این نوید سیدحسن‌موسوی معاون سرمایه‌گذاری و طرح‌های سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. او می‌گوید با تشکیل کمیته تدوین قوانین و مقررات همه گلوگاه‌ها و موانع و مشکلات از سر راه سرمایه‌گذاران حذف می‌شود و نقش فرد در این پروسه‌ها به حداقل می‌رسد.
گفت‌وگوی حاضر با این مقام مسئول در حوزه گردشگری شیوه سرمایه‌گذاری، اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری و نتایج برگزاری همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری را مدنظر داشت.
موسوی تاکید کرد جذب سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت زیرساخت‌های گردشگری اولویت ندارد زیر تمام ایران نیازمند توسعه زیرساخت‌ها برای جذب 20میلیون گردشگر است.
این مقام مسئول در گفت‌وگوی خود با همشهری بر این نکته تصریح کرد که هیچ دسته‌بندی برای جذب سرمایه‌گذار در این حوزه وجود ندارد.
- معاونت سرمایه‌گذاری و طرح‌ها در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بخش نوپایی است اما به نظر می‌رسد به نوعی می‌تواند به قلب تپنده‌ای برای اقتصاد گردشگری تبدیل شود. شما چه برنامه‌هایی را در این بخش پی گرفته‌اید؟ چه اقداماتی برای توسعه جذب سرمایه‌گذار به انجام رسانده‌اید؟
-ما از خردادماه به طور عملیاتی کارمان را در معاونت سرمایه‌گذاری و طرح‌ها شروع کردیم و هدفمان هم شناسایی گلوگاه‌های اقتصادی بوده است البته از اوایل امسال سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان عضو هیأت امنای صندوق ذخیره ارزی و همین‌طور کمیسیون اقتصاد دولت درآمده است.
این اقدامات می‌تواند سازمان ما را به موفقیت‌هایی برساند زیرا ایران جزو 5کشور نخست دنیاست که جاذبه‌های طبیعی دارد و همین طور جزو 10کشور تاریخی دنیا محسوب می‌شود.
با چنین توجیهی از ابتدای سال جاری 60هزار میلیاردریال تسهیلات برای بخش ساخت زیرساخت‌ها در نظر گرفته شده که 30هزارمیلیارد ریال آن تسهیلات یارانه دار را شامل می‌شود و 30هزار میلیاردریال تسهیلات بدون یارانه اختصاص می‌یابد.
علاوه بر این نیز دولت گام دیگری در سال جدید برداشته که استان‌ها موظف شده‌اند حداقل 10درصد از سهم تسهیلات استانی خود را باید در بخش گردشگری هزینه کنند.
در همین راستا با بستری که به وجود آمده ما نیز اقداماتی انجام داده‌ایم و برنامه‌هایی در دست اجرا داریم که می‌تواند شرایط جذب سرمایه را تسهیل کند.
- این برنامه‌ها و اقدامات شامل چه کارهایی است؟
-برای مثال با تلاش‌هایی که صورت گرفت دولت معافیت پرداخت عوارض تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغ‌ها به زیرساخت‌های گردشگری را تصویب کرد. براساس این مصوبه اگر باغ یا زمین کشاورزی به یکی از زیرساخت‌های گردشگری تغییرکاربری یابد دیگر لازم نیست 80درصد ارزش کارشناسی روز را به عنوان عوارض پرداخت کند.
کار دیگری که ما آن را انجام داده‌ایم و تا یک ماهه آینده به عملیاتی شدن می‌رسد بحث تشکیل کمیته تدوین مقررات صدور مجوز ساخت تأسیسات وزیرساخت‌های گردشگری است. قرار بر این شده دستورالعمل جدیدی در این کمیته وضع شود تا موانع قانونی و اداری جذب سرمایه برداشته شده و این روند تسریع و تسهیل شود.
- درباره این اقدامات بیشتر توضیح دهید که چگونه برای جذب سرمایه و تسهیل آن کار کرده‌اید؟
-مثلا ما با شهرداری تهران توافق کردیم تا کل زمان درخواست اولیه متقاضی در شرایط تغییر کاربری برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری در کمیسیون ماده 5 شهرداری از 3ماه به 45روز تا یک ماه کاهش یابد و این کار مراحل اولیه خود را سپری کرده و پس از امضای دکتر قالیباف شهردار تهران و اسفندیار رحیم مشایی رئیس سازمان میراث فرهنگی اجرایی می‌شود.
همچنین با سازمان سرمایه‌گذاری خارجی وزارت اقتصاد توافق کرده‌ایم که تیم کارشناسی و بررسی کننده طرح‌های خود را برای بررسی طرح‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی مستقر شوند تا به فوریت به تقاضاها در این حوزه رسیدگی شود.
همچنین در مورد همین کمیته تدوین مقررات باید تاکید کنم که ما تلاش کرده‌ایم موانع و مشکلات بر سر راه سرمایه‌گذاری را شناسایی و گلوگاه‌هایی که در آن زمان کشته می‌شد را حذف کنیم.
به این طریق که ببینم هر کارشناس چقدر زمان لازم دارد و در چه مدت زمانی باید پاسخ بدهد و بدین ترتیب نقش فرد را در این پروسه به کمترین میزان برسانیم. در واقع ما با این کار در کمیته تدوین مقررات که باید به تصویب هیأت دولت برسد شرایطی را فراهم می‌کنیم تا سرمایه‌گذاران بخش گردشگری نفس راحتی بکشند.
در آینده نزدیک نیز ما تسهیل‌گرانی را در سیستم سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به کار می‌گیریم تا کارهای اداری سرمایه‌گذاران را پیگیری کنند و سرمایه‌گذاران وقتشان را در پروسه اداری تلف نکنند. در واقع ما این برنامه‌ها را در دستور کار خود داریم زیرا باید تهران و ایران را برای پذیرش حداقل 20میلیون گردشگر آماده کنیم.
- در این اقدامات کار شما با کار شرکت توسعه گردشگری تداخل پیدا نمی‌کند؟
-نه. بحث شرکت توسعه گردشگری یک بحث اجرایی است. در حال حاضر قرار است شرکت‌های توسعه گردشگری استانی داشته باشیم و این شرکت‌ها در نقاطی که رغبت و میل سرمایه‌گذاری کمتر است با هدایت و سیاست سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وارد عمل شوند.
تا به حال 20شرکت از 30 شرکت توسعه گردشگری استانی تشکیل شده و ما درصدد آن هستیم که 70درصد سهام این شرکت‌ها را واگذار کنیم. 30درصد سهامی را هم که تمایل داریم برای سازمان نگاه داریم به جهت تشویق و ترغیب شرکت‌ها و هدایت آنها به سمت نقاط محروم و کم جاذبه برای سرمایه‌گذاری است.
- شما از بسترسازی گفتید و از تسهیلاتی که دولت برای ساخت و توسعه زیرساخت‌های گردشگری تدارک دیده است. اما چگونه قرار است به این مهم دست پیدا کنید؟ آیا هیچ اولویتی برای جذب سرمایه‌گذار و هدایت آن ندارید؟
-براساس طرح جامع گردشگری اولویت کار معلوم و ثابت است. ما به شدت با ضعف زیرساخت‌ها در حوزه گردشگری مواجهیم. برای همین ما موانع اداری و صدور مجوز را تا حد امکان به حداقل می‌رسانیم تا این کار در هر جایی که سرمایه‌گذار تمایل داشت انجام شود. امروز مشکل تهران با ساخت 200هتل هم حل نمی‌شود و ما در هرجایی از کشور که شما بر آن دست بگذارید با مشکل زیرساخت مواجهیم.
بنابراین نمی‌شود بگوییم اولویت کجاست. این تقاضاست که عرضه را هدایت می‌کند. امروز من به جرأت می‌گویم که منت سرمایه‌گذار را می‌کشم و نگاه شخص من این است که دست سرمایه‌گذار را ببوسم و وظیفه دارم به دنبال آن بروم.
- اما این نوع کار به یک عدم تمرکز و در نتیجه فاصله گرفتن از اخذ نتیجه منجر می‌شود. شما صحبت از جذب 20میلیون گردشگر می‌کنید در حالی که برای رسیدن به این عدد اول باید برای یکی دو میلیون بعد بیشتر و در نهایت برای 20میلیون برنامه‌ریزی کرد؟
-البته این 20 میلیون نفر در سند چشم‌انداز تعریف شده و قرار است تا سال 1404 محقق شود.
ببینید صحبت از گردشگر و جذب سرمایه‌گذار برای توسعه زیرساخت‌های آن باید با یکی از جاذبه‌ها و محورهای گردشگری هماهنگی داشته باشد. برای مثال ما هم جاذبه تاریخی- فرهنگی داریم، هم جاذبه طبیعی و هم جاذبه مذهبی.
- آیا شما هیچ اولویتی برای جذب سرمایه‌گذار در حوزه‌های یاد شده قرار نداده‌اید. این بحث از این جهت جالب توجه است که ما به سبب اینکه در ایران جاذبه‌های مذهبی بسیار داریم. در دنیای اسلام نیز 300میلیون نفر شیعه داریم. اگر بیاییم و برای جذب 10درصد از این عده برنامه‌ریزی کنیم طبیعی است باید به جذب سرمایه در شهر و جاهایی که اماکن مذهبی ما مستقرند اولویت بدهیم.
-نه، هنوز دسته‌بندی به این معنا نداریم و ما با سرمایه‌گذاران به دمکراسی برخورد می‌کنیم و به همه آنها اولویت یکسان می‌دهیم.
- خب چنین وضعیتی ممکن است با تقاضاهای کاذب مواجه شود. به این معنا که در یک منطقه بدون توجه به آینده جذب گردشگر یا بدون توجه به ضرورت‌ها سرمایه‌گذار وارد عمل شود. نقش دولت نقش هدایت این عده است. ضمن اینکه ما به هر حال زمان کافی نداریم و هر مدیری به تناسب دوره مدیریتی‌اش می‌تواند عمل کند؟
-بله، اما ببینید در بحث زیرساخت‌ها، هتل‌سازی ارزش افزوده ندارد. یعنی زمین و ملک آن نمی‌تواند نقشی را بازی کند که یک فردی می‌آید در جایی زمینی را می‌خرد و از تسهیلات آن استفاده می‌کند تا با گذشت زمان ارزش افزوده پیدا کند. تنها چیزی که هتل را توجیه می‌کند گردشگر است.
ما برای حفظ کیفیت سیستم کنترل پروژه را مستقر کرده‌ایم. یعنی کلیه پروژه‌های گردشگری به تناسب پیشرفت پروژه اعتبار و تسهیلات می‌گیرند و این موضوع دغدغه شما درباره تقاضای کاذب را رفع می‌کند.
- به جز این بحث شما در همایش 2 روزه معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری گردشگری در شهریورماه چه فرصت‌هایی را به دست آوردید و چه نتایجی داشتید؟
-در این همایش از 40 کشور دنیا 300 هیأت خارجی شرکت کردند و از یک هزار و 164 پکیج سرمایه‌گذاری ارائه شده 534 پروژه منجر به عقد قرارداد و تفاهم‌نامه شده است.
البته واژه قرارداد مدنظر نیست بلکه منظور تفاهم‌نامه ای است برای اجرا. در همایش اکثریت پروژه‌ها به جذب سرمایه منجر شده و در بعضی از طرح‌ها ما با تقاضایی بیش از ظرفیت در نظر گرفته شده مواجه شدیم. مثلا در پروژه‌های آب درمانی و ساخت مراکز بین راهی تقاضا برای سرمایه‌گذاری بیش از بسته‌های پیشنهادی ارائه شده بوده است.
- حال تا همایش بعدی اگر سرمایه‌گذاری بخواهد در حوزه گردشگری وارد عمل شود چه راهی را باید در پیش بگیرد؟
-برنامه این گونه است که وقتی سرمایه‌گذاری طرح و پیشنهاد خود را مطرح می‌کند از طریق استان‌ها مطالعه می‌شود. پس از بررسی اگر این طرح تا یک میلیارد تومان تسهیلات می‌خواست، در استان و از محل همان اعتبارات استانی تأمین شود اگر طرح پیشنهادی بالای یک میلیارد تومان تسهیلات نیاز داشت موضوع به تهران ارجاع می‌شود و در مرکز به این طرح پرداخته می‌شود و از محل همان 30هزار میلیارد ریال تسهیلات یارانه‌دار و 30هزار میلیارد ریال تسهیلات بدون یارانه کار سامان‌دهی شود.
این پروسه در حالی قابل تجربه است که اینک سرعت گردش کار در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بالا رفته است و همین طور سرعت واکنش به درخواست‌های سازمان هم در دولت افزایش پیدا کرده است.
