روایت داستانی زندگی عطار

راضيه تجار، نويسنده اين كتاب، كوشيده تا زندگي عطار نيشابوري را با لحني داستان‌گون روايت كند؛ زندگينامه‌اي كه از روستاي كدكن آغاز مي‌شود. در واقع مي‌توان گفت استاد شفيعي كدكني همشهري عطار نيشابوري است. از آنجا كه مطالعاتي درباره عطار انجام داده‌ام كتاب خانم تجار را خواندم تا ببينم او چگونه به روايت زندگي اين چهره تابناك ادبيات ايران پرداخته است؛ شاعر و عارف بزرگي كه مولانا درباره‌اش اين بيت مشهور را سروده است: «هفت شهر عشق را عطار گشت/ ما هنوز اندر خم يك كوچه‌ايم». تجار در اين كتاب تمام تمركزش را روي زندگي عطار گذاشته و به روزشمار تاريخ زندگي اين شاعر پرداخته است. جالب است كه بدانيد ما هنوز كتاب‌هاي متعدد و معتبر زيادي درباره عطار نداريم، در حالي كه مثلا درباره زندگي و انديشه‌هاي مولانا چندين كتاب نوشته شده است.

منابع درباره عطار، هم محدود است و هم اينكه در ميانشان تناقض به چشم مي‌خورد، تا آنجا كه حتي در مورد تاريخ مرگ او هم ميان مورخ‌ها اختلاف نظر وجود دارد. برخي منابع تاريخ كشته‌شدن عطار را سال 515 هجري قمري ثبت كرده‌اند و عده‌اي سال 617 قمري را زمان به قتل رسيدن اين شاعر و اديب توانمند مي‌دانند. اختلاف زماني 100ساله در اين روايت‌ها نشان مي‌دهد كه حتي مهم‌ترين فرازهاي زندگي عطار هم در هاله‌اي از ابهام قرار دارد. در چنين شرايطي نفس انتشار كتاب از خاك تا افلاك را بايد مغتنم دانست. اين كتاب براي مخاطب نوجوان بسيار مفيد است، به‌خصوص اينكه نوجوانان ما اغلب اطلاع چنداني درباره زندگي مشاهير ايران ندارند و از خاك تا افلاك به عنوان اثري كم‌حجم و خوشخوان مي‌تواند مورد توجه اين رده سني قرار گيرد. آنچه جاي خالي‌اش در كتاب مشهود است جنبه‌هاي اجتماعي، سياسي و مردم‌شناسي دوراني است كه عطار در آن زيسته است. اگر نويسنده اين جنبه را نيز مدنظر قرار مي‌داد از خاك تا افلاك اثري عميق‌تر و قابل توجه‌تر از كار درمي‌آمد.

• نويسنده و كارگردان سينما