهیهای گذشته و سایر حمایتها و کمکها را در دستور کار دارد.
پرداخت مابهالتفاوت قیمت
از سوی دیگر کارخانههای تولید قندوشکر با توجه به واردات بیرویه، اشباع بازار داخلی با شکر وارداتی و رقابت نابرابر سایر کشورها برای صادرات و تسخیر بازارهای شکر، در شرایط کنونی تنها راه حل مسئله صنعت قند را پرداخت مابهالتفاوت قیمت به تولیدکنندگان قلمداد میکنند.
دبیر انجمن صنفی کارخانههای قندوشکر ایران با اشاره به قیمتگذاری بیش از 80 درصد عوامل تولید قندوشکر توسط دولت معتقد است، وقتی دولت قیمت نهادههای تولید شکر را تعیین و با این شیوه موجب افزایش قیمت شکر داخلی و رقابت ناپذیری آن در بازار جهانی میشود، چارهای جز جبران این زیان با توجه به واردات بیرویه شکر وجود ندارد.
مجید دانایی، میافزاید: این رویه از قبل نیز در صنعت قندوشکر کشور اعمال شده، اما از سال 85 دولت در حالی که قیمتگذاری را اعمال میکرد، به یکباره تولیدکنندگان را رها کرده که پیامد این امر ورشکستگی کارخانههای تولید قندوشکر خواهد بود.
همچنین رئیس انجمن صنفی کارخانههای قند ایران با اشاره به این موضوع میگوید: در شرایط کنونی تنها راه حل مسئله صنعت قند پرداخت مابهالتفاوت قیمت تضمینی و قیمت تمامشده شکر به تولیدکنندگان است. باید مابهالتفاوت قیمت به میزانی توسط دولت پرداخت شود که تولیدکنندگان بتوانند تا حداقل 2 الی 3سال آینده که بازار اشباع است، مقاومت کنند.
علیرضا اشرف، با اشاره به اینکه دولت برنامهای برای جلوگیری از واردات بیرویه شکر ندارد، گفت: تاکنون تکلیف صنعت روشن نشده و انتظار داریم طی 15- 10 روز آینده از طریق ریاستجمهوری و سایر مسئولان راه حلی برای صنعت شکر کشور اندیشیده شود.