به گزارش آسوشیتدپرس کمیته داوری جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ماریو آر کاپکی و اولیور اسمیتیز دانشمندان آمریکایی و مارتین جی اوانس دانشمند انگلیسی را به طور مشترک برنده جایزه امسال اعلام کردند.
ماریو آر کاپکی 70 ساله از دانشگاه یوتا در سالت لیک سیتی در آمریکا، اولیور اسمیتیز 82 ساله متولد انگلیس و اکنون در دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل در آمریکا و مارتین جی اوانس 66 ساله از دانشگاه کاردیف در ویلز هستند.
این دانشمندان تکنیکی را به نام "هدفقراردهی ژنی" ایجاد کردند که به دانشمندان اجازه می‌دهد با ایجاد تغییرات ژنتیکی در حیوانات آزمایشگاهی به بررسی بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان، بیماری قلبی و سیستیک فیبروزیس بپردازند.
جایزه نوبل امسال به خصوص برای برای کاپکی دستاورد مهمی محسوب می‌شود. او که متولد ایتالیا است، در چهار سالگی از مادرش جدا شد، چرا که مادرش را به عنوان یک زندانی سیاسی در جنگ جهانی دوم به اردوگاه کار اجباری نازی‌ها در داخائو برده بودند.
کاپکی از آن پس چهار سال را در خیابان‌ها و یتیم‌خانه‌ها گذراند و به قول خودش در یکی از نشریات دانشگاه یوتا در سال 1997 " در اغلب اوقات گرسنه بود."
سوء‌تغذیه باعث بستری شدن او در بیمارستان شد و در این هنگام در نه سالگی‌اش بود که مادرش او را یافت. آنها در عرض دو هفته ایتالیا را به قصد آمریکا ترک کردند، و تازه در آنجا بود که او برای اولین بار به مدرسه رفت، و گرچه انگلیسی نمی‌دانست در کلاس سوم نشست.
با تکنیک "هدفقراردهی ژنی" که این سه دانشمند ابداع کرده‌اند می‌توان به ایجاد تغییرات ژنتیکی در سلول‌های بنیادی جنینی در موش پرداخت. این سلول‌ها سپس به جنین‌های موش تزریق می‌شود. با تکثیر موش‌هایی که به این ترتیب متولد می‌شوند، می‌توان به گروهی از موش‌ها دست یافت که دارای این ژن‌های تغییر یافته باشند.
ایجاد اولین موش با ژن‌های دستکاری‌شده به این ترتیب در سال 1989 اعلام شد.
به گفته کمیته نوبل با این تکنیک بیش از 10000 ژن متفاوت در موش‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این تعداد بیش از نیمی از ژن‌هایی است که این جوندگان دارند.
کمیته جوایز نوبل همچنین یادآور شد که استفاده از "هدفقراردهی ژنی" باعث افزایش آگاهی‌ها در مورد روند نمو جنینی، پیری و بیماری‌ها شده است.
به گفته کمیته نوبل در حال حاضر هدفقراردهی ژنی به همه حوزه‌های پزشکی زیستی نفوذ کرده است. و تاثیر این روش بر درک کارکرد ژن و منافع آن برای همه نوع بشر در طول سال‌های آینده همچنان افزوده خواهد شد.
استیو براون رئیس واحد ژنتیک پستانداران در شورای پژوهش پزشکی در لندن در این باره گفت این سه پژوهشگر "ابزاری برای چگونگی درک کارکرد ژن‌ها" در موش‌ها و نیز به طور کلی‌تر در انسان در اختیار ما گذارده‌اند. به گفته او در نتیجه کار این سه پژوهشگر "ما به درک بسیار بهتری از رابطه بین ژن‌ها و بیماری‌ها دست یافته‌ایم."
کاپچی در مصاحبه‌ای تلفنی از سالت‌لیک‌سیتی دریافت این چایزه را "یک غافلگیری خیال‌انگیز" نامید. او گفت در خواب عمیقی بود که از کمیته نوبل در ساعت بعد از نیم شب به وقت محلی به او تلفن کردند.
خبر برنده شدن اوانس در حالیکه او در کمبریج انگلیس به دیدار دخترش رفته بود، به او رسید. او گفت هنوز خبر را کاملا برایش جا نیفتاده و شگفت‌زده است. اسمیتیز گفت امیدوار است که برنده شدن این جایزه تامین پول برای انجام سایر کارهای پژوهشی را برای او آسانتر کند.
این سه دانشمند در اغلب دوران کاریش به طور جداگانه کارکرده بودند، گرچه با هم به تبادل اطلاعات می‌پپرداختند. اوانس سلول‌های بنیادی جنینی را در موش‌ها شناسایی کرد، در حالی که تکنیک هدفقراردهی ژنی بوسیله کاپچی و اسمیتیز بر روی این سلول‌ها به کار گرفته شد.
جان گیرهارت، متخصص سلول‌های بنیادی در دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز گفت که دانشمندان همچنین در حال تلاش برای کاربرد این شیوه ژنتیکی درسلول‌های رویانی انسان هم بوده‌اند تا از آنها به عنوان یک ابزار پژوهشی پایه‌ای استفاده کنند.
او افزود ایده این دانشمندان این بود که سلول‌هایی دارای جهش‌های ژنتیکی مربوط به بیماری‌ها را ایجاد کنند تا بتوانند آنها را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار دهند. این بررسی می‌تواند نشانه‌هایی درباره چگونگی ایجاد بیماری‌ها به دست دهد، و به عنوان وسیله‌ای غربالگرانه برای درمان‌های بالقوه به کار رود.
به گفته کمیته نوبل کار کاپچی نقش ژن‌های دخیل در نمو اندام‌ها را در پستانداران مشخص کرد. اوانس سویه‌هایی از موش‌های با ژن‌های تغییریافته را ایجاد کرد تا برای بررسی بیماری "سیستیک فیبروزیس" مورد استفاده قرا رگیرند و اسمیتیز سویه‌های از چنین موش‌هایی را برای بررسی بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا و بیماری قلیی را به وجود آورد.
این سه دانشمند در سال 2001 نیز برنده جایزه پژوهش‌های پایه پزشکی لاسکر شده بودند که معادل آمریکایی جایزه نوبل محسوب می‌شود.
جایزه نوبل پزشکی اولین جایزه اعلام شده از جوایز معتبر شش‌گانه نوبل است. این جوایز 1.54 میلیون دلاری در 10 دسامبر هر سال در سالمرگ بنیانگذار آنها، آلفرد نوبل اهدا می‌شوند.
