فارغ از صحت جزئيات اين اتفاق تلخ، اين سؤال در ذهن همه ايجاد شده است كه چطور يك نوجوان 17ساله ممكن است به اين درجه از جنون برسد؟ خانواده، جامعه و محيط دوستان او در اين ميان چه نقشي داشته‌اند؟ تابوي حرف‌زدن در مورد مسائل جنسي، ناآگاهي والدين از چگونگي طرح اين مسئله، ناتواني آنها در پاسخدهي به برخي سؤالات كنجكاوانه كودكان و عدم‌وجود منابع آموزش غيررسمي (كتاب، سي‌دي، مجله و برنامه‌هاي تلويزيوني) براي والدين و كودكان، همگي منجر به برهوت آگاهي در كودكان و نوجوانان در زمينه مسائل جنسي شده است؛ برهوتي كه آنها را بعضا با بحران‌هاي جدي مواجه مي‌سازد. در واقع بيشتر خانواده‌ها در مواجهه با رشد و بلوغ جنسي نوجوانانشان خود را به بي‌تفاوتي مي‌زنند. اين رفتار والدين سؤالات زيادي را در ذهن متبادر مي‌كند؛ سؤالاتي ازجمله اينكه چرا بيشتر خانواده‌ها سعي مي‌كنند در سكوت از اين مرحله عبور كنند؟ يا اينكه خانواده‌ها چگونه بايد در دوران بلوغ جنسي، نوجوانان خود را كنترل كنند؟ و اينكه آيا با وجود اينترنت و شبكه‌هاي مجازي چيزي به نام كنترل نوجوان‌ها معنا پيدا مي‌كند يا خير؟ به همين بهانه سراغ دكتر اميرحسين بانكي‌پور، استاد دانشگاه و مولف چندين كتاب در زمينه تربيت فرزندان رفته‌ايم تا نظرات او را درباره تربيت و آگاهي جنسي كودكان و نوجوانان جويا شويم. قطعا با خواندن اين مطلب كه مشروح گفت‌وگوي همشهري دو با اين مشاور خانواده است، راه‌هاي درست مواجهه با بلوغ جنسي نوجوان‌تان را خواهيد يافت و مي‌توانيد او را از تنگناهايي كه ممكن است در آينده با آنها مواجه شود، نجات دهيد.
- سكوت نكنيد
يكي از ابعاد مهم تربيت كودك، تربيت جنسي است كه خانواده‌ها نسبت به اين قضيه نبايد ساكت يا بي‌توجه باشند. والدين در زمينه تربيت جنسي فرزندان به منابع آموزشي موثق و مراكز مشاوره‌اي مناسب نياز دارند تا بتوانند پاسخگويي به سؤالات و كنترل فرزندانشان را به خوبي انجام دهند. بهترين راه براي پاسخگويي به سؤالات جنسي كودكان و نوجوانان طرد كردن آنها و ساكت كردنشان نيست بلكه والدين بايد در نهايت احترام و صميمت به حرف‌هاي فرزند خود توجه كنند و از او بپرسند كه نظر خودش درباره سؤالي كه ذهن او را مشغول كرده چيست؟ با اين كار مي‌شود ميزان اطلاعات مورد نياز كودك و نوجوان را ارزيابي كرد.
- حيا، حلقه مفقوده تربيت امروزي است
يكي از شيوه‌هاي كنترل خانواده‌ها بر فرزندانشان كنترل دروني است؛ به اين معنا كه از كودكي در فرزندان حيا را تقويت كنند تا آنها متوجه شوند كه بعضي مسائل از نظر انساني و اخلاقي چيزهايي هستند كه انسان بايد در برابر آنها حيا پيشه كند. البته فرزندان ما از كودكي مطابق با فطرتشان حيا دارند ولي ما بايد مراقب باشيم كاري انجام ندهيم كه اين وي‍ژگي فطري را از بچه‌ها بگيريم. راهكارهاي تقويت حيا در كودك و نوجوان با توجه به سن و شرايط آنها متفاوت است؛ مثلا در كودكي بايد به بچه‌ها ياد بدهيد بدن آنها حرمت دارد و كسي اجازه نگاه كردن به اندام‌هاي خصوصي آنها را ندارد و همينطور خود بچه‌ها هم اجازه ندارند به بدن كسي نگاه كنند و... . پدر و مادرها بايد در ارتباطات با فرزندانشان حيا را رعايت كنند، در استحمامي كه با بچه‌ها مي‌كنند مواظبت كنند، در نوع لباس پوشيدن و پوشش در حضور بچه‌ها حواسشان را جمع كنند. والدين حتما بايد در زماني كه فرزندانشان در كنار آنها هستند مراقب نوع گفت‌وگو و روابط عاطفي‌شان با يكديگر باشند. اگر اين مسائل از كودكي در خانواده‌ها رعايت شود، بچه‌ها به خوبي ياد خواهند گرفت كه نبايد به حريم شخصي و خصوصي افراد وارد شده يا در مورد آن صحبت كنند.
- ابزارهاي خطرناك را كنترل كنيد
علاوه بر نظارت دروني، بايد يكسري نظارت‌هاي بيروني و نامحسوس نيز درباره نوجوانان وجود داشته باشد، به‌خصوص بحث نظارت بر موبايل‌ها و تماشاي ماهواره از سوي نوجوانان و كودكان بايد مورد توجه خانواده‌ها قرار گيرد. اگر كودك و نوجوان در سنين پايين به راحتي به اين وسايل دسترسي داشته باشند مسلما برايشان مشكل‌آفرين مي‌شود. خانواده‌ها بايد سعي كنند سني را كه قرار است فرزندشان صاحب موبايل شخصي يا تبلت شود مديريت كنند و تا جايي كه مي‌شود سن خريد اين ابزارها براي بچه‌ها را بالا ببرند. ضمن اينكه به بچه‌ها بايد ياد بدهند كه حريمي را در ديدن فيلم‌ها رعايت كنند. متأسفانه بعضي از خانواده‌ها خودشان اين مسائل را رعايت نمي‌كنند و بعد آسيب‌هاي جدي اين رفتار، دامن نوجوان خانواده را مي‌گيرد چون راهي براي تخليه هيجانات خود ندارد.
- قرآن كريم به تربيت جنسي اشاره دارد
به‌طور كلي هيجانات جنسي توسط خانواده‌ها قابل تعديل و كنترل است. تربيت جنسي مي‌تواند در كودكي شروع شود. در اين سن خيلي از مراقبت‌ها را بايد به كودكان آموزش داد تا در آينده، فرزندان از بحران‌هاي جنسي نجات پيدا كنند. قرآن كريم به همين دليل مسئله استيذان را مطرح مي‌كند و اين موضوع نشان مي‌دهد كه تا چه اندازه تربيت جنسي براي قرآن مهم بوده است. بر اين اساس فرزندان تا قبل از بلوغ بايد براي ورود به اتاق پدر و مادر در ساعت‌هاي خاصي از شبانه‌روز اجازه بگيرند ولي بعد از بلوغ بايد ياد بگيرند كه بدون اجازه هرگز به اتاق والدين وارد نشوند. اين اصل بيانگر اين است كه اصول تربيت جنسي درباره فرزندان بايد به درستي رعايت شود.
- وقتي كودكان با دوستانشان مشغول بازي هستند...
والدين بايد زماني كه فرزندانشان با بچه‌هاي بزرگ‌تر يا همسن خود در اتاقي تنها مي‌شوند، مراقبت صددرصدي از آنها داشته باشند. مواقعي كه با هم سن و سالان خود مشغول بازي هستند بايد مراقب بود كه جنس مخالف و كساني كه احتمال بروز رفتارهاي پرخطر در آنها وجود دارد با بچه‌ها همبازي نشوند، از اين‌رو محيط‌هاي برخي مهدكودك‌ها، محيط خوبي براي بچه‌ها نيست. نبايد فرزند ما، دوستان و همبازي‌هايش در يك اتاق در بسته باشند. اگر چنين اتفاقي افتاد به بهانه‌هاي مختلف، مثل اينكه مي‌خواهيد چيزي از اتاق برداريد يا وعده غذايي برايشان ببريد، آنها را مورد كنترل قرار دهيد. بي‌توجهي به اين مسائل باعث مي‌شود كه فرزندان يكسري آموزش‌هاي اشتباه را از دوستانشان بياموزند كه باعث التهابات و هيجان‌هاي جنسي مي‌شود.
- معنويت را در خانه و خانواده تقويت كنيد
قطعا در اين ميان تقويت ايمان و در ادامه آن خودكنترلي توسط نوجوان از مهم‌ترين ابزارهايي است كه والدين مي‌توانند به نواجوان خود بدهند تا از خودش در برابر انواع وسوسه‌ها مراقبت كند. وقتي رنگ معنويت، رنگ الهي و خداترسي در خانواده‌ها وجود داشته باشد و فرزندان ما ياد بگيرند كه خداوند هميشه نسبت به كارهايي كه انجام مي‌دهند آگاه است، بيشتر مراقب رفتارهايشان خواهند بود. حيا يكي از عوامل دروني است تا نوجوان بتواند از خيلي از هوس‌بازي‌هايي كه ممكن است براي او خطرناك باشد، داوطلبانه دوري كرده و حتي از خداي خود براي ارتكاب اين گناهان حيا كند.
- هشدار به مادراني كه فرزندانشان شب‌ها كنار آنها مي‌خوابند
والدين بايد براي پاسخگويي صحيح به سؤالات جنسي فرزندان خود تلاش داشته باشند. اين‌كار مي‌تواند به‌صورت مستقيم يا از طريق منابع مطمئن صورت گيرد. اسلام تأكيد مي‌كند كه حتي نوزادان نيز موقع خواب نبايد در اتاق خواب پدر و مادر باشند چراكه تأثيرات روحي بر فرزندان مي‌گذارد. اگر اين موضوع را رعايت نكنيم در آينده‌اي نه چندان دور بايد شاهد بروز مشكلات اخلاقي در كودكان و نوجوانان خود باشيم. اين موضوع به‌خصوص براي بعضي از مادران كه روي فرزندانشان حساس هستند و بايد حتما آنها را كنار خودشان بخوابانند، يك هشدار جدي است. هم از نظر فرهنگ اسلامي و هم از نظر يافته‌هاي اخير روانشناسي، وقتي نوزاد در اتاقي كه روابطي بين زن و شوهر برقرار مي‌شود، خوابيده باشد در ضمير ناخودآگاه او تأثيرات عميق منفي روحي مي‌گذارد.
نظر شما