به گزارش ایرنا، دکتر "شهاب منظری" روز سه‌شنبه سخنرانی علمی خود را با موضوع "بررسی وضعیت سفید بالک توت در فضای سبز شهری تهران" در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور ارائه داد.
در این جلسه، جمعی از محققان موسسه تحقیقات گیاه پزشکی و وزارت جهاد کشاورزی، مدیران و مسئولان سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، اعضای انجمن حشره‌شناسی ایران و کارشناسان سازمان حفظ نباتات کشور حضور داشتند و در جریان برخی اقدامات صورت گرفته در جهت مقابله با این آفت گیاهی قرار گرفتند.
- تله‌های زرد چسبنده به جای سفیدبالک‌ها، دشمنان طبیعی آنها را شکار می‌کند
منظری با اشاره به ضرورت هدفمند بودن استفاده از تله‌های زرد چسبنده برای مقابله با آفت سفیدبالک توت گفت: استفاده از این تله‌های زردرنگ در فصل بهار نه تنها برای مهار جمعیت سفیدبالک‌ها مفید نیست، بلکه دشمنان طبیعی آنها را نیز همچون کفشدوزک یا برخی گونه‌های زنبور شکار می‌کند و از بین می‌برد. پایش‌ها نشان می‌دهد که به طور متوسط، بین 15 تا 25 حشره در هر کارت زردرنگ که روی درخت‌های توت نصب شده است، شکار می‌شود و حتی در مواردی 70 تا 93 حشره روی یک کارت گزارش شده است که بسیاری از آنها در شمار حشرات مفید و دشمنان طبیعی سفیدبالک‌ها قرار دارند.
وی توصیه کرد که استفاده از کارت‌های زردرنگ چسبنده در فضای سبز شهری در فصل بهار، جز در تعداد بسیار محدود و آن هم برای پایش جمعیت سفیدبالک‌ها صورت نگیرد و استفاده از این تله‌ها به فصل تابستان و در زمان افزایش تراکم این آفت موکول شود.
منظری به انعقاد قرارداد همکاری میان موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور و شهرداری تهران به منظور مقابله با سفیدبالک‌ها اشاره کرد و گفت: از زمستان 94 تاکنون اقدامات ویژه‌ای در راستای کاستن از جمعیت سفیدبالک در موسسه تحقیقات گیاه پزشکی جریان دارد و کارگروه سفیدبالک توت آغاز به کار کرده است که در حال حاضر همکاران سازمان بوستان‌ها و فضای سبز از 11 منطقه از مناطق بیست و دوگانه شهرداری تهران در آن عضویت دارند.
وی در تشریح برخی اقدامات صورت گرفته از زمستان گذشته تاکنون برای مهار جمعیت سفیدبالک‌ها گفت: از آنجا که تمام مراحل زندگی این حشره روی برگ درخت توت طی می‌شود، عمدتا بر جمع‌آوری و انهدام برگ‌های توت در زمستان متمرکز شدیم که در نتیجه آن، جمعیت نسل اول سفیدبالک‌ها تا حدود زیادی کاهش یافته است.
این پژوهشگر گیاه پزشکی، پایش حشره از ابتدای امسال تا ظهور نسل اول سفیدبالک‌ها، تعیین دقیق آلودگی فضای سبز از طریق بازدیدهای میدانی مناطق مختلف تهران، پایش مستمر و شکار حشرات بالغ در تله‌های زردرنگ و بررسی زیست‌شناسی سفیدبالک توت در شرایط آب و هوایی مناطق مختلف تهران را از دیگر اقدامات انجام گرفته با هدف مقابله با این آفت گیاهی در فاصله زمانی زمستان 94 تاکنون برشمرد.
- درخت زیتون، از میزبان‌های اصلی سفیدبالک است
به گفته وی، براساس گزارش‌های ارسالی و مشاهدات میدانی محققان موسسه تحقیقات گیاه پزشکی، مشخص شد که به غیر از درخت توت، زیتون نیز یکی از میزبان‌های اصلی سفیدبالک است و در اکثر مناطق تهران که زیتون کاشته شده است آلودگی به سفیدبالک‌ها مشاهده شد.
منظری درباره چرخه حیات سفیدبالک‌های توت نیز توضیح داد: نتایج اطلاعات ما از درختان توت مناطق جنوب، جنوب شرق و مرکزی تهران نشان می‌دهد که شروع تخم‌ریزی این حشره از ابتدای اردیبهشت است و خروج حشرات کامل نیز در دومین روز خرداد اتفاق افتاده است و تکمیل چرخه زندگی این حشرات نیز تقریبا یک ماه به طول می‌انجامد. به خاطر تفاوت دما در مناطق شمالی و جنوبی تهران، تخم‌ریزی سفیدبالک‌ها در منطقه یک تهران از 19 اردیبهشت ماه آغاز شده است.
- کاشت درخت توت و زیتون در تهران محدود شود
وی به مسئولان شهرداری تهران توصیه کرد از توزیع و کاشت نهال‌های توت و زیتون در سطح شهر بپرهیزند زیرا این دو درخت، میزبان‌های اصلی سفیدبالک‌ها محسوب می‌شوند.
منظری بر ضرورت افزایش تنوع پوشش گیاهی در سطح شهر تهران تاکید کرد و گفت: حذف تدریجی درختان توت و کاشت درخت‌های جایگزین، یکی از راه‌های مقابله با افزایش جمعیت سفیدبالک‌هاست.
وی همچنین با بیان این که سفیدبالک‌ها معمولا ارتفاع 1.5 تا 2 متری را برای پرواز ترجیح می‌دهند، به مسئولان فضای سبز تهران توصیه کرد که هرس زمستانه درختان توت به گونه‌ای انجام شود که شاخه‌های زیر ارتفاع دو تا سه متری حذف شود.
حذف پاجوش و تنه جوش درختان توت در نیمه اول خردادماه، استفاده از آفت‌کش‌های طبیعی و غیرشیمیایی و مقابله ارگانیک نیز از دیگر توصیه‌های عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور برای مقابله با سفیدبالک‌ها بود.
وی با یادآوری این که در فصل بهار، تراکم جمعیتی نسل اول سفیدبالک‌ها بسیار پایین است، پیشنهاد کرد: تک درختانی که در این فصل با آلودگی و تراکم بالا از آفت سفیدبالک مشاهده می‌شوند، به عنوان منبع آلودگی شناسایی شده و از طریق آبشویی و صابون‌های حشره‌کش، سفیدبالک‌های آنها امحا شوند.
منظری، فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش مردم را از عوامل اساسی در مقابله موثر با سفیدبالک‌ها دانست و به شهروندان اطمینان داد که این حشرات، هیچگونه بیماری‌زایی ندارند و ناقل بیماری‌های ویروسی نیستند.
وی تاکید کرد: مردم نباید انتظار داشته باشند که آفت سفیدبالک، یک شبه ریشه‌کن شود و در عین حال مطمئن باشند که ارگان‌های مسئول تمام تلاش خود را برای مهار و کاهش جمعیت این آفت به کار گرفته‌اند تا همه ساله با تراکم پایین‌تری از سفیدبالک‌ها مواجه باشیم.
این پژوهشگر به عنوان نمونه به ظهور سفیدبالک‌ها در آمریکا اشاره کرد و گفت: این حشره در سال 1998 وارد آمریکا شد و تعداد زیادی از شهرها و ایالات این کشور را درگیر خود کرد و مسئولان آن پس از 5 سال تلاش موفق به مهار آن شدند و نباید فکر کنیم که این آفت، فقط مربوط به ایران است و یا می‌توان به صورت ضربتی آن را سرکوب کرد.
مگس سفید یا سفیدبالک، حشراتی کوچک هستند که سطح بدن و بال‌های آنها به وسیله پودر سفید رنگی پوشیده شده است.
در ظاهر این حشرات همانندی زیادی به یک پروانه کوچک دارند اما در مقیاس کوچک‌تر، حشرات کامل این خانواده فعال بوده و می‌توانند آزادانه به اطراف پرواز کنند و عموماً در زیر برگ گیاهان و در حال تغذیه از شیره گیاهان مشاهده می‌شوند.
جمعیت این حشرات در تهران طی تابستان 93 و 94 به یک باره افزایش یافت و موجب اذیت شهروندان شد و حتی شایعاتی مبنی بر خطرناک و یا بیماری‌زا بودن آنها شکل گرفت.
مقابله جدی برای کاهش جمعیت این آفت که از قدرت تولید مثل بسیار بالایی برخوردار است، سال گذشته در قالب یک پروژه تحقیقاتی میان شهرداری تهران و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
نظر شما