به گزارش روابط عمومی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، دومین همایش بین‌المللی ملاصدرا سال 1383 در تهران به منظور معرفی فلسفه اسلامی و بویژه مکتب حکمت متعالیه ملاصدرا به جهانیان برگزار شد.
مجموعه مقالات این همایش در 3 مجلد کتاب گنجانده شده است. این مقالات به چندین مقوله تقسیم می‌شوند که بخش مهمی از مقالات درباره حکمت متعالیه و مکتب ملاصدرا بود که در مقوله یک گنجانده شد و در جلد اول چاپ و پخش شد، بخش عمده‌ای در مقایسه بین این مکتب با مکاتب یا آراء فلاسفه قدیم یا جدید است که در جلد دوم منتشر شده است.
جلد اخیر (حاضر) که جلد سوم از آن مجموعه است مقالاتی در سه مقوله با عنوان مطالعات تطبیقی در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب، تاریخ فلسفه و فلسفه ایران باستان و تاثیر آن بر فلسفه جهان، فلسفه معاصر شامل پدیدارشناسی، اگزیستانسیالیسم، فلسفه تحلیلی، فلسفه زبان، هرمنوتیک و پسامدرنیسم آمده است. این مجموعه شامل 29 مقاله است که 9 مقاله آن از انگلیسی به فارسی ترجمه شده‌ند.
در مقدمه کتاب آمده است: دومین همایش بین‌المللی ملاصدرا در سال 1383 شمسی در تهران نیز مانند همایش نخستین در خرداد 1378، ضمن معرفی فلسفه اسلامی و بویژه مکتب حکمت متعالیه ملاصدرا به جهانیان، توانست فضلای ایرانی را نیز با اندیشه میهمانان خارجی که نماینده مکاتب دیگر بودند، آشنا سازد.
یکی از ارکان عمده فلسفه و هر دانش دیگر، مقایسه آراء دانشمندان و نظریه‌پردازان آن دانش با یکدیگر است؛ و در فلسفه این کار اهمیت بیشتری دارد. نگاه مقایسه‌ای در فلسفه دارای چندین فایده است، از جمله شناخت نقص و کمال نظریه‌های خودی و درک بیشتر و بهتر آن؛ زیرا که فیلسوف اگر فقط عالم به مکتب خود باشد نقص آن را به خوبی در نمی‌یابد، ولی اگر از بیرون نیز به آن بنگرد؛ بهتر و بیشتر می‌تواند درباره آن قضاوت کند و نقص و کمال آن را دریابد.
در ادامه مقدمه می‌خوانیم: از طرفی با تجربه و مطالعه فلسفه‌های غربی پس از رنسانس اروپا، کم و بیش برای متخصص مکتب ملاصدرا یا فلسفه اسلامی پرسشهایی مهم و اشکالاتی عمده مطرح می‌شود و گاه در برخی از مکاتب غربی قدیم و جدید نقصهای بزرگ یافت می‌گردد و تا بجایی که بسا فیلسوف و متفکر جستجوگر اسلامی را از فلسفه‌های غربی مأیوس می‌سازد.
از طرف دیگر، برای فیلسوفان و متفکران خارج از حوزه فلسفه اسلامی و مکتب ملاصدرا نیز، که گهگاه از این مکتب چیزی می‌خوانند یا می‌شنوند, ابهام‌ها و پرسشهایی مهم به وجود می‌آید و بسا فلسفه اسلامی را کهنه و دور از قواعد کنونی تفکر فلسفی نشان می‌دهد.
این دو جریان اندیشه و تفکر اسلامی و غربی، اگر اندیشه و تفکرند و بدنبال حقیقت می‌باشند، بایستی طبق قوانین طبیعت با هم آمیخته شوند و به وحدت برسند زیرا حقیقت بیش از یک چیز نیست و از اینروست که متفکران واقعی از انزوا و خودرأیی پرهیز می‌کنند و بدنبال بحث و گفتگو می‌گردند و همایش‌های علمی و فلسفی یکی از همین جلوه‌های روح حقیقت‌جویی و پیگرد اندیشه راستین است که بنیاد حکمت اسلامی صدرا آن را یکی از اهداف و برنامه‌های ثابت خود ساخته است.
* * *
موضوعات مجلد سوم عبارت است از: مقاله زیر بنای همه معارف و علوم از دکتر محمد خوانساری، پدیدارشناسی از دیدگاه فلسفه اسلامی از دکتر محمد نوالی، جوهر در فلسفه اسلامی و فلسفه راسیونالسیم از دکتر طوبی کرمانی، سنت هرمسی و حکمت نبوی در فرهنگ اسلامی از دکتر حسین کلباسی، فلسفه اسلامی و ایده آلیسم از دکتر عبدالرزاق حسامی‌فر و گزیده‌های اسکندرانی جالینوس و انتقال فلسفه یونان به مسلمانان از پرفسور جان والبریج.
این جلد از مجموعه مقالات منتخب دومین همایش جهانی حکیم ملاصدرا با عنوان «حکمت متعالیه و مکاتب دیگر» با نظارت آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای در 446 صفحه، چاپ و از سوی انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا منتشر شده و در دسترس اساتید و فضلا می‌باشد.
